Στάσεις, Τάσεις, Παραστάσεις
Σκηνικά ίχνη από το τέλος της σεζόν
Τι κέρδισε την προσοχή μας σε τέσσερις παραστάσεις που ολοκληρώθηκαν σχετικά πρόσφατα και γιατί θα άξιζε να τις ξαναδούμε, αν κάποιες από αυτές, όπως διαβάζουμε, επανέλθουν το φθινόπωρο. Επιγραμματικά (ή σχεδόν):
Angelus Novus, «Ερκουλίν Μπαρμπέν: Οι αναμνήσεις ενός ερμαφρόδιτου», σκηνοθεσία: Δαμιανός Κωνσταντινίδης
-Η πυκνοσμιλεμένη διασκευή και η ανάδειξη της μοντερνικότητας ενός πρώιμου αυτοβιογραφικού ντοκουμέντου του 19ου αιώνα, για τον ερμαφροδιτισμό και την ταυτότητα του φύλου. Έχει ενδιαφέρον να διαβαστεί και ολόκληρο το πρωτογενές κείμενο, μεταφρασμένο από τον Κωνσταντινίδη στο βιβλίο-πρόγραμμα της παράστασης (Εκδόσεις Αιγόκερως).
-Ο τρόπος που συνδυάζονται σκηνοθετικά το σπαρακτικό, το ανοίκειο και το γκροτέσκο, εστιάζοντας στο σώμα ως «πεδίο μάχης» με τον εαυτό, με την κανονικότητα και με τους άλλους. Καίριες ισορροπίες ανάμεσα στο θαύμα και το τέρας.
-Η ενέργεια και η freak θεατρικότητα της υποκριτικής τριάδας (Αντιγόνη Μπάρμπα, Χρήστος Παπαδόπουλος, Αναστάσης Ροϊλός), με ισχυρότερα τα δυο αγόρια.
-Ο χώρος του Μπενσουσάν Χαν που επιβάλλει διαμερισματοποιημένους τρόπους θέασης. Πόρτες και παράθυρα χρησιμοποιούνται ως πλαίσια και παγιώνουν – στιγμιαία – εικαστικές στάσεις των ερωτικών ή εν οδύνη σωμάτων.
Πειραματική Σκηνή της Τέχνης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Η Φόνισσα», σκηνοθεσία: Πάνος Δεληνικόπουλος
-Η λειτουργική σκηνική προσαρμογή, που επιτρέπει στο παπαδιαμαντικό κείμενο να αναλάμψει ακροαματικά ως λόγος και ως ουσία. Ο απαράμιλλος λογοτεχνικός χαρακτήρας της Φραγκογιαννούς, ενσάρκωση (μεταξύ άλλων) ενός απεγνωσμένου φεμινισμού, αναδύεται σε όλη την ψυχο-κοινωνική περιπλοκότητά του.
-Η ραψωδιακή σκηνοθετική προσέγγιση, που δεν δραματοποιεί ακριβώς, αλλά διαμοιράζει το κείμενο σε έναν χορό γυναικείων φωνών και το εκδιπλώνει στη συνθήκη μιας, κατά μέτωπο και εν κινήσει, δημόσιας εξιστόρησης.
-Η αφηγηματική νηφαλιότητα της Σοφίας Βούλγαρη, της Έλσας Καρακασίδου, της Ζωής Λαζαριώτου και της Αρετής Πολυμενίδη. Οι κομψές ισορροπίες ανάμεσα στην αφηγήτρια και στη Φόνισσα-πρόσωπο που κράτησε η Έφη Σταμούλη ως κορυφαία του θηλυκού χορού, και μια-δυο αδιόρατες αποχρώσεις θρίλερ που επισύναψε κατεργάρικα, σαν κλείσιμο του ματιού, στον δραματικό ρόλο της. Στο θέατρο Τ.
