Με αφορμή την παράσταση Η Βασίλισσα της Ομορφιάς, από την Ομάδα Νάμα στο θέατρο Επί Κολωνώ, η Αγορίτσα Οικονόμου μίλησε στη Lavart για το σκληρό δράμα με στοιχεία μαύρης κωμωδίας. Με φανερό σεβασμό και γνώση της παράστασης αλλά και της δραματουργίας, παραχωρεί μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης. Από την πλοκή μέχρι τις σχέσεις των χαρακτήρων και από τον ρεαλισμό ως την σκηνοθετική προσέγγιση αλλά και τη σημειολογία του έργου.
You are currently viewing a placeholder content from Youtube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Σας συναντάμε στο θέατρο Επί Κολωνώ και την παράσταση Η Βασίλισσα της Ομορφιάς. Θα θέλατε να μας προλογίσετε το έργο;
Αγορίτσα Οικονόμου – Σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, το Λινέ’ι’ν, στην δυτική Ιρλανδία γύρω στα 1989 (το έργο γράφτηκε το 1996), παρακολουθούμε την αρρωστημένη σχέση της Μορίν, μιας 40χρονης γεροντοκόρης που’ χει νοσηλευτεί στο παρελθόν σε ψυχιατρική κλινική με την 70χρονη αυταρχική με ναρκισσιστική συμπεριφορά μητέρα της, την Μάγκ. Την μίζερη ζωή τους θα ταράξει ο Πάτο ένας γλυκός κι όμορφος άντρας γύρω στα 40. Η επιστροφή του στην μικρή τους πόλη, εν όψη μιας γιορτής και η πρόσκλησή τους σ’αυτήν, θ’αποτελέσουν ελπίδα για την κόρη και συναγερμό για την μητέρα. Αυτός που θα φέρει την πρόσκληση στο απομονωμένο σπίτι τους είναι ο Ρέη, ο μικρός αδερφός του Πάτο. Ο 20χρονος Ρέη ένας αυθόρμητος και αθυρόστομος νέος, που ασφυκτιά κι αυτός με την σειρά του στο καταθλιπτικό περιβάλλον της μικρής τους πόλης, θα προσπαθήσει δύο φορές να φέρει μηνύματα του Πάτο προς την Μορίν και τις δύο φορές χωρίς επιτυχία. Στο τέλος πια, οι δύο χαρακτήρες θα συναντηθούν κι ο Ρέη άθελά του με μια απροσδόκητη είδηση για την Μορίν θα φέρει την ανατροπή στην ζωή της.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Πρόκειται για ένα έργο που ακολουθεί πιστά την ιρλανδική δραματουργία. Τι σχέση έχει η Ιρλανδία του τότε με την Ελλάδα του σήμερα που θα μπορούσε να προσελκύσει το κοινό;
Αγορίτσα Οικονόμου – Το έργο πραγματεύεται τις ανθρώπινες σχέσεις κι αυτές δεν οριοθετούνται ούτε σε τόπο ούτε σε χρόνο κατά την γνώμη μου. Άν το κοινό το ενδιαφέρει να δεί μια ιστορία τεσσάρων ανθρώπων να “κολυμπούν” σε μια θάλασσα συναισθημάτων και καταστάσεων, τότε καλώς να ορίσουν διότι τους αφορά.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Η βασίλισσα της ομορφιάς: Πως θα σχολιάζατε αυτό τον τίτλο (τόσο για τα λόγια του Πάτο όσο και ανεξάρτητα από το έργο);
Αγορίτσα Οικονόμου – Τον αποδέχομαι σαν ένα παιχνίδι αντιθέσεων. Σ’όλο το έργο υπάρχει αυτό το παιχνίδι χαράς-λύπης, αγάπης-μίσους, προσμονής-απόγνωσης, ελπίδας-απελπισίας κτλ κτλ, φωτίζει το ένα το άλλο μέσα από το φίλτρο του χιούμορ. Η βασίλισσα της ομορφιάς είναι ένας τίτλος για μια 40χρονη παρθένα που κάθε άλλο παρά βασίλισσα σύμφωνα με την ζωή της ή όμορφη είναι. Ο Μακ Ντόνα την χαρακτηρίζει “plain” δηλαδή απλή, άχαρη. Στα μάτια όμως του Πάτο αυτή η απλή, άχαρη γυναίκα είναι η βασίλισσα της ομορφιάς.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Τι αντίκρισμα είχατε ώστε να προσεγγίσετε έναν χαρακτήρα όπως αυτό της Μορίν, με τις διάφορες διακυμάνσεις του;
Αγορίτσα Οικονόμου – Δεν είναι κάτι άλλο πέρα από αυτά που σχεδόν πάντα έχω. Το ίδιο το έργο και η μελέτη πάνω σ’αυτό. Τα προσωπικά μου βιώματα και τι φέρω εγώ ως προσωπικότητα στην σκηνή και η “αγία” παρατήρηση ανθρώπων και καταστάσεων που πάντα μας δίνουν τροφή για σκέψη και ενσυναίσθηση. 
