56ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
6-15 Νοεμβρίου 2015
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
70 χρόνια ελληνικό animation
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες παραγωγοί κινουμένων σχεδίων, η ανάγκη δημιουργίας συμπαραγωγών με διεθνείς εταιρείες και η διείσδυση τους στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και η νέα προσπάθεια χρηματοδότησης ελληνικών ταινιών κινουμένων σχεδίων, ήταν ορισμένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Οργανωμένη παραγωγή animation – Στρατηγική για την επίτευξη ενός δύσκολου στόχου», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2015, στην Αποθήκη Γ’, στο πλαίσιο του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση έλαβε χώρα με αφορμή το φετινό αφιέρωμα του Φεστιβάλ «70 χρόνια ελληνικό animation», με ομιλητές εκπροσώπους της ΑΣΙΦΑ ΕΛΛΑΣ, του ελληνικού παραρτήματος της Διεθνούς Ένωσης Δημιουργών Κινουμένων Σχεδίων (Association Internationale du Film d’Animation).
Τη συζήτηση άνοιξε ο Πρόεδρος της ΑΣΙΦΑ ΕΛΛΑΣ και Πρόεδρος του Φεστιβάλ Animasyros, Βασίλης Καραμητσάνης, ο οποίος δήλωσε, με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, ότι η ΑΣΙΦΑ τάσσεται εναντίον κάθε ενέργειας που προσπαθεί να φιμώσει την έκφραση της διαφορετικότητας, την ελευθερία του λόγου και την καλλιτεχνική έκφρασης είτε αυτή εκφράζεται μέσα από τα κινούμενα σχέδια ή με οποιονδήποτε τρόπο και συμπαρίσταται ολόψυχα στη Γαλλία, στο γαλλικό λαό και στην Ευρώπη που αυτή τη στιγμή υποφέρει από ένα τέτοιο χτύπημα.
Στη συνέχεια, ο ίδιος αναφέρθηκε στην πρώτη ελληνική ταινία κινουμένων σχεδίων Ο Ντούτσε αφηγείται του Σταμάτη Πολενάκη που χρονολογείται στα 1942, την οποία ο δημιουργός έκανε κρυφά κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και παρουσίασε στα κινηματογραφικά Επίκαιρα. «Πρόκειται για την πρώτη σάτιρα κινουμένων σχεδίων που γελοιοποιεί τις δυνάμεις κατοχής και ξεκινά με έναν εύθυμο τρόπο, ζητώντας συγγνώμη, διότι ήταν η πρώτη ταινία τύπου “Μίκυ Μάους”. Ο όρος “κινούμενο σχέδιο” μόλις είχε γεννηθεί», σημείωσε ο κ. Καραμητσάνης. Από τότε μέχρι σήμερα υπάρχει, όπως είπε ο ίδιος, μεγάλη βελτίωση, ποσοτική και ποιοτική, στα ελληνικά κινούμενα σχέδια, αλλά η μεγάλη διαφορά καταγράφεται από το 2008 και μετά. «Τα ελληνικά κινούμενα σχέδια έχουν αποκτήσει άλλη διάσταση, βασιζόμενα στην επάρκεια και τη δημιουργικότητα των Ελλήνων δημιουργών, αλλά και στην εξωστρέφεια, την οποία ίσως και η κρίση μας ανάγκασε να έχουμε. Έτσι, βλέπουμε Έλληνες δημιουργούς που ζουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό να διακρίνονται. Ίσως αυτό να είναι και ένας προπομπός ότι οι Έλληνες δημιουργοί κινουμένων σχεδίων μπορούν να απορροφηθούν από τη διεθνή αγορά», τόνισε ο κ. Καραμητσάνης. Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 70 χρόνων του ελληνικού animation η ΑΣΙΦΑ διοργάνωσε, όπως είπε ο ίδιος, δράσεις εορτασμού και εκδηλώσεις για την ιστορία των ελληνικών κινουμένων σχεδίων, που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο κοινό. «Πλέον υπάρχουν πέντε ελληνικά φεστιβάλ με θέμα το animation, ορισμένα με διεθνή χαρακτήρα, ενώ επίσης ελληνικές ταινίες κυκλοφορούν διεθνώς. Παράλληλα, έχουν γίνει και αφιερώματα σε μεγάλα φεστιβάλ στην Αίγυπτο, τη Ρουμανία και τη Σερβία, ενώ προγραμματίζονται αντίστοιχα στη Μόσχα και το Χονγκ Κονγκ», σημείωσε ο κ. Καραμητσάνης και υπογράμμισε ότι σύντομα θα τεθεί σε λειτουργία η πλήρης ιστοσελίδα του ελληνικού παραρτήματος της ΑΣΙΦΑ.