Ars Moriendi, Δημήτρης Δημητριάδης, «Φαέθων», σκηνοθεσία: Θάνος Νίκας
-Ο φυσικός τρόπος με τον οποίο το δημητριαδικό έργο «κάθεται» στη σοφίτα του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης και η αίσθηση του θεατή ότι παρατηρεί από κοντά ανθρώπινα πειραματόζωα να αναμετρώνται με το αποτρόπαιο μέσα στο περίκλειστο και μαρτυρικό σύμπαν τους.
-Μολονότι τέχνη και θεωρία έχουν εξαντλητικά εντρυφήσει τα τελευταία χρόνια στο ζήτημα της οικογένειας που πραγματεύεται και ο «Φαέθων», το έργο συνεισφέρει στην εν λόγω προβληματική την ενισχυμένη διακειμενικότητά του (Σαίξπηρ, αρχαία τραγωδία, μύθος, ψυχανάλυση, Σαρτρ, αφού η κόλαση είναι για τη γυναίκα και τα παιδιά του ο πατέρας-δήμιος) και μαζί το σχόλιο για την εξουσία ως βλασφημία, «τόπος» όπου η Ύβρις συναντά μια στρεβλωμένη χριστιανική θεολογία.
-Το ιδανικό physique για τους ρόλους που διέθεταν όλοι οι ηθοποιοί της παράστασης και η οπτικοποίηση των χαρακτήρων: το βουβό κακό στο σκοτεινιασμένο πρόσωπο της Θεανώς Αμοιρίδου (μητέρα), το μόνιμα χαμηλωμένο βλέμμα της υποταγμένης αθωότητας των δυο κοριτσιών (Κατερίνα Συναπίδου, Ελευθερία Μαυρίδου), τα λεπτά χαρακτηριστικά και η νευρική κίνηση των χεριών του ανίσχυρου γιού (Νίκος Ράμμος), η έκφυλη γοητεία του πατέρα-αφέντη (Στράτος Τζώρτζογλου).
Ομάδα «Άνθρωπος στη θάλασσα», «Γκλόρυ Νταίηζ», σκηνοθεσία: Κλαίρη Χριστοπούλου
-Η ραδιοφωνική ιδιοσυγκρασία και κυρίως τα δυο πρώτα από τα τέσσερα μονόπρακτα της σπονδυλωτής αυτής παράστασης, που συνέγραψε ο Αλέξανδρος Κυπριώτης και επεξεργάστηκε δραματουργικά η ομάδα (Χριστοπούλου, Σαμαρτζίδου, Ζαφειριάδης). Στο πρώτο, η ανεργία, η εκμετάλλευση των εργαζομένων, η αυτοματοποιημένη και απανθρωπισμένη επικοινωνία, στο δεύτερο, τα αμφιλεγόμενα δημόσια πρόσωπα και η διαπλοκή πολιτικής, επιχειρήσεων και ΜΜΕ αποτυπώνονται οδυνηρά αναγνωρίσιμα και με ήμερο σαρκασμό, αποκαλύπτοντας όψεις μυθοπλασίας και πραγματικότητας σε αιφνιδιαστικά στενή σχέση.
-Το χιούμορ και συγχρόνως η κριτική στάση που χαρακτηρίζουν τη σκηνοθεσία, σε συνδυασμό με τη θεατρικότητα και το στυλιζάρισμα ενός πικρού, πολιτικού καμπαρέ: όλα με πολύ λιτά μέσα και σε ήπιους τόνους, γι’ αυτό και δραστικότερο το μήνυμα από το (κατα)θλιμμένο σάστισμα του ανθρώπου μπροστά στην πολιτισμένη σκληρότητα και τον παραλογισμό των σύγχρονων κοινωνιών.
-Η χρήσιμη βουβή παρουσία της χορεύτριας Δέσποινας Καπουλίτσα και η απολαυστική υποκριτική του Αλέξανδρου Ζαφειριάδη και της Κλαίρης Χριστοπούλου. Είδαμε την παράσταση στο Vis Motrix Performance Studio.
