“The humblest tasks get beautified if loving hands do them.”
Οι Μικρές Κυρίες της Louisa May Alcott αποτελεί ένα μεγάλο κλασσικό έργο της αμερικανικής λογοτεχνίας. Και είναι γνωστό πως το έργο έχει υποβληθεί σε αρκετές κινηματογραφικές προσαρμογές, με την πιο πρόσφατη να χρονολογείται από το 1994. Και από τότε, τίποτα. Σαν να είχαν ειπωθεί τα πάντα για την ιστορία αυτών των τεσσάρων αδελφών που αντιμετώπιζαν τη μετάβαση στην ενηλικίωση και τις πρώτες παρορμήσεις της καρδιάς στο μέσο του αμερικάνικου εμφυλίου πολέμου. Η ιστορία παρέμεινε η ίδια και κάποια απογοητευτικά πνεύματα δεν θα αποτύχουν να υπογραμμίσουν τον “κλασικό” χαρακτήρα τoυ έργου. Αλλά να που τώρα, πίσω από την κάμερα, βρίσκουμε τη Greta Gerwig, δύο χρόνια μετά την πολύ επιτυχημένη της Lady Bird. Όπως συνέβη ήδη στην προηγούμενη ταινία της, η σκηνοθέτης αποφασίζει να κινηματογραφήσει ξανά τη νεολαία, και ιδιαίτερα τους γυναικείους χαρακτήρες, με ακρίβεια και λεπτότητα.
Η Greta Gerwig εκμεταλλεύεται την δυναμική μεταξύ των χαρακτήρων παίζοντας υπέροχα με την αντιπαράθεση των χαρακτήρων. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η καταπληκτική Meryl Streep προσδίδει τα χαρακτηριστικά της σε μια θλιμμένη θεία, με μια συνεχώς τσιμπημένη ματιά, ενώ υπάρχουν συγκρούσεις με μια φωτεινή Laura Dern στο ρόλο της τρυφερής και παιχνιδιάρικης μητέρα. Ομοίως, οι διαμάχες και οι αντιπαλότητες μεταξύ της Jo, της μαθητευόμενης συγγραφέα, του ασυμβίβαστου και νεαρού κοριτσιού που ερμηνεύει η Saoirse Ronan και της φαινομενικά πιο επιπόλαιης νεότερης αδελφής της, που ενσαρκώνει η ανερχόμενη Florence Pugh, βοηθούν να βγάλουν τις πραγματικές φυσιογνωμίες των χαρακτήρων και να ρίξει φως στο βάθος του δεσμού που ενώνει τις δύο αδελφές. Είναι γεγονός πως η σκηνοθέτης προσεγγίζει με τεράστια τρυφερότητα την οικειότητα και τα πειράγματα που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις μεταξύ των κοριτσιών March καθώς ταυτόχρονα απεικονίζει τις παρορμήσεις τους, τα ταλέντα τους, τις αυταπάτες τους.
Επιλέγοντας τη μη γραμμική αφήγηση, η Greta Gerwig παίρνει κάποιες ελευθερίες σε σχέση με το μυθιστόρημα της Louisa May Alcott αλλά δεν προδίδει ποτέ το πνεύμα του. Αντίθετα, τα γεγονότα όπως παρουσιάζονται συμβάλλουν στην αποτύπωση της ίντριγκας των οικογενειακών σχέσεων, αλλά και επιτρέπουν τη αναμέτρηση των χαρακτήρων με τις νεανικές φιλοδοξίες και τους πιθανούς συμβιβασμούς της ενηλικίωσης. Η αναδρομική διάσταση της ταινίας της δίνει και έναν μελαγχολικό και κομψό τόνο που συνδέεται με την εμφάνιση μιας οικογενειακής τραγωδίας και την κάνει μια όμορφη ιστορία για το τέλος της παιδικής ηλικίας.
