Μέγας Αλέξανδρος: Ανακαλύφθηκε ο τάφος της μητέρας του Ολυμπιάδας; (ΒΙΝΤΕΟ)

Βρέθηκε ο τάφος της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Ο καθηγητής Αθανάσιος Μπίδας επικαλείται ιστορικές πηγές, ώστε να υποστηρίξει τη θεωρία του.

Τη δεκαετία του 1850, ο Γάλλος αρχαιολόγος Leon Heuzey διεξήγαγε ανασκαφές στην περιοχή του Κορινού, ανακαλύπτοντας έναν αξιόλογο μακεδονικό τάφο. Τεκμηρίωσε τα ευρήματά του στο βιβλίο του “Mission Archéologique de Macédoine” του 1876, το οποίο περιελάμβανε σχέδια του αρχιτέκτονα Honoré Daumet, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή. Παρόλο που ο τάφος αργότερα εγκαταλείφθηκε, ο αρχαιολόγος Ματθαίος Μπέσιος τον ανέσκαψε εκ νέου και τον άνοιξε για τους επισκέπτες το 1997.

Ο τάφος αυτός, που έχει αναγνωριστεί ως ο μεγαλύτερος μακεδονικός τάφος μέχρι σήμερα, έχει μήκος 22 μέτρα. Είναι μοναδικός ως ο μοναδικός τριπλός μακεδονικός τάφος, προσβάσιμος μέσω ενός μπροστινού διαδρόμου με διατηρημένα θεμέλια ενός Τελεστηρίου. Πάνω από το ταφικό μνημείο, υπάρχει ένας μεγάλος τύμβος. Ο καθηγητής Αθανάσιος Μπίδας, βασιζόμενος σε ιστορικές πηγές, σε κτερίσματα που μεταφέρθηκαν στο Μουσείο του Λούβρου από τον Heuzey και σε επιτύμβιες επιγραφές που δημοσίευσε ο Γ.Π. Οικονόμου, αναγνώρισε τον τάφο ως την τελευταία κατοικία της Ολυμπιάδος, της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Μέγας Αλέξανδρος: Το τελευταίο γράμμα προς τη μητέρα του, την Ολυμπιάδα

Η “Ιστορική Βιβλιοθήκη” του Διόδωρου του Σικελιώτη περιγράφει λεπτομερώς το δραματικό τέλος της Ολυμπιάδας το 316 π.Χ., η οποία δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο και θάφτηκε κοντά στον Κορινό. Ο Πύρρος, ανιψιός της Ολυμπιάδας, ολοκλήρωσε αργότερα το μνημείο, οδηγώντας στην επέκταση του τάφου στη σημερινή τριμερή δομή του. Η Ολυμπιάς, μυημένη στα Ορφικά, Βακχικά Μυστήρια, θεοποιήθηκε, δικαιολογώντας την τελετουργική αίθουσα μπροστά από την είσοδο του τάφου.

Η σπουδαιότητα του τάφου ενισχύεται από το μήκος του που φτάνει τα 22 μέτρα, τη μοναδική τριθάλαμη δομή και τη συσχέτισή του με μια γυναικεία ταφή, που πιστεύεται ότι είναι η Ολυμπιάδα. Ο παρακείμενος τάφος του Νεοπτόλεμου, στρατηγού και συμμάχου του Αλεξάνδρου, ενισχύει περαιτέρω τη θεωρία του νεκροταφείου για τους συγγενείς των Αιακιδών (Η Δυναστεία των Αιακιδών ήταν σειρά βασιλέων της Ηπειρωτικής φυλής των Μολοσσών. Ήταν απόγονοι του Νεοπτόλεμου, γιου του Αχιλλέως και της Δειδάμειας και απόγονου του Αιακού. Βασίλεψαν από τον 5ο αι π.). Η περίτεχνη κατασκευή του τάφου, που περιλαμβάνει έναν Πομπηιανό διάδρομο με ψηφιδωτό δάπεδο, υποδηλώνει τη σπουδαιότητα και τη μύηση του ενοίκου στα Μυστήρια.

Στοιχεία από επιγραφές, ιστορικές αναφορές, κτερίσματα και πρόσφατες ανασκαφές του Μπέσιου εδραιώνουν την ταύτιση του τάφου του Κορινού ως τελευταίας κατοικίας της Ολυμπιάδας. Ο παρακείμενος τάφος του Νεοπτόλεμου και η προσεκτική κατασκευή και των δύο τάφων ευθυγραμμίζονται με τις αρχαίες προδιαγραφές, υποστηρίζοντας το συμπέρασμα ότι αυτοί οι τύμβοι χρησιμεύουν ως αιώνιες κατοικίες της Ολυμπιάδας και των Αιακιδών συγγενών της.

