«Ο Μεγάλος Δικτάτωρ»: Η ομιλία του Τσάρλι Τσάπλιν χαράχτηκε στη χρονομηχανή του κινηματογράφου

Ο λόγος του Τσάπλιν στην ταινία “Ο Μεγάλος Δικτάτωρ” ξεπερνά το ιστορικό του πλαίσιο, βρίσκοντας απήχηση στο κοινό όλων των γενεών.

Ο Μεγάλος Δικτάτωρ είναι μια κλασική σατιρική ταινία που γράφτηκε και σκηνοθετήθηκε από τον Τσάρλι Τσάπλιν, αναλαμβάνοντας την παραγωγή αλλά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ταινία που κυκλοφόρησε το 1940, είναι μια τολμηρή και οδυνηρή πολιτική σάτιρα που στοχεύει τον Αδόλφο Χίτλερ και την άνοδο του φασισμού. Η τελική ομιλία στον Μεγάλο Δικτάτορα είναι μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην ιστορία του κινηματογράφου και αποτελεί μια ισχυρή έκκληση για την ειρήνη, την ανθρωπιά και τον θρίαμβο της συμπόνιας έναντι του μίσους.

Στην ταινία, ο Τσάπλιν υποδύεται δύο ρόλους: Τον Αντενόιντ Χίνκελ, έναν αδίστακτο και παράλογο δικτάτορα που έχει ως πρότυπο τον Χίτλερ, και έναν Εβραίο κουρέα που εμπλέκεται σε μια σειρά κωμικών και δραματικών γεγονότων. Η κορύφωση της ταινίας περιλαμβάνει μια αξιοσημείωτη απομάκρυνση από την κωμωδία, καθώς ο Τσάπλιν, ως Εβραίος κουρέας, εκφωνεί έναν ειλικρινή και παθιασμένο λόγο απευθείας στο κοινό.

Σε αυτόν τον οδυνηρό μονόλογο, ο Τσάπλιν σπάει τον εμβληματικό χαρακτήρα του για να μιλήσει πέρα από τα πλαίσια του ρόλου, μεταφέροντας ένα ισχυρό και διαχρονικό μήνυμα. Ο λόγος τονίζει τη σημασία της αγάπης, της ανεκτικότητας και της ενότητας της ανθρωπότητας. Τα λόγια του Τσάπλιν συνηγορούν υπέρ της απόρριψης της απληστίας, του μίσους και της επιθετικότητας, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να ενωθούν για το γενικότερο καλό. Άραγε, ακούει κανείς;

Λέο Μπουσκάλια: «Έχουμε ξεχάσει όμως, πώς να βλέπουμε ο ένας τον άλλο»

Ακολουθεί η ομιλία από τον Μεγάλο Δικτάτορα:

“Λυπάμαι, μα δε θέλω να είμαι αυτοκράτορας.
Δεν ειν’ αυτή δουλειά μου.
Δε θέλω να εξουσιάζω ούτε να κατακτήσω κανέναν.
Θέλω εάν γίνεται, να βοηθήσω τους πάντες
Εβραίους, μη Εβραίους, έγχρωμους, λευκούς…
Όλοι θέλουμε να βοηθάμε ο ένας τον άλλο.
Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του έτσι.
Θέλουμε να ζούμε μαζί με την ευτυχία του άλλου
κι όχι με τη δυστυχία του.
Δε θέλουμε να μισούμε, να απεχθανόμαστε ο ένας τον άλλον.
Σε αυτό τον κόσμο υπάρχει χώρος για όλους.
Και η καλή Γη έχει αφθονία και μπορεί να εφοδιάσει όλους μας.
Ο τρόπος ζωής μας μπορεί να’ ναι ελεύθερος κι όμορφος,
όμως έχουμε χάσει το δρόμο.

Η απληστία έχει δηλητηριάσει τις ψυχές των ανθρώπων,
έχει γεμίσει τον κόσμο με μίσος,
μας έχει ρίξει μέσα στη μιζέρια και την αιματοχυσία.
Έχουμε πετύχει την ανάπτυξη της ταχύτητας
όμως έχουμε παγιδευτεί μέσα στα δεσμά της.
Μηχανές που μας δίνουν αφθονία, μας έχουν κάνει να θέλουμε πάντα κάτι παραπάνω.
Η γνώση μας έκανε κυνικούς. Η εξυπνάδα μας,
σκληρούς και αγενείς.

Σκεφτόμαστε πάρα πολύ και νιώθουμε πολύ λίγο.
Περισσότερο από μηχανές, χρειαζόμαστε ανθρωπιά.
Περισσότερο από εξυπνάδα,
χρειαζόμαστε καλοσύνη και ευγένεια.
Χωρίς αυτές τις ιδιότητες,
η ζωή θα’ ναι γεμάτη βία και όλα θα χαθούν.
Το αεροπλάνο και το ραδιόφωνο μας έφεραν πιο κοντά μεταξύ μας.
Η ίδια η φύση αυτών των εφευρέσεων, κραυγάζει για την καλοσύνη του ανθρώπου.
Κραυγάζει για παγκόσμια αδελφοσύνη.
Για την ενότητα όλων μας.
Ακόμη και τώρα, η φωνή μου μπορεί και φτάνει σε εκατομμύρια ανά τον κόσμο,
εκατομμύρια απελπισμένων ανδρών, γυναικών και μικρών παιδιών,
θύματα ενός συστήματος που κάνει τους άντρες
να βασανίζουν και να φυλακίζουν αθώους ανθρώπους.