Στη συνέχεια, το μέλος του ΔΣ της ΑΣΙΦΑ και διευθύντρια του τμήματος Animation και Interactive Media της ΑΚΤΟ, Αναστασία Δημητρά, διάβασε μήνυμα του επίτιμου Προέδρου της ΑΣΙΦΑ ΕΛΛΑΣ, Γιάννη Βασιλειάδη, σχετικά με την ίδρυση της Ένωσης το 1960, η οποία αριθμεί πάνω από 6.000 μέλη από 58 χώρες. «Τα πιο σημαντικά φεστιβάλ animation, όπως αυτά του Ανσί, της Χιροσίμα, του Ζάγκρεμπ, του Βελιγραδίου, της Οτάβα, των Βρυξελλών, καθώς και το Animasyros, τελούν υπό την αιγίδα της ΑΣΙΦΑ και προωθούν τις διεθνείς ανταλλαγές και συνεργασίες δημιουργών», σημείωσε ο κ. Βασιλειάδης στο μήνυμα του και πρόσθεσε ότι τα παιδικά εργαστήρια της ΑΣΙΦΑ που ιδρύθηκαν το 1971 λειτουργούν και εκπροσωπούνται σε 23 χώρες. Στο μήνυμα του ο κ. Βασιλειάδης αναφέρθηκε επίσης στην έλλειψη ανώτατης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για το animation και επισήμανε την έλλειψη εκτίμησης για το είδος των κινουμένων σχεδίων, υπογραμμίζοντας: «Μια ταινία animation τη βλέπει το κοινό συνειδητά και με προσοχή αρκετές φορές και την εικαστική μέθεξη που αποκομίζει κανείς βλέποντάς τη δεν μπορεί να την αντικαταστήσει ούτε ο κινηματογράφος του live action και φυσικά ούτε η γραφή ή ο λόγος».
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Άγγελος Ρούβας, animator, διαχειριστής της ΑΣΙΦΑ ΕΛΛΑΣ και δημιουργός της ιστοσελίδας greekanimation.com, ο οποίος έχει αναλάβει το συντονισμό των δράσεων για τα 70 χρόνια ελληνικού animation. Ο κ. Ρούβας, συμπληρώνοντας 40 χρόνια στο χώρο του κινούμενου σχεδίου, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η ελληνική παραγωγή δεν μπορούσε να μπει στην ευρωπαϊκή αγορά και αντιμετωπιζόταν με επιφύλαξη και ειρωνεία από τα ξένα φεστιβάλ. «Αποφασίσαμε να αλλάξουμε στρατηγική. Πήρα την πρωτοβουλία και κατέγραψα σε ένα web portal τη δύναμη μας. Το portal που δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 2014 περιλαμβάνει 700 Έλληνες σκηνοθέτες, 1700 δημιουργίες από το διαφημιστικό χώρο μέχρι ταινίες μεγάλου μήκους, καθώς και 70 εταιρείες παραγωγής”, σημείωσε ο κ. Ρούβας. Μετά από ένα χρόνο λειτουργίας της ιστοσελίδας άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον οι επαγγελματικοί φορείς, τόνισε ο κ. Ρούβας, ο οποίος υπογράμμισε ότι στόχος της ΑΣΙΦΑ είναι η είσοδος του ελληνικού animation στη διεθνή αγορά. «Οι δράσεις που διοργανώθηκαν επικεντρώθηκαν στο κομμάτι της προβολής των ελληνικών δημιουργιών με προβολές στην Ελλάδα και το εξωτερικό με βραβευμένα έργα», είπε ο ίδιος. Στο πλαίσιο της επετείου των 70 χρόνων Ελληνικού Animation διοργανώθηκαν, όπως είπε, εργαστήρια με ξένους επαγγελματίες, η Παγκόσμια Ημέρα Κινουμένων Σχεδίων (28 Οκτωβρίου), ενώ κορυφαίο γεγονός των εορτασμών αποτελεί η αναδρομική έκθεση με εικαστικά έργα, σκηνικά, ομιλίες και προβολές ταινιών που πραγματοποιείται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής animation στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παναγιώτης Κυριακουλάκος συνόψισε τις δράσεις που ετοιμάζει η ΑΣΙΦΑ για την κατάρτιση, την εκπαίδευση και την προώθηση της ελληνικής παραγωγής κινουμένων σχεδίων. «Θα συνεχίσουμε να διοργανώνουμε εκδηλώσεις στην Παγκόσμια Ημέρα Κινουμένων Σχεδίων, όπως κάνουμε κάθε Οκτώβριο από το 2007, ενώ κάθε Νοέμβριο θα διοργανώνουμε σεμινάρια για επαγγελματίες και συναντήσεις με ξένους παραγωγούς, προκειμένου να καταθέτουν προτάσεις στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα MEDIA και να βρίσκουν συμπαραγωγές», τόνισε ο κ. Κυριακουλάκος και πρόσθεσε ότι θα γίνουν προσπάθειες να βοηθηθούν οι Έλληνες παραγωγοί να «κινηθούν μέσα από το δίκτυο CARTOON MEDIA που βρίσκεται στις Βρυξέλλες και προωθεί την ευρωπαϊκή παραγωγή», όπως σημείωσε.
Επιπλέον, ο κ. Κυριακουλάκος ανακοίνωσε ότι η ΑΣΙΦΑ θα κάνει μια προσπάθεια χρηματοδότησης Ελληνικών παραγωγών, δύο φορές το χρόνο, δημιουργώντας ένα είδος Ταμείου σε συνεργασία με επαγγελματικούς φορείς, όπως τη Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, δίκτυα όπως το CARTOON MEDIA, η ΕΡΤ και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. «Η λογική θα είναι να βοηθάμε τους έλληνες παραγωγούς να βρίσκουν συμπαραγωγούς, να δημιουργούν ταινίες με ευρωπαϊκές προδιαγραφές και να βρίσκουν την αντίστοιχη διανομή», τόνισε. Στον τομέα της εκπαίδευσης και της δικτύωσης, ο κ. Κυριακουλάκος σημείωσε ότι η ΑΣΙΦΑ ετοιμάζει τη δημιουργία ενός θερμοκοιτίδα animation στο χώρο της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων που θα αποτελείται από εταιρείες του χώρου, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και συμβούλους επιχειρήσεων για την προώθηση συνεργασιών. «Στον τομέα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών θα διοργανώσουμε επισκέψεις στα σχολεία της χώρας για να δείξουμε στους εκπαιδευτικούς πώς να εντάξουν τα κινούμενα σχέδια στο μάθημα τους, π.χ. στα μαθηματικά, την ιστορία, κτλ. Τα κινούμενα σχέδια μπορεί να αποτελέσουν όχι μόνο εκφραστικό εργαλείο, αλλά πλατφόρμα έκφρασης και εκμάθησης των νέων τεχνολογιών, κάτι που ήδη εφαρμόζει με επιτυχία το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου του Καναδά», υπογράμμισε ο κ. Κυριακουλάκος και κατέληξε ότι θα συνεχιστούν και τα εκπαιδευτικά εργαστήρια για παιδιά επάνω σε τεχνικές δημιουργίας κινουμένων σχεδίων.