47 σημαντικοί σταθμοί:

1 Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, ΙΘ, 35
«Παρά πᾶσι τοῖς Ἕλλησι κοινός νόμος ἐστίν ἀτάφους ῥίπτεσθα τούς ἱερόσυλους (Διοδ. Ιστορική Βιβλιοθήκη, ΙΣΤ, 25) / «… την τε γάρ Ὀλυμπιάδα φονεύσαντα ἄταφον ρίψαι …» (Διοδ. Ιστορική Βιβλιοθήκη, XVII, 118, 2)
2 Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη ΙΘ 51
3 Ό δε Κάσανδρος διεγνώκει μέν ἀνελεῖν Ἀλεξάνδρου τον παῖδα και την μητέρα αὐτοῦ ΄Ρωξάνην, ἵνα μηδείς ᾖ διάδοχος τῆς βασιλείας (Διοδ. Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, ΙΘ, 52)
4 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
5 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
6 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
7 Πολυάνδρεια: Τύμβοι που υψώνονταν προς τιμήν των νεκρών μετά από σημαντικές μάχες
8 Σουβαλτζή Λιάνα. Ο Τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Όαση Σίουα. 2002.
9 Πλούταρχος. Αλέξανδρος, 3 Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, 18 Βιβλίο
10 3D scanning που εκπόνησε ο Μιχάλης Σεϊταρίδης της GEOKAT
11 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
12 Πρέπει να αποκλειστούν από την πιθανότητα ανακατασκευής του ταφικού μνημείου της Ολυμπιάδας, οι προ του Πύρρου βασιλείς της Μακεδονίας διότι ανήκαν στην οικογένεια του Κάσσανδρου και ήταν εχθροί της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου
13 Πλούταρχος. Δημήτριος, 41, 45
14 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος. Αυτολεξεί: «Δυτικά του Κορινού στη θέση Τούμπες … κύριος οδικός άξονας που οδηγούσε από την Πύδνα στο Δίον πλαισιωνόταν από πλούσιους τάφους του β’μισού του 4ου αιώνα και του 1ου αιώνα μ.Χ.»
15 Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Ευμένης 1, 6
16 Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, XVIII 29-32
17 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
18 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
19 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
20 Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική βιβλιοθήκη XVIII 29-30
21 Γ.Π. Οικονόμος : Ἐπιγραφαί τῆς Μακεδονίας (Βιβλιοθήκη τῆς έν Ἀθήναις Ἀρχαιολογικῆς Ἐταιρείας), Αθήνα, 1951, αριθ. 65, σελίς 39-40
22 Η αποκατάσταση της επιγραφής έγινε από τον Αυστριακό επιγραφολόγο Καθηγητή Adolf Wilhelm: Contributions Involving Greek Inscriptions 1909-1911.
23 «μνῆμα Νεοπτολέμοιο παραθρωϊσκων, ξένε στῆθι ..»
24 Adolf Wilhelm: Contributions Involving Greek Inscriptions 1911.
25 Heuzey – L.A. – Daumet H. – Mission Archeologique de Macedoine, Paris, 1876
26 Πλούταρχος. Βίοι Παράλληλοι. Πύρρος
27 Heuzey – L.A. – Daumet H. – Mission Archeologique de Macedoine, Paris, 1876
28 Ο Γάλλος αρχιτέκτονας Honore Daumet ο οποίος συνόδευε την αρχαιολογική αποστολή του Heuzey την δεκαετία 1850, εκπόνησε θαυμάσια σχέδια, αποκαλυπτικές μαρτυρίες για την επιστημονική μελέτη του τάφου.
29 Είναι γνωστό πως κατά την ταφή τοποθετούσαν οι συγγενείς τα αγαπημένα χρηστικά σκεύη που χρησιμοποιούσε ο νεκρός στη ζωή.