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Θεωρείτε τη Μορίν αντιήρωα; Πως θα την κρίνατε αν παίρνατε τη θέση εξωτερικού παρατηρητή;
Αγορίτσα Οικονόμου – Με την έννοια ότι κάποιες πράξεις της δεν διακατέχονται από μεγαλείο ή αγαθές προθέσεις μάλλον ναί, θα μπορούσα να την θεωρήσω αντιηρωίδα. Προτιμώ όμως να σκεφτώ σε τι περιβάλλον γεννήθηκε, με τι “μητρική στοργή” ανατράφηκε πώς και κάτω από ποιες συνθήκες μεγάλωσε και να μην την κρίνω.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Σημείο αναφοράς στο έργο είναι η σχέση της Μορίν με τη μητέρας της. Πως ερμηνεύεται;
Αγορίτσα Οικονόμου – Η σχέση μητέρας-παιδιού είναι καθοριστικής σημασίας για τον άνθρωπο. Η μητέρα είναι το πρώτο και το σπουδαιότερο πρόσωπο στην ζωή του εξασφαλίζει την τροφή και την ασφάλειά του. Οριοθετεί τον τρόπο που θα ορίσει το ίδιο το παιδί τον εαυτό του, τον ρόλο του μέσα στην οικογένεια κι αργότερα μέσα στην κοινωνία. Μία αστείρευτη πηγή φροντίδας αποδοχής κι αγάπης. Τώρα στο έργο μας η “αγάπη” αυτής της μητέρας προέρχεται από στοιχεία ναρκισσιστικα, αυταρχικά και κτητικά οπότε ανάλογη είναι και η συμπεριφορά της. Η σχέση αυτή νομίζω πως είναι το Α και το Ω για όλους μας γι’αυτό και κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Θεωρείτε πως το έργο ισορροπεί μεταξύ τραγικού και κωμικού στοιχείου; Αν ναι, είναι αυτό ευνοϊκό ώστε να κρατήσει ο οποιοσδήποτε χαρακτήρας το ίδιο ύφος – παρά το ξάφνιασμα που προκαλούν και οι αντιδράσεις του κοινού;
Αγορίτσα Οικονόμου – Είναι μέρος της δραμματουργίας του έργου η ισορροπία μεταξύ του κωμικού και του τραγικού, διαφορετικά είναι αβάσταχτο . Άν το κοινό παρακολουθεί την παράσταση και συν κινηθεί μαζί μας είναι λογικό να υπάρξουν αντιδράσεις. Θα γελάσει, θα κλάψει, θα ξαφνιαστεί.. είναι ευνοϊκό και είναι και ζητούμενο ένα κοινό να δηλώνει και να είναι “παρών”.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Αυτή η οριοθετημένη εμπλοκή του κοινού με σχόλια και γέλια σε ορισμένες στιγμές του έργου, είναι μέρος της σκηνοθετικής επιθυμίας;
Αγορίτσα Οικονόμου – Μέρος της σκηνοθετικής επιθυμίας ήταν να δημιουργήσουμε μια παράσταση που να αφορά τον άνθρωπο που θα την επιλέξει. Άν οι άνθρωποι έχουν προσωπική εμπλοκή και επικοινωνήσουν με το έργο, με την παράσταση και τους χαρακτήρες της τότε θέλω να πιστεύω ότι ένας πολύ σοβαρός στόχος μας έχει επιτευχθεί.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Η παράσταση χαρακτηρίζεται από τα ρεαλιστικά σκηνικά και τις ρεαλιστικές σκηνικές δράσεις. Πως επηρεάζεται η σκηνική και υποκριτική απόδοση με τέτοιου είδους σημειολογία;