Παρά την εντυπωσιακή και εξαιρετική δράση των ηθοποιών της και την υπέροχη φωτογραφία της, η ταινία αμαρτάνει με το συναισθηματισμό της, που εκδηλώνεται με κάποιες αμφισβητήσιμες επιλογές. Μία ή δύο περιττές αργές κινήσεις και ένα πανταχού παρόν ηχητικό «χαλί», το οποίο συνεχώς πνίγει τους διάλογους κάτω από μελωδίες πιάνου, είναι κάποιες από αυτές τις αμφισβητήσιμες επιλογές. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στις σκηνές συνόλου, συστηματικά συντομευμένες από ένα ψευδο-αποδοτικό μοντάζ που στοχεύει στην συμπύκνωση του χρόνου και αραιώνεται με την μουσική με ρομαντικές προεκτάσεις, που δίνει στις ακολουθίες αυτές έναν πολύ τεχνητό χρωματισμό.
Η Greta Gerwig, γενικότερα όμως, υπογράφει μια όμορφη προσαρμογή του μυθιστορήματος της Louisa May Alcott, που υπηρετείται από εξαιρετικές ηθοποιούς σε μια γενικά χαρούμενη ταινία, η οποία κάνει εμφανές κατά καιρούς την ευκολία της υλοποίησής της. Αυτή η εκδοχή των Μικρών Κυριών στην εποχή του κινήματος #MeToo είναι αξιοσημείωτη για το λεπτό φεμινιστικό της χειρισμό: οι ερωτήσεις της Greta Gerwig, ακολουθώντας την Louisa May Alcott, για την θέση των γυναικών στην Αμερικανική κοινωνία είναι αρκετά επίκαιρες καταγγέλλοντας το στραγγαλισμό των γυναικών στον τομέα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η σκηνοθέτης δεν ασχολείται με την ατυχία των ηρωίδων της, προτιμώντας να διατηρήσει τη νοημοσύνη της και την έντονη κατανόησή της για την κοινωνία στην οποία ζει αντί να τις κάνει θύματα. Οι άντρες γύρω τους δεν είναι αντίπαλοι, δεν έχουν ούτε τη δύναμη ούτε τη θέληση. Όλοι λίγο κουρασμένοι από τον κοινωνικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν, είναι μάλλον συνένοχοι που απομακρύνονται από μια ενέργεια που τους ξεπερνάει. Και αυτή η θηλυκή ζωτικότητα που φωτίζει τον κόσμο της ταινίας είναι πάνω απ ‘όλα ένα ζήτημα ενθουσιασμού και χαράς, που μεταφέρονται με έξοχο τρόπο από τους ηθοποιούς και που η σκηνοθέτης ωθεί σε σκηνές τόσο γρήγορες όσο και κομψές.
Παρόλο που λαμβάνει χώρα τον 19ο αιώνα, η ταινία αυτή αποδεικνύεται σύγχρονη στην κινηματογραφική της επεξεργασία. Ένα έργο που θεωρείται ίσως λίγο ξεπερασμένο από τον νεότερο πληθυσμό (συμπεριλαμβανόμενη και εγώ), η Greta Gerwig κάνει αυτή τη νέα προσαρμογή των Μικρών Κυριών ένα πολύ σύγχρονο έργο. Μερικές φορές είναι γκριζωπό να περιγράψει κανείς την σύγχρονη περίοδο και για αυτό ίσως να είναι και πιο φωτεινό να γυρίζουμε στο λογοτεχνικό έργο του παρελθόντος. Μια ειλικρινή και προοδευτική ιστορία, πάντα με καλά συναισθήματα, όπως η σπουδαιότητα της οικογένειας, η χειραφέτηση των γυναικών ή ακόμα και η εύρεση της ζωής της. Διαχρονικά θέματα που η σκηνοθέτης αφηγήθηκε με θάρρος και χωρίς πρόφαση.
Κείμενο: Ελένη Κουκουρίκου (Lavart)