30 Ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης είχε προσωπική αντίληψη για τα δρώμενα αυτά στη Μακεδονία και τα περιγράφει εκτενώς στην τραγωδία του «Βάκχαι».
31 Πλούταρχος. Βίοι Παράλληλοι. Αλέξανδρος, 2 : «.. ή δε Ὀλυμπιάς μᾶλλον ἑτέρων ζηλώσασα τάς κατοχάς καί τους ἐνθουσιασμούς ἐξάγουσα βαρβαρικώτερον ὄφεις μεγάλους χειροήθεις ἐφείλκετο τοῖς θιάσοις, οἵ πολλάκις ἐκ τοῦ κιττοῦ καί τῶν μυστικῶν λίκνων παραναδυόμενοι καί περιελιττόμενοι, τοῖς θύρσοις, τῶν γυναικῶν καί τοῖς στεφάνοις, ἐξεπληττον τους ἀνδρας»
32 Ο Heuzey κατάφερε να αποσπάσει μόνο το αριστερό γλυπτό της θήκης ή ίσως το κατέστρεψε στην προσπάθειά του να το αποκολλήσει. Το δεξιό παραμένει ανέπαφο μέχρι σήμερα μέσα στον κυρίως νεκρικό θάλαμο.
33 Είναι ένα ακόμη πειστήριο ότι ο τάφος ανήκει στην Ολυμπιάδα. Ο Άμμων Δίας τη συνοδεύει στη μεταθανάτεια ζωή. Κατά τον Πλούταρχο : «Ώφθη δέ ποτε καί δράκων κοιμῳμένης τῆς Ολυμπιάδος παρεκτεταμένος τῷ σώματι» (κάποτε μάλιστα είδαν δράκοντα με απλωμένο το σώμα του δίπλα στην κοιμώμενη Ολυμπιάδα).
34 Πλούταρχος. Βίοι Παράλληλοι. Αλέξανδρος, 3. «οὐ μήν ἀλλά Φιλίππῳ μέν μετά τό φάσμα πέμψαντι Χαίρωνα τόν Μεγαλοπολίτην εἰς Δελφούς, χρησμόν κομισθῆναι λέγουσι παρά του θεοῦ κελεύοντος Ἄμμωνι θύειν καί σε σέβεσθαι μάλιστα τοῦτον τον θεόν, ἀποβολεῖν δέ τῶν ὄψεων αὐτόν την ἑτέραν, ἥν τᾠ τῆς θύρας ἁρμῷ προσβαλών κατώπτευσεν ἐν μορφῆ δράκοντος συνευναζόμενον τῇ γυναικί τόν θεόν» (Άλλα λένε ότι ο Φίλιππος μετά από αυτό το τερατώδες, έστειλε στους Δελφούς τον χαίρωνα τον Μεγαλοπολίτη να φέρει χρησμό. Λένε πως ο θεός τον πρόσταξε να θυσιάσει στον Άμμωνα και να σέβεται υπερβολικά αυτόν τον θεό. Και πως θα χάσει το ένα μάτι του εκείνο με το οποίο κοιτάζοντας από τη χαραμάδα της πόρτας, παρατήρησε το θεό που κοιμόταν με την γυναίκα του έχοντας τη μορφή του δράκοντα).
35 Όλοι οι βασιλικοί οίκοι στην αρχαία Ελλάδα αντλούσαν την καταγωγή τους από τους θεούς.
36 Coles S.G. New Evidence for the Mysteries of Dionysos (in GRBS, vol. 21, 223-238)
37 Η Συμβολή του Ορφικού Πνεύματος στη Διαμόρφωση του Ελληνικού Πολιτισμού (Πρακτικά συνεδρίου, Κομοτηνή, 1997)
38 Ανδρόνικος Μ. Οι Βασιλικοί τάφοι.
39 Οικονόμος. Επιγραφαί της Μακεδονίας. Αθήνα 1915.
40 Wilhelm Adolf – Contributions Involving Greek Inscriptions, 1909 -New Contributions Involving Greek Inscriptions, 1911 -Ἑλληνικῶν ἐπιγραμμάτων ἑξάς. Ἀρχ. ἐφημ. 1924, σελ. 50-52, αριθμ. 3 στη σελ. 54-55
41 Η επιγραφή όπως την αποκατέστησε ο Adolf Wilhelm: [μνῆμα Νεοπ]τολέμοιο, παραθρωϊσκων, [ξένε στῆθι,] [κυδίστης ἱν’άθ]ρῆις τύμβον Ὀλυμπιά[δος]…
42 Μπέσιος Μ. -Νομός Πιερίας, Κορινός (ΑΔ 46, Β Χρονικά, 292-293) -Πιερίδων Στέφανος
43 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
44 Ματθαίος Μπέσιος, Πιερίδων Στέφανος
45 Οι τρεις επιτύμβιες επιγραφές που μελέτησε και δημοσίευσε ο Οικονόμος αναφέρονται στους Αιακίδες συγγενείς της Ολυμπιάδας.
46 Οι επιγραφές δείχνουν πως οι Αιακίδες της Πύδνας συνέχιζαν να κατοικούν εκεί και μετά την πτώση των Αντιγονιδών βασιλέων της Μακεδονίας το 168 π.Χ.
47 Ήταν απόλυτα φυσιολογικό η Ολυμπιάδα να ταφεί στην περιοχή των Αιακιδών συγγενών της και συγκεκριμένα δίπλα στον τάφο του Αιακίδη Νεοπτολέμου.

