Ανακαλύπτοντας την ποιήτρια, τραγουδίστρια και τραγουδοποιό, Patti Smith.
People say “beware!”, But I don’t care, The words are just
Rules and regulations to me, me.
Όταν αποφάσισα να γράψω για την καλλιτέχνιδα, Patti Smith, δεν ήμουν σίγουρη αν έπρεπε να την προσεγγίσω με βάση την καλλιτεχνική της ιδιότητα, ή με βάση την ιδιότητά της ως άνθρωπο. Άλλωστε, πολλές φορές αυτές οι δύο ιδιότητες συμπλέουν και αλληλοδιαπλέκονται. Παράλληλα, συχνά οι θρύλοι υψώνονται στα μάτια μας μέσα και από τις δύο ιδιότητες.
Όπως και να έχει πάντως, ο θρύλος της Patti Smith έκανε το ντεμπούτο του το 1975 με τον δίσκο “Horses”, εισάγοντας το κόσμο στους ρυθμούς της punk rock. Γεννήθηκε στο Σικάγο στις 30 Δεκεμβρίου του 1946, λαμβάνοντας μουσικά ερεθίσματα από πάρα πολύ μικρή ηλικία.
Οι σκέψεις της αποτυπώνονται αρχικά σε χαρτί, για να μετουσιωθούν στη συνέχεια σε μελωδία. Περιγράφει την ποίηση ως μία απαιτητική και μοναχική τέχνη. Ίσως, η μοναχικότητα ταιριάζει και στο προφίλ της, ίσως και όχι. Σίγουρα όμως, ξεχωρίζει ο δυναμισμός της. Η εκρηκτικότητα της παρουσίας της και η αποφασιστικότητα στην ερμηνεία της, με συνεπήραν από την πρώτη στιγμή που άκουσα το “Because the night”, το γνωστότερο, ίσως, τραγούδι της. Το “Because the night” είναι ένα παιδί γεννημένο από την συνεργασία της με τον Bruce Springsteen, το οποίο κυκλοφόρησε το 1978 με το μουσικό άλμπουμ “Easter”.
Κάποτε, σε μία συνέντευξη της, η δημιουργός είχε πει ότι το “Gloria” δεν αποτελεί έναν φεμινιστικό ύμνο, ούτε μία επιπλέον αποτύπωση του τι σημαίνει μουσική από την Smith. Αντίθετα, αποτελεί το σημάδι και το έναυσμα ότι είναι καιρός πια ο κόσμος να σταματήσει τους θεωρητικούς προβληματισμούς για την κοινωνία και τα πολιτικά και να βγει στο πεδίο, να αρχίσει την δράση. Η δράση της γύρω από τον φεμινισμό, αλλά και γενικότερα οι επιρροές της σε διάφορα πεδία του κοινωνικού ιστού, είναι έντονη. Ίσως να μη βγαίνει στο πεδίο εν σώματι, αλλά σίγουρα βγαίνει με την ψυχή της. Μέσα από την μουσική και τα ποιήματά της έχει δημιουργήσει σκανδαλώδη εναύσματα για περαιτέρω προβληματισμό και αντίδραση. Ίσως αυτός είναι και ένας από τους λόγους που με έκαναν να ταχθώ ως πιστή της ακροάτρια. Έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να αποτυπώνει τις πολιτικές και κοινωνικές της θέσεις. Ο ρόλος της πολλές φορές διαπλέκεται με τον φεμινισμό, αλλά με έναν ξεχωριστό τρόπο. Όπως λέει και η ίδια, δεν πιστεύει στα δικαιώματα της γυναίκας, αλλά στα δικαιώματα των ανθρώπων. Όμως, τα δικαιώματα των γυναικών εντάσσονται στην γενικότερη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο στο τέλος το συμπέρασμα είναι ίδιο: τα δικαιώματα των ανθρώπων είναι αδιαμφισβήτητα.
Μέχρι σήμερα κουβαλάει στην πλάτη της μία τεράστια καλλιτεχνική ιστορία, με 25 βιβλία και 11 δίσκους. Περιγράφει τον εαυτό της ως εργάτρια. Ας αποστιγματίσουμε τον όρο. Όντως εργάτρια είναι, απλά με διαφορετικό αντικείμενο. Τα εργαλεία της είναι η πένα και το χαρτί ή το μικρόφωνο και η φωνή της. Ίσως να μην καλλιεργεί γη, αλλά καλλιεργεί ήθη και συναισθήματα. Στον κόσμο μας, πολλές φορές ακόμα και αυτές οι πηγαίες ορμές και τα ένστικτα του ανθρώπου, τα συναισθήματα, είναι είδος προς εξαφάνιση. Η Smith εντέχνως πλέκει λέξεις και μελωδίες για να μας υπενθυμίσει ότι είμαστε άνθρωποι. Άνθρωποι που ζούμε και αισθανόμαστε.
“The power to dream, to rule
To wrestle the world from fools
It’s decreed the people rule
It’s decreed the people rule
We have the power
People have the power
We have the power”
Προτεινόμενη Playlist:
1. Patti Smith – Gloria (album: Horses – 1975)
2. Patti Smith Group – Dancing Barefoot (album: Wave – 1979)
3. Patti Smith – People Have The Power (album: Dream of Life – 1988)
4. Patti Smith – Everybody Wants to Rule the World (album: Four From Twelve – 2007)
5. Patti Smith – Looking For You (Was I) (album: Dream of Life – 1988)
6. Patti Smith – Because the Night (album: Easter – 1978)
7. Patti Smith – Waiting Underground (album: Peace and Noise – 1997)
8. Patti Smith – “My Generation” (album: Live at the Bottom Line, New York, 1975 (FM Radio Broadcast) – 1975)
Κείμενο: Ταμβάκη Μαρία (Lavart).