Σε όσους με ακούν, απευθύνομαι λέγοντας: ”Μην απελπίζεστε.”

Η μιζέρια που μας σκεπάζει τώρα, δεν είναι παρά το πέρασμα της απληστίας,
η πικρία των ανδρών που φοβούνται τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται ο άνθρωπος.
το μίσος των ανθρώπων θα περάσει και οι δικτάτορες θα πεθάνουν
και η δύναμη που πήραν από το λαό θα επιστρέψει πίσω στο λαό.
Κι όσο κι αν πεθαίνουν άνθρωποι, η ελευθερία ποτέ δε θα χαθεί.
Στρατιώτες!

Μην παραδίνετε τους εαυτούς σας στους βάρβαρους,
ανθρώπους που σας απεχθάνονται και σας υποδουλώνουν,
που χειρίζονται τις ζωές σας, σας λένε τι να κάνετε,
τι να σκέφτεστε και τι να νιώθετε. Που σας εκπαιδεύουν,
φροντίζουν για τη διατροφή σας, σας φέρονται σαν βοοειδή,
που σας χρησιμοποιούν σαν τροφή για τα κανόνια!

Μην παραδώσετε τους εαυτούς σας
σε αυτούς τους ανθρώπους που πάνε κόντρα στη φύση- τους ανθρώπους μηχανές
με μυαλά μηχανές και καρδιές μηχανές!
Δεν είστε μηχανές! Δεν είσαι βοοειδή!
Είστε άνθρωποι! Έχετε πολλή ανθρωπιά μες την καρδιά σας!
Δεν μισείτε!

Μόνο αυτοί που δεν έχουν νιώσει την αγάπη μισούν. Αυτοί που δεν αγαπήθηκαν, που πάνε κόντρα στη φύση.

Στρατιώτες. Μην πολεμάτε για τη σκλαβιά! Πολεμάτε για την ελευθερία!

Στο 17ο κεφάλαιο του Αγίου Λουκά, αναγράφεται πως
”Το βασίλειο του Θεού είναι μέσα στον άνθρωπο”,
όχι σε έναν άνθρωπο ή σε μία ομάδα, αλλά σε όλους τους ανθρώπους!
Σε σένα! Εσύ, ο λαός, έχεις τη δύναμη,
τη δύναμη να δημιουργήσεις μηχανές,
τη δύναμη να δημιουργήσεις την ευτυχία!
Εσύ, ο λαός,
έχεις τη δύναμη να κάνεις αυτή τη ζωή ελεύθερη κι όμορφη,
να κάνεις αυτή τη ζωή μια καταπληκτική περιπέτεια.
Και τότε, στο όνομα της δημοκρατίας, ας χρησιμοποιήσουμε αυτήν τη δύναμη.

Ας ενωθούμε όλοι.

Ας πολεμήσουμε για ένα νέο κόσμο,
έναν κόσμο αξιοπρεπή που θα δώσει στους ανθρώπους την ευκαιρία να δουλέψουν,
που θα δώσει στα νέα παιδιά ένα μέλλον και στους ηλικιωμένους μία ασφάλεια.
Με την πρόφαση πως υπόσχονται τέτοια αγαθά, τα κτήνη έχουν πάρει την εξουσία στα χέρια τους.
Αλλά ψεύδονται! Δεν εκπληρώνουν την υπόσχεσή τους!
Ποτέ δε θα το κάνουν!

Οι δικτάτορες ελευθερώνουν τους εαυτούς τους, αλλά υποδουλώνουν το λαό!

Τώρα, ας πολεμήσουμε για να εκπληρώσουμε αυτή την υπόσχεση!
Ας πολεμήσουμε για να ελευθερώσουμε τον κόσμο!
Να διώξουμε τα εθνικά σύνορα!
Να διώξουμε την απληστία, το μίσος και τη μισαλλοδοξία!

Ας πολεμήσουμε για ένα κόσμο με αληθινό νόημα,
έναν κόσμο όπου η επιστήμη
κι η πρόοδος θα οδηγήσουν στην ευτυχία όλων των ανθρώπων.

Στρατιώτες, στο όνομα της δημοκρατίας, ας ενωθούμε όλοι!”

Μετάφραση — Άννα Ιωαννίδου

Δείτε το χαρακτηριστικό απόσπασμα:

Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα για να μυηθείτε σε πιο όμορφους λογοτεχνικούς κόσμους:

Οι λύσεις της δέσμευσης από τον Μπουκάι: «Το να μην εγκαταλείπεις κάτι είναι θάνατος..»

Τί σκέφτεσαι; Θες να χαθούμε σ΄ ένα κείμενο του Hervé Le Tellier ;

Ο Ντοστογιέφσκι αναλύει τη διαφθορά των ανθρώπων στο όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου

Το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα μας διδάσκει τα πάντα περί έρωτος (απόσπασμα)

Αλμπέρ Καμύ: «Οι άνθρωποι λοιπόν σπεύδουν να κρίνουν για να μην κριθούν οι ίδιοι»