9 δημοφιλή κλεμμένα έργα τέχνης που εξακολουθούν να εκτίθενται στα μουσεία σήμερα

Καθώς οι παγκόσμιες προοπτικές για την αποικιακή ιστορία εξελίσσονται, υπάρχει μια αυξανόμενη έκκληση για την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς για τα κλοπιμαία έργα από την περίοδο των αποικιοκρατιών, τα οποία εξακολουθούν να θαυμάζονται σε μουσεία που δεν ανήκουν.

Αρκετά έργα τέχνης που έχουν κλαπεί συνεχίζουν να εκτίθενται μακριά από το σπίτι τους. Ποια είναι όμως εννέα από τα πιο δημοφιλή;

1. Τα Ελγίνεια Μάρμαρα

Γλυπτά του Παρθενώνα: Η θετική στάση για συμφωνία από τον ηγέτη των Εργατικών και η συνάντηση με τον Μητσοτάκη

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα ονομάστηκαν έτσι από τον Τόμας Μπρους, τον έβδομο κόμη του Έλγιν και κλάπηκαν από την Ελλάδα το 1812. Ο Έλγιν, αψηφώντας τις προειδοποιήσεις, αφαίρεσε σχεδόν τις μισές ζωφόρους της Ακρόπολης σε διάστημα 11 χρόνων. Παρά της αλλεπάλληλες αιτήσεις για την επιστροφή τους, με τη δραστηριοποίηση και της UNESCO, τα μάρμαρα παραμένουν στο Βρετανικό Μουσείο, πυροδοτώντας συζητήσεις για τον επαναπατρισμό τους.

2. Οι Ανθρωποφάγοι του Τσάβου

Μεταξύ Μάρτη και Δεκέμβρη 1898, δύο αρσενικά λιοντάρια χωρίς χαίτη επιτέθηκαν σε εργάτες που έχτιζαν μία γέφυρα πάνω από τον ποταμό Τσάβο της Κένυας, σκοτώνοντας 28 έως 140 ανθρώπους, πολλοί από αυτούς Ινδοί που οι Βρετανοί είχαν στρατολογήσει για να δουλέψουν στο έργο. Τα λιοντάρια, που ονομάστηκαν Ghost και Darkness, ο John Henry Patterson τα κυνήγησε και τα σκότωσε. Τα δέρματα τους έφτασαν στο Σικάγο σε κακή κατάσταση, αλλά αποκαταστάθηκαν προσεκτικά για να εκτεθούν στο κοινό, όπως παραμένουν σήμερα. Παρά το γεγονός ότι ανήκουν στο Μουσείο Field στο Σικάγο, η Κένυα έχει αιτηθεί την επιστροφή τους ως μέρος της πολιτιστικής της ιστορίας.

3. Οι Αιθιοπικοί θησαυροί της Μαγδάλα

Μετά τη Μάχη της Μαγδάλας το 1868, οι νικηφόρες βρετανικές δυνάμεις λεηλάτησαν πολυάριθμα ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα στην πόλη της Αιθιοπίας και τη χριστιανική εκκλησία του Μεντάνε Άλεμ. Οι θησαυροί, που μεταφέρθηκαν από 15 ελέφαντες και εκατοντάδες άλογα, δημοπρατήθηκαν. Ο Ρίτσαρντ Χολμς, εκπροσωπώντας το Βρετανικό Μουσείο, απέκτησε αντικείμενα όπως χειρόγραφα, ένα βασιλικό νυφικό και το στέμμα του Αμπούντ. Η Αιθιοπία επιδίωξε την επιστροφή αυτών των θησαυρών. Παρά τις μερικές παραχωρήσεις από το Μουσείο Victoria and Albert, οι συζητήσεις με την Αιθιοπία στερούνταν διαφάνειας, με αποτέλεσμα τα έργα να παραμένουν εκτεθειμένα στο Λονδίνο με περιορισμένη αναγνώριση της αμφιλεγόμενης απόκτησής τους.

4. Ο λίθος της Ροζέτα

Ο λίθος της Ροζέτα χρονολογείται από το 196 π.Χ. Ανακαλύφθηκε το 1799 από μια Ναπολεόντεια αποστολή στην Αίγυπτο, όταν πυροδοτήθηκε η «Αιγυπτομανία» στην Ευρώπη. Αν και τα βρετανικά στρατεύματα το απέκτησαν το 1801, η Αίγυπτος ζητά την επιστροφή του από το Βρετανικό Μουσείο.