Επιλεκτική βιβλιογραφία

1. Leon Heuzey – Le Mont Olympe et l’Acarnanie / Παρίσι, 1860
2. Charles Edson – Harvard Studies in Classical Philology / 1948
3. Elisabeth Carney – Women and Monarch in Macedonia / University of Oklahoma press, 2000.
4. Abel Otto – Η μέχρι Φιλίππου Αρχαία Ιστορία της Μακεδονίας / Λειψία, 1860
5. Γ.Π. Οικονόμος – Ἑπιγραφαί τῆς Μακεδονίας (Βιβλιοθήκη τῆς ἐν Ἀθήναις Ἀρχαιλογικῆς Ἑταιρείας) /Ἀθήναι, 1915, άριθμ. 65, σελ. 39-40
6. Adolf Wilhelm – Contributions involving Greek Inscriptions / 1909
New contributions involving Greek Inscriptions / 1911
7. Δημ. Παντερμαλής – Οι Μακεδονικοί Τάφοι της Πιερίας -Άρθρο στο : οι Αρχαιολόγοι Μιλούν για την Πιερία /1985
8. Ν. Παπαχατζής – Η Θρησκεία στην Αρχαία Ελλάδα /1996
9. Μ. Μπέσιος – Ανασκαφικές Έρευνες στη Βόρεια Πιερία (ΑΕΜΘ 5, 171-178) / 1991
10. Γ. Γιαννάκης, Π. Καλογερίδης, Μ. Μπέσιος -Ανάδειξη Μακεδονικών Τάφων Κορινού (ΑΕΜΘ 14, 395-402)
11. S.G. Cole – New Evidence for the Mysteries of Dionysos (In GRBS, Vol. 21, 223-238)
12. Ι.Ε. – Ο Πλάτων, ο Φίλιππος Β’ και ο Θάλαμος των Μακεδονικών Τάφων (Πρακτικά Συνεδρίου, Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης) / Ξάνθη, 2007
13. R. Graland – The Greek Way of Death / New York, 1985
14. Guimier – A.M. Sorbets – Architecture, Funeraire Monumentable a l’ Epoque Hellenistique / 2006
15. M. Hatzopoulos – Cultes et rite de passage en Macedoine / 1994
16. L.A. Heuzey – Honore Daumet – Mission Archeologique de Macedoine / Paris, 1876
17. Π. Καρακατσάνης – Η Συμβολή του Ορφικού Πνεύματος στη Διαμόρφωση του Ελληνικού Πολιτισμού (Πρακτικά Συνεδρίου) / Κομοτηνή, 1997
18. Α. Κοτταρίδη – Βασιλικές Πυρές στη Νεκρόπολη των Αιγών (Αρχαία Μακεδονία, VI, 613 κ.ε.)
19. D. Kurtz – J. Boardman – Greek Burial Customs / London, 1971
20. I. Morris – Burial and Ancient Society / Cambridge, 1987
21. Μ. Μπέσιος – Αλυκές Κίτρους, Αγροτεμ. Χρυσοχοϊδη (ΑΔ 39, Β Χρονικά, 220-222)
22. Μ. Μπέσιος – Νομός Πιερίας, Κορινός (ΑΔ 46, Β Χρονικά, 292-293)
23. Κ. Σισμανίδης – Κλίνες και Κλινοειδείς Κατασκευές των Μακεδονικών Τάφων
24. Markus N. Tod. – Greek Historical Inscriptions / Chicago, 1985

Οι διαφωνίες με την «ανακάλυψη»:

Η κ. Κοτταρίδου δήλωσε στο «ΘΕΜΑ» για την ανακάλυψη του τάφου της Ολυμπιάδας τα ακόλουθα:

«Κατά καιρούς ακούγονται και δημοσιοποιούνται διάφορες θεωρίες σχετικές με τους τάφους σημαντικών αρχαίων προσώπων. Όλοι θα θέλαμε να βρεθούν εδώ, στην Ελλάδα, τέτοιοι τάφοι άλλα όταν έχουμε αδιάψευστα ανασκαφικά στοιχεία που το διαψεύδουν δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε.
Ο Edson είναι εκείνος που αναφέρει πως η Ολυμπιάδα δεν θάφτηκε αλλά το πτώμα της πετάχθηκε και πως στη συνέχεια φτιάχτηκε στην Κύδνα ένα ιερό ως εξιλέωση, όχι όμως τάφος» ενώ εκτιμά με βεβαιότητα πως «αν την έθαβαν, θα τήν έφερναν στις Αιγές όπως όλα τα μέλη της βασιλικής οικογένειας.»

Δείτε το βίντεο με την ανακάλυψη του Αθανάσιου Μπίντα:

You are currently viewing a placeholder content from Youtube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.

More Information

Unblock content Accept required service and unblock content

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το odeg.gr