Τις προάλλες, είχα πάει να ζητήσω εισιτήριο για τη συναυλία των Θανάση Παπακωνσταντίνου και Σωκράτη Μάλαμα, από το γκισέ γνωστού θεάτρου. «Ένα για το Θανάση» πέταξα βεβιασμένα και η απάντηση που έλαβα ήταν το ερωτηματικό σήκωμα των ώμων της κυρίας που εξυπηρετούσε. «Του Παπακωνσταντίνου» πρόσθεσα βαριεστημένα και ίσως λίγο αγενώς, ενόσω εκείνη έσπευδε να με βοηθήσει.
Μια τέτοια προσθήκη- άλλοτε διευκρινιστική, για να μη νομίσει κανείς ότι μιλάς για το Βασίλη και άλλοτε επεξηγηματική, να μη νομίσουν ότι αναφέρεσαι σε συμφοιτητή ή φίλο- φαντάζει στα μάτια και στ’ αυτιά ενός «θανασικού» περιττή. Γιατί ο Θανάσης- ή μήπως Θανασάρας;- είναι άνθρωπος δικός μας, που ενώ με τους στίχους και τις μελωδίες του φαντάζει εξωτικός και θείος, στην πραγματικότητα είναι τόσο ανθρώπινος που δε μπορεί να διαχειριστεί αυτούς που τον αγαπάνε γεμίζοντάς του τα θέατρα και περιέρχεται σε κατάσταση «έκστασης, που μοιάζει να διαρκεί αιώνες, όμως διαρκεί μια στιγμή».
Κάτι τέτοιο φαίνεται να μοιράστηκε μαζί μας στο liveτης Δευτέρας, 17 Σεπτεμβρίου με τον Σωκράτη Μάλαμα και πολλούς άλλους υπέροχους συντελεστές, στο Θέατρο Γης. Καλησπερίζοντάς μας με τον «Τειρεσία» το δίδυμο συνέχισε λαμβάνοντας τη σκηνή εναλλάξ, μετον Θανάση να κάνει την αρχήεισάγοντάς μας στο «Όνειρο», στα «Ορυχεία» στην «Παλιά Πληγή» του, αλλά και «Κάτω απ’ το μαξιλάρι», «Όταν χαράζει»στο θρυλικό «Πεχλιβάνη» με την ΠακίταΓκαλιέγο που είναι ευαίσθητη στο φόβο και την «Ανδρομέδα» που κατασπαράζει τον Χάρο. Η στιγμή που το θέατρο μετατράπηκε σε πειρατική γαλέρα έχοντας σημαίες με νεκροκεφαλές να ανεμίζουν, ήταν όταν ακούστηκε ο «Σιμούν» και όλα τα χέρια πάλλονταν σα να κολυμπούσαν ενάντια στο ρεύμα, ψάχνοντας μια Γη άλλη, ανεξερεύνητη. Οι ρομαντικοί.
Ο Σωκράτης ήρθε να ηρεμήσει (;) τα πουλάκια του με πιο ερωτικά άσματα που όμως αγκαλιάζουν το μεταφυσικό και ανυψώνουν. Τραγούδησε λοιπόν τη «Νεράιδα», τα «Πάγια», το «Γράμμα», το «Τσιγάρο Ατέλειωτο», «Έπιασε βροχή» αλλά και μια «Πριγκιπέσσα» λιγότερο ντελικάτη, ωστόσο εξίσου αυθεντική. Στο πικ της βραδιάς- και προσωπικά σ’ ένα τραγούδι που αγαπώ με αυτιστικό σχεδόν τρόπο- κατά τη διάρκεια λοιπόν της «Ηλιόπετρας» που είναι μελοποιημένη ποίηση του Οκτάβιο Πας, μια κοπέλα λιποθύμησε οδηγώντας το Σωκράτη σε έκκληση για βοήθεια. Ορμώμενος από το περιστατικό, ο καλλιτέχνης έκανε μια νύξη περί ποτού και (οιονδήποτε) τσιγάρου, τονίζοντας ότι αν δε το σηκώνεις, καλύτερα να απέχεις. Όπως και να ‘χει, ένα τέτοιο συμβάν καταδεικνύει ότι το χόρτο και το πολύ αλκοόλ σου στερούν από την απόλαυση να νιώσεις και να κουνηθείς σε μια ατμόσφαιρα που είναι ήδη ονειρική. ( Αλλά αυτό είναι απλώς η προσωπική μου άποψη).