5. Η προτομή της Νεφερτίτης

Φιλοτεχνημένη από τον Thutmose τον 14ο αιώνα, η προτομή της Νεφερτίτης, ανακαλύφθηκε στην Αμάρνα από τη Γερμανική Εταιρεία Ανατολής το 1912. Αρχικά δανείστηκε στο Μουσείο του Βερολίνου από τον Τζέιμς Σάιμον το 1913 και δεν εκτέθηκε δημόσια μέχρι το 1924. Η Αίγυπτος επιδιώκει την επιστροφή της από το 1924, με ανανεωμένο αίτημα το 2008. Παρά τις εκκλήσεις και τα επικείμενα εγκαίνια του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου, το Μουσείο Neues στο Βερολίνο, όπου εκτίθεται η προτομή, δεν έχει συμφωνήσει στην επιστροφή της.

6. Το Πουλί της Ζιμπάμπουε

Κοντά στο Masvingo στη νοτιοανατολική Ζιμπάμπουε βρίσκονται τα ερείπια της Μεγάλης Ζιμπάμπουε, κάποτε το ανακτορικό συγκρότημα του βασιλιά Munhumutapa, τώρα μνημείο κληρονομιάς της UNESCO. Πάνω από έναν αιώνα πριν, οκτώ πανομοιότυπα πουλιά από σαπουνόπετρα κοσμούσαν την είσοδο, αλλά οι αποικιστές τα έκλεψαν, με έξι να καταλήγουν στη Νότια Αφρική, συμπεριλαμβανομένου ενός που ανήκει στον Cecil Rhodes. Παρά την επιστροφή των περισσότερων γλυπτών, το τελευταίο παραμένει στο μουσείο Groote Schuur του Κέιπ Τάουν, πυροδοτώντας διεθνείς προσπάθειες για τον επαναπατρισμό του.

7. Τα Χάλκινα του Μπενίν

Κλάπηκαν από τις βρετανικές δυνάμεις το 1897 από το Βασίλειο του Μπενίν και δημιουργήθηκαν μεταξύ του 13ου και του 18ου αιώνα. Ενώ ορισμένα στεγάζονται στο Βρετανικό Μουσείο, άλλα είναι διάσπαρτα σε μουσεία στη Γερμανία, την Αυστρία και τις ΗΠΑ, ακόμη και σε ιδιωτικές συλλογές. Η Νιγηρία ζητά επίμονα την επιστροφή τους για το νέο εθνικό μουσείο του Λάγος που ανοίγει το 2021. Παρά τις παραδοχές κλοπής, το Βρετανικό Μουσείο, που έχει περίπου 700, παραμένει ανυποχώρητο, ενώ το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, το οποίο διαθέτει 163, δείχνει ελαφρώς περισσότερο ανοιχτό στις συζητήσεις.

8. Ο θησαυρός του Πριάμου

Βρέθηκε σε ανασκαφή σε μια αμφισβητήσιμη τοποθεσία στη Βόρεια Τουρκία από τον Heinrich Schliemann το 1873, ο οποίος το συνέδεσε λανθασμένα με την ομηρική Τροία. Ο θησαυρός αποτελείται από πολυάριθμα και θεαματικά αντικείμενα και περιλαμβάνουν χιλιάδες κομμάτια από χρυσά κοσμήματα. Μεταφέρθηκαν λαθραία από τον Σλήμαν από την Ανατολία στο Βερολίνο. Ο Wilhelm Unverzagt παρέδωσε τα αντικείμενα στη Σοβιετική Επιτροπή Τεχνών ως μια προσπάθεια να αποτραπεί η καταστροφή ή η κλοπή τους. Σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας. Η Τουρκία επιδιώκει την επιστροφή τους, αλλά η Ρωσία επικαλείται τη νομιμοποιημένη απόκτησή της από το εθνικό της δίκαιο.

9. Το διαμάντι Koh-i-Noor

Το διαμάντι Koh-i-Noor ξεχωρίζει σε αυτή τη λίστα ως το μόνο αντικείμενο που πιστεύεται ότι φέρνει ατυχία σε όποιον άντρα το φορέσει και γι’ αυτό το λόγο, από την απόκτησή του από τη βασίλισσα Βικτώρια το 1849 κατά τη διάρκεια της βρετανικής προσάρτησης του Παντζάμπ, μόνο γυναίκες μέλη της βρετανικής βασιλικής οικογένειας το έχουν φορέσει. Πιθανότατα εξορύχθηκε αρχικά στο ορυχείο Kollur στην Ινδία, και παρόλο που δεν υπάρχει αρχείο για το αρχικό του βάρος, έχει επί του παρόντος 66 όψεις και έχει μέγεθος 105,6 καράτια μετά την εκ νέου κοπή του το 1952. Παρά τους ισχυρισμούς για νόμιμη απόκτηση, η προέλευσή του αμφισβητείται από τουλάχιστον τέσσερις χώρες. Παρά τις προκλήσεις, η βρετανική κυβέρνηση αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο να το αφαιρέσει από τα «Κοσμήματα του Στέμματος», όπου παραμένει εκτεθειμένο στον Πύργο του Λονδίνου.