Αγορίτσα Οικονόμου – Η παράσταση ακολούθησε στο μέτρο του δυνατού, το δρόμο που υπέδειξε ο συγγραφέας. Η σκηνική και υποκριτική απόδοση υπηρετείτε μέσα από το πρίσμα του ρεαλισμού οπότε διαμορφώνεται και αναλόγως. Είναι ένας διαρκής αγώνας να είσαι πάνω στην σκηνή και ν’ακούς κι όχι να καμώνεσαι ότι ακοής, ν’απαντάς σ’ αυτό που ακούς κι όχι να έχεις έτοιμη την απάντηση. Ο ρεαλισμός είναι δύσκολο είδος και θέλει πολύ προσοχή.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Μιλώντας για ρεαλισμό, κατά τη διάρκεια της παράστασης, το φαγητό έχει εξέχουσα θέση τόσο στα λόγια όσο και τις πράξεις. Τι ρόλο έχει ως σημείο στο έργο;
Αγορίτσα Οικονόμου – Όντως το φαγητό κατέχει εξέχουσα θέση στο έργο και στην παράσταση. Το φαγητό είναι ένα στοιχείο απολύτως απαραίτητο για κάθε έμψυχο όν. Είναι θρέψη, είναι απόλαυση, διασκέδαση και επικοινωνία. Το φαγητό είναι ζωή. Επίσης είναι ο πρωταρχικός συνδετικός κρίκος με την μητέρα, μια πράξη αγάπης και φροντίδας προς το παιδί. Στην “βασίλισσα” οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί. Η κόρη φροντίζει την μητέρα. ( που δηλώνει ανήμπορη αλλά αυτό δεν φαίνεται πουθενά). Το φαγητό μαγειρεύεται με άγχος με καταναγκασμό. Η προσφορά του γίνεται με σκοπό την τιμωρία κι όχι την φροντίδα. Κάποιες δε φορές λειτουργεί ασυνείδητα σαν μέσο επαναδιαπραγμάτευσης ή επαναδιεκδίκησης της “αγάπης” από την κόρη στην μητέρα ή μια ύστατη προσπάθεια επικοινωνίας.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Τι μπορεί να καταλάβει κανείς από τη σχέση Ρέι και Μορίν; Τόσο μέσω της αναμονής του πρώτου αλλά και μέσω της τελευταίας σκηνής που αποτελεί λύση για το έργο;
Αγορίτσα Οικονόμου – Ο Ρέη δεν θρέφει και τα φιλικότερα αισθήματα για την Μορίν. Του προκαλεί εκνευρισμό το γεγονός ότι είναι απούσα και είναι αναγκασμένος να την περιμένει για να της δώσει το μήνυμα του Πάτο. Θυμώνει που περπάτησε όλον αυτόν τον κακοτράχαλο δρόμο δύο χιλιομέτρων για χάρη της. Θυμώνει μαζί της που όταν τυχαία την συνάντησε στο δρόμο εκείνη δεν τον χαιρέτησε. Την θεωρεί παράξενη και κακοντημένη. Δεν την έχει συγχωρέσει κι ούτε πρόκειται να το κάνει επειδή στο παρελθόν χωρίς κανένα λόγο του άρπαξε το μπαλάκι του, το καλύτερο δώρο που πήρε ποτέ. Οι δύο αυτοί χαρακτήρες στο τέλος του έργου θα συναντηθούν και ο Ρεη χωρίς να το θέλει με μια απροσδόκητη είδηση για την Μορίν θα την “διαλύσει”.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Τα συναισθήματα του Πάτο προς τη Μορίν δηλώνονται μέσα από ένα απλό και ταυτόχρονα δειλά τρυφερό γράμμα. Από την πλευρά της Μορίν, μπορούμε να μιλήσουμε για την ίδια συναισθηματική κατάθεση ή μήπως για μετάθεση της σχέσης εξάρτησης (από την μητέρα της στον Πάτο);