Στην ονειρική λοιπόν αυτή κατάσταση δε συνεισέφεραν μόνο οι δύο πρωταγωνιστές αλλά και η νεοαφιχθείσα στα μουσικά Ιουλία Καραπατάκη, η οποία μπορούσε να σταθεί άξια σε προηγούμενες ερμηνείες της Μελίνας Κανά, της Ματούλας Ζαμάνη και της Μάρθας Φριντζήλα.Η Ιουλία μας εκμυστηρεύθηκε το «Φειρούζ», το «Μιλώ για σένα», τους «Τρεις Ανθούς», τα «Έρημα Κορμιά» αλλά και «Άσε τα Ψέματα». Ταυτόχρονα, ο Φώτης Σιώτας πέρα από βιολί, μας γύρισε πολλά χρόνια πίσω, τραγουδώντας «Σα μικρό παιδί», το «Αερικό» που πάντα θα ελευθερώνει αλλά και τα «Τρία Ρουμπαγιάτ»,-εξαιρετικά αφιερωμένα από το Θανάση στο Σωκράτη. Εξίσου μελωδικός και ευχάριστος, ο Αλέξανδρος Κτιστάκης μας συνεπήρε με την «Ανεμόσκαλά» του καθώς και την «Ουρά του Αλόγου».
Το ίδιο σημαντική και προσοδοφόρα ήταν σαφέστατα η επένδυση των οργάνων με τον Γιάννη Αντωνιάδη στο κλαρίνο, τον Αποστόλη Γιάγκο στα πλήκτρα, τον Δημήτρη Λάππα σε κιθάρα, τζουρά, μπουζούκι, το Νίκο Μαγνήσαλη στα τύμπανα, τον Κώστα Παντέλη στην ηλεκτρική κιθάρα, τον Γιάννη Παπατριανταφύλλου στο μπάσο αλλά και τον Κυριάκο Ταπάκη στο λαούτο και στο μπουζούκι. Στο ήχο, οι Μάκης Πελοπίδας και Τίτος Καργιωτάκης αντίστοιχα βοήθησαν για την διεκπεραίωση της μουσικής βραδιάς.
Φυσικά, το ντουέτο Θανάσης- Σωκράτης συναντήθηκαν στη σκηνή για τραγούδια που απαιτούσαν την παρουσία αμφοτέρων, όπως «Στην Αμερική», «Διάφανος», τα καινούργια «Ζητιανόξυλο» και «Κήπο της Εδέμ» αλλά και το τελειωτικό «Μες την κοιλάδα των Τεμπών». Ο Θανάσης πιο ένρινος, πιο λαϊκός, ο δε Σωκράτης με μέταλλο που δε ξέρεις αν έχει διαμορφωθεί έτσι από τα πολλά τσιγάρα ή είναι έμφυτη γοητεία. Όπως και να ‘χει, ο ένας να συμπληρώνει τον άλλο.
Προσωπικά, δε ξέρω πώς θα είναι οι επόμενες γενιές που δε θα έχουν ένα τέτοιο δημιουργό να τους απογειώνει ζωντανά. Φαντάζομαι ότι σα γονιός θα κάνω τα πάντα να μεταλαμπαδεύσω στο παιδί μου αυτά τα χρήσιμα που μας συμβούλευσε ο Θανάσης, για παράδειγμα πριν μοιράσει στο Σωκράτη τον «Αποσπερίτη», μας διαβεβαίωσε ότι «οτιδήποτε έχω γράψει χαρακτηρίζεται από απέραντη τρυφερότητα για τον άνθρωπο. Πάντα υπάρχουν όμορφοι τρόποι για να επαναστατούμε. Να μάθετε λοιπόν να κινείστε με την αγάπη και όχι το μίσος. Το επόμενο είναι για τον Παύλο.»
Έτσι, μια μέρα πριν την απόδοση φόρου τιμής στο θάνατο του Πάυλου Φύσσα, η συναυλία Θανάση και Σωκράτη αποτέλεσε εκτός από «διονυσιακή γιορτή» που αφήνει πίσω της το καλοκαίρι με πολλή όρεξη και χαρά, μία υπενθύμιση για το φρικαλέο της βιαιότητας και του φασισμού, που μπορεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί με αγάπη και όχι κατά το «οφθαλμός αντί οφθαλμού».
Θα τη θυμόμαστε.
