Ποιος ήταν ο πρώτος αρχιτέκτονας στην ιστορία και τι γνωρίζουμε για αυτόν;

Ο πρώτος γνωστός αρχιτέκτονας στην ιστορία ήταν ο Ιμούθης

Ο πρώτος αρχιτέκτονας στην ιστορία ήταν ο Ιμούθης (Imhotep). Ως ένας από τους αξιωματούχους του Φαραώ Τζοσέρ, σχεδίασε την Πυραμίδα του Τζοσέρ (την Πυραμίδα των Βημάτων) στη Σακκάρα της Αιγύπτου το 2630 – 2611 π.Χ. Ίσως ήταν υπεύθυνος για την πρώτη γνωστή χρήση κιόνων στην αρχιτεκτονική. Ως εμπνευστής του αιγυπτιακού πολιτισμού, η εξιδανικευμένη εικόνα του Ιμχοτέπ διήρκεσε μέχρι και την περίοδο των Πτολεμαίων. Ο Αιγύπτιος ιστορικός Μανέθων του απέδωσε την εφεύρεση της μεθόδου του πέτρινου κτιρίου κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Τζοσέρ, αν και δεν ήταν ο πρώτος που πραγματικά έχτισε με πέτρα. Πέτρινοι τοίχοι, δάπεδα, υπέρθυρα και παραστάδες είχαν εμφανιστεί σποραδικά κατά την Αρχαϊκή Περίοδο, αν και είναι αλήθεια ότι δεν είχε κατασκευαστεί ποτέ στο παρελθόν ένα κτίριο του μεγέθους της Πυραμίδας του Βήματος και κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από πέτρα. Πριν από τον Τζοζέρ, οι φαραώ θάβονταν σε τάφους μασταμπά.

Αρχιτεκτονική: 5 μοντέρνα αρχιτεκτονικά θαύματα

Ο Ιμούθης απεικονιζόταν συχνά κρατώντας τους ιατρικούς του παπύρους και τα αρχιτεκτονικά του σχέδια, λειτουργώντας ως υποδειγματική μορφή που καθόρισε τα πρότυπα για την εκπαίδευση και την επιλογή των Αιγυπτίων ιερέων και αρχιτεκτόνων εντός της δικαιοδοσίας της Αιγύπτου. Ενώ η σημασία της βαθμιδωτής πυραμίδας για τον βασιλιά Ζοζέρ της 3ης δυναστείας έγκειται στην εξαιρετική δεξιοτεχνία της και στην εισαγωγή της πέτρινης κατασκευής, η συμβολική της ουσία ήταν εξίσου βαθιά. Αρχιτεκτονικά, ενσάρκωνε τον Ptah-TaTanen, τον κοσμικό αρχιτέκτονα, και την αφήγησή του για τη δημιουργία, όπου ύψωσε τον αρχέγονο λόφο (waret) από τα νερά του nun. Η βαθμιδωτή πυραμίδα, σχεδιασμένη να λειτουργεί ως χώρος ηλιακής λατρείας, συμβόλιζε το ταξίδι του νεκρού βασιλιά προς τον ήλιο και το πέρασμα από τα ουράνια βασίλεια. Αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα ανέδειξε τα πολύπλευρα ταλέντα του Ιμχοτέπ ως αρχιτέκτονα, θρησκευτικού ιερέα και αστρονόμου. Επιπλέον, το σύμπλεγμα των βαθμίδων της πυραμίδας σχεδιάστηκε ως αέναος φόρος τιμής στον εκλιπόντα ηγεμόνα.

Η δημιουργική διάνοια του Ιμούθης ήταν εμφανής μέσω της επέκτασης του ταφικού συγκροτήματος στη Σακκάρα, ένα εγχείρημα που εκτελέστηκε σε φάσεις. Επέκτεινε τον υπάρχοντα τάφο με πέντε μειούμενους μασταμπάδες, με αποκορύφωμα τη χαρακτηριστική μορφή της Μεγάλης Πυραμίδας των Σκαλών. Οι ταφικοί θάλαμοι μέσα σε αυτές τις κατασκευές ανέδειξαν την ικανότητα του Ιμούθη στον σχεδιασμό και τη μηχανική, εισάγοντας μια σειρά από περίπλοκα στοιχεία, όπως σήραγγες, νεκροθάλαμοι, παρεκκλήσια, φρεάτια και θάλαμοι προσφορών. Αυτοί οι επιβλητικοί τάφοι, που κατασκευάστηκαν με τοίχους από λασπότουβλα και απηχούσαν το ύφος της στοάς ενός παλατιού, πιθανώς μιμήθηκαν το παλάτι του Djoser στη Μέμφιδα, όπου κάποτε διέμενε.

Το γεγονός ότι ο Ιμούθης κατείχε τον αξιοσημείωτο ρόλο του αρχιτέκτονα σε εκείνη την εποχή προσέφερε ειδικά προνόμια από τη βασιλική οικογένεια, που περιλάμβαναν θέσεις και δικαιώματα κύρους στο βασιλικό παλάτι. Αυτές οι διακρίσεις του χάρισαν τίτλους όπως Αρχιμηχανικός, Πρωθυπουργός, Πρίγκιπας του Στέμματος και Επικεφαλής της Βασιλικής Αυλής. Η αρχιτεκτονική συμβολή του Ιμχοτέπ άφησε τελικά ανεξίτηλο αποτύπωμα στις χριστιανικές θρησκευτικές και αρχιτεκτονικές πρακτικές. Η επιρροή του επεκτάθηκε ακόμη και στους Ρωμαίους, με τους αυτοκράτορες Κλαύδιο και Τιβέριο να κοσμούν τους τοίχους πολλών αιγυπτιακών ναών με επιγραφές που εξυμνούσαν την κληρονομιά του Ιμχοτέπ.

Η διατήρηση της ακεραιότητας του σώματος του βασιλιά αντανακλούσε τη δέσμευση του Ιμούθης για τη διαφύλαξη του έθνους. Ως ιερέας γνώστης των αρχαίων παραδόσεων και κανονισμών, η γνώση των αρχιτεκτονικών αρχών ήταν δεδομένη. Για τον Ιμούθης, η ακρίβεια ήταν μια από τις βασικές του αξίες.

Αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί οριστικά, πιστεύεται ότι κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 40 ετών στην Τρίτη Δυναστεία, η επιρροή του Ιμχοτέπ επεκτάθηκε σε πολλά άλλα έργα, τοποθετώντας τον ως τον απόλυτο αρχιτέκτονα. Συνέγραψε μια αρχιτεκτονική εγκυκλοπαίδεια που συνέχισε να καθοδηγεί και να ενημερώνει τους Αιγύπτιους οικοδόμους για χιλιετίες μετά το θάνατό του.