Αγορίτσα Οικονόμου – Πιστεύω ότι η Μορίν θρέφει συναισθήματα για τον Πάτο. Είναι ένας άντρας που την ενδιαφέρει πολύ. Πάντα την ενδιέφερε. Χαίρεται που θα τον ξαναδεί αγοράζει ένα καινούργιο φόρεμα γι’αυτόν, θέλει να του αρέσει. Ζηλεύει όταν τον βλέπει να φλερτάρει μια άλλη γυναίκα. Αφήνεται στα χέρια του, ενώνεται μαζί του. Τώρα αν ασυνείδητα μεταφέρει την σχέση εξάρτησης που έχει με την μητέρα της στην σχέση που θέλει να’χει με τον Πάτο δεν το ξέρω. Αλλά αν σκεφτούμε ότι συνήθως επαναλαμβάνουμε το μοτίβο του τραύματος μας τότε θα’πρεπε να προσκολληθεί σ’έναν άντρα με τα χαρακτηριστικά της μητέρας της δεσποτικό αυταρχικό σκληρό κτλ αντ’ αυτού και σε πλήρη αντιδιαστολή ο Πάτο είναι ένας γλυκός τρυφερός ερωτικός και ειλικρινής άντρας.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Θα μπορούσατε να προβλέψετε το μέλλον της Μορίν; Πιστεύετε ότι έχει νόημα η πορεία της αφού κλείνουν τα φώτα;
Αγορίτσα Οικονόμου – Ο άνθρωπος που θα δεί την παράσταση αν θέλει, μπορεί να ορίσει το μέλλον της Μορίν σύμφωνα μ’αυτό που εισέπραξε και σύμφωνα μ’αυτό που ο ίδιος επιθυμεί. Για μένα έχει νόημα να καταλάβω ή αν θέλετε να αποφασίσω στο μυαλό μου ποια θα είναι η πορεία της στο μέλλον.
Μελίνα Καριώρη (Lavart) – Πως θα περιγράφατε τις ανθρώπινες σχέσεις σε γενικότερο πλαίσιο; Έχουν όλες αυτή την μορφή που παρουσιάζεται στο έργο του Μάρτιν Μακ Ντόνα;
Αγορίτσα Οικονόμου – Κανένας άνθρωπος δεν έχει γεννηθεί για να είναι μόνος του. Οι ανθρώπινες σχέσεις ορίζονται ως το αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ( γονείς, συγγενείς, φίλοι, συνάδερφοι κ.ο.κ). Σίγουρα δεν είναι εύκολες και σίγουρα δεν είναι “αναίμακτες”. Θέλουν δουλειά και καθημερινή φροντίδα. Δεν πιστεύω ότι όλες οι σχέσεις έχουν την μορφή που παρουσιάζεται στο έργο διότι αν ήταν έτσι δεν θα’χε μείνει τίποτα όρθιο.. Αναλογιζόμενοι όμως την ζωή μας, τους οικείους μας, τις δικές μας σχέσεις και αυτές που ακούμε σχεδόν καθημερινά πια στις ειδήσεις πόσο μακριά είμαστε σε σχέση με το έργο; πόσο πόνο κρύβουμε μέσα μας; πόση βία έχουμε δεχτεί; τι παράπονα βαραίνουν την ψυχή μας; Όλοι μας νομίζω ή τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω θέλουμε μια χαρούμενη ζωή, μια ζωή όσο γίνεται με ισορροπία και στις ανθρώπινες σχέσεις μας το πρόσημο να είναι θετικό. Ας σκεφτούμε λίγο κι ας είμαστε την επόμενη φορά λίγο πιο υπομονετικοί, λίγο πιο φροντιστικοί, πιο τρυφεροί και ένα απ’τα φίλτρα στην επικοινωνία μας ας είναι η αγάπη. Ποιος ξέρει; ίσως αλλάξουν λίγο τα πράγματα.
Συνέντευξη: Μελίνα Καριώρη (Lavart)
