«Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα»
[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ην Τρίτη στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος βιώσαμε μια ξεχωριστή εμπειρία παρακολουθώντας την Απολογία Σωκράτη του Πλάτων.
Το έργο γνωστό, καθώς αποτελεί μια αυθεντική αναπαράσταση του δικανικού λόγου του Σωκράτη ενώπιον του δικαστηρίου της Ηλιαίας, το 399 π.Χ.
Ο τελευταίος, δεχόμενος τις κατηγορίες των συμπολιτών του, του Άνυτου, του Μέλητα και του Λύκωνος κλήθηκε στο δικαστήριο όχι με αυτοσκοπό να υπερασπισθεί τον εαυτό του αλλά περισσότερο να ορθώσει το ανάστημα του στο όνομα της ελεύθερης έκφρασης, της χωρίς λογοκρισίας φιλοσοφίας καθώς και των αξιών που οφείλουν να διέπουν την ανθρώπινη σκέψη, όπως αυτή της αυτογνωσίας.
Γνήσιος, θαρραλέος, απλός και πάντα ειρωνικός ο Σωκράτης ξεγύμνωσε με το λόγο του την υποκρισία και την κενότητα των κατηγοριών που του είχαν προσάψει, εκθέτοντας έτσι τον κύριο αντίπαλό του, τον Μέλητο. Όντας φορέας ιδανικών ουσιαστικών για τη ζωή, αντέδρασε με ψυχραιμία στην τελική απόφαση που δεν ήταν άλλη από τη θανατική του ποινή. Μα και τότε ο Σωκράτης με ένα καυστικό σχόλιο κατάφερε για ακόμη μια φορά να αποδείξει την μικρότητα της πληθώρας των Αθηναίων που τον θεωρούσαν απειλή, αγνοώντας τη σπουδαιότητα των λόγων του.
[dropcap size=big]Χ[/dropcap]αρακτηριστικά, προτείνει ο ίδιος ως τιμωρία του τη δωρεάν σίτιση στο Πρυτανείο. Θεωρώντας λοιπόν τον θάνατο ως μια άλλη μορφή ύπνου ή ως μια ευκαιρία να κατέβει στον Άδη και να συναντήσει μεγάλες προσωπικότητες του παρελθόντος, όπως ο Όμηρος, στέκεται υπερήφανος μπροστά στις εναλλακτικές χρηματικές ποινές που είχαν προταθεί και κοιτάζει κατάματα, αυτό που όλοι οι υπόλοιποι τρέμουν.
Ο Βασίλης Καραμπούλας (Σωκράτης) λοιπόν, και ο Θανάσης Δισλής (Μέλητος) συνεπήραν το κοινό σε αυτό το ταξίδι του χρόνου. Ειδικότερα, εντυπωσιαστήκαμε από τη φυσικότητα των λόγων τους, καθώς αξίζει να αναφερθεί ότι το έργο παίζεται στην αρχαία ελληνική γλώσσα (με υπέρτιτλους στα νέα ελληνικά και στα αγγλικά). Το αποτέλεσμα της συστηματικής τους δουλειάς και των πολύωρων προβών τους αντάμειψε. Η φυσικότητα, ο αυθορμητισμός αλλά και η εσωτερικότητα του διαλόγου ανέδειξαν το ταλέντο των δύο ηθοποιών αλλά και την επιμονή καθώς και τον κόπο των υπόλοιπων συντελεστών, ιδιαίτερα του σκηνοθέτη Δήμου Αβδελιώδη. Στο μινιμαλιστικό σκηνικό, εντύπωση έκανε η κλεψύδρα που δημιουργήθηκε ειδικά για την παράσταση και που εξυπηρετούσε τόσο τη χρονομέτρηση της ομιλίας του καθενός, όσο και την διαχρονική, θα λέγαμε, αγωνία περί της εξέλιξης της υπόθεσης.
Έκπληξη προκάλεσε το γεγονός ότι στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί δε δέχτηκαν χειροκρότημα, αφού το έργο δεν αυτοαποκαλείται θεατρική παράσταση, καθώς πρόκειται για μια γνήσια αναπαράσταση του πολιτικού αυτού συμβάντος.
[dropcap size=big]Σ[/dropcap]ε μια εποχή και παρόλο που υπάρχει μια διαρκής τάση εξεύρεσης καλλιτεχνικών καινοτομιών σε μια προσπάθεια να ταραχθούν τα νερά του σύγχρονου θεάτρου, είναι τιμή μας να παρακολουθούμε θεάματα και θεατρικές παραστάσεις που παιδεύουν το νου με τον πιο άμεσο τρόπο, όπως το εν λόγω.
2014-2015, 2015-2016 Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
Πλάτωνα, Απολογία Σωκράτη – Πλάτωνας
Επανάληψη: Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο, 31/10/2015
Πρώτη Παρουσίαση: Θεσσαλονίκη, Θέατρο Κήπου, 11/7/2015
Συντελεστές
Συγγραφέας: Πλάτωνας
Μετάφραση: Δήμος Αβδελιώδης
Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης
Διδασκαλία: Δήμος Αβδελιώδης
Σκηνικός χώρος: Δήμος Αβδελιώδης
Εικαστική παρέμβαση: Αριστείδης Πατσόγλου
Ειδικές κατασκευές: Κώστας Κοτσανάς
Επιμέλεια μετάφρασης υπερτιτλισμού: Αμαλία Κοντογιάννη
Βοηθός σκηνοθέτη: Αθηνά Ζώτου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Ζάρρα
Οργάνωση παραγωγής: Αθηνά Σαμαρτζίδου
Ηθοποιοί
Βασίλης Καραμπούλας (Σωκράτης)
Θανάσης Δισλής (Μέλητος)
