Η ιστορία του Βρετανού που αντιμετώπισε την μηχανή παραπληροφόρησης του Χίτλερ προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για τον αγώνα κατά της ανόδου του αυταρχισμού.
Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας και απορρίπτουν αποδείξεις. Παρόμοια εικόνα βλέπουμε στη Ρωσία, όπου πολλοί πολίτες αποδέχονται την προπαγάνδα του καθεστώτος για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Παγκοσμίως, η προπαγάνδα δημιουργεί εναλλακτικές πραγματικότητες, απορρίπτει την αλήθεια και καλλιεργεί αισθήματα ανωτερότητας και παράνοιας.
Όταν οι Ναζί ταξίδεψαν μέχρι το Θιβέτ για να βρουν τις ρίζες της «Άριας φυλής» (ΒΙΝΤΕΟ)
Πώς μπορούμε να την καταπολεμήσουμε;
Είναι απογοητευτικό όταν ο έλεγχος των γεγονότων απορρίπτεται και η αξιόπιστη δημοσιογραφία δυσφημείται ως “εχθρός του λαού”. Όμως, δεν είμαστε η πρώτη γενιά που αντιμετωπίζει τέτοιες προκλήσεις.
Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βρετανός Sefton Delmer δημιούργησε ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες και φυλλάδια, όλα με στόχο να αποδυναμώσουν την πίστη στο ναζιστικό καθεστώς. Χρησιμοποίησε διάσημους Γερμανούς καλλιτέχνες, στρατιώτες, ακόμη και κατασκόπους.
Σύμφωνα με πρόσφατα αρχεία, περίπου το 40% των Γερμανών στρατιωτών άκουγαν τους σταθμούς του Delmer. Το έργο του δείχνει ότι μπορούμε να φτάσουμε στους ανθρώπους ακόμη και μέσα σε κλειστές κοινότητες. Η ιστορία του Delmer μάς διδάσκει πολύτιμα μαθήματα για το πώς να αντιμετωπίσουμε την παραπληροφόρηση.
Γιος ενός Αυστραλού καθηγητή λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνα, ο Delmer μεγάλωσε στη Γερμανία και μιλούσε τη γλώσσα άπταιστα. Η Αυστραλία ήταν τότε κτήση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και ο Delmer θεωρούνταν, και ήθελε να θεωρείται, Βρετανός. Ήταν 10 ετών όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και δέχτηκε εκφοβισμό ως μαθητής εχθρικής χώρας.
Όταν ήρθε στην Αγγλία το 1917, δέχτηκε πάλι εκφοβισμό επειδή φαινόταν πολύ Γερμανός. Έμαθε να παίζει τέλεια τον ρόλο του άγγλου μαθητή.
Ο Delmer ήθελε να υπονομεύσει το μονοπώλιο των Ναζί στα πιο έντονα και βίαια ένστικτα των ανθρώπων.
«Οι ιστορίες μας ήταν γεμάτες με δημάρχους, τοπικούς ηγέτες και επικεφαλής ομάδων», εξηγούσε. «Τους περιμέναμε με βρωμιά εξίσου αποκρουστική με αυτή που οι ίδιοι είχαν εξαπολύσει στους Εβραίους».
Ο στόχος του Delmer δεν ήταν να αντικαταστήσει ένα βίαιο κίνημα με ένα άλλο. Αντίθετα, ήθελε να αποξενώσει τους ανθρώπους από την ναζιστική προπαγάνδα.
Ο Delmer καταλάβαινε την ανάγκη να προσεγγίζει τους ανθρώπους γύρω από τα δικά τους ενδιαφέροντα και όχι γύρω από αυτά που θα θέλαμε να τους νοιάζουν, και αυτό είναι ένα μάθημα που οι Ουκρανοί μαθαίνουν στον πόλεμό τους με τη Ρωσία. Η Ουκρανία είναι γεμάτη διαφημιστές και χάκερ, ακτιβιστές και δημοσιογράφους που προσπαθούν όλοι να φτάσουν το ρωσικό κοινό.
Αγοράζουν διαφημίσεις σε ρωσικούς ιστότοπους πορνογραφίας και παράνομων ταινιών ή χρησιμοποιούν λογισμικό κλήσεων πώλησης. Στην αρχή διαπίστωσαν ότι το «ηθικό» περιεχόμενο δεν είχε απήχηση. Όταν έκαναν μαζικές τηλεφωνικές κλήσεις σε Ρώσους, διαπίστωσαν ότι περίπου το 80% θα έκλειναν το τηλέφωνο μέσα στα πρώτα 20 δευτερόλεπτα εάν οι κλήσεις αφορούσαν εγκλήματα πολέμου, αλλά μόνο το 30% θα το έκλειναν όταν η κλήση εστιαζόταν στα προσωπικά τους συμφέροντα, όπως ένας ειδικός φόρος που έπρεπε να πληρώσουν για να υποστηρίξουν τα νεοκατεχόμενα εδάφη της Ρωσίας.
Aν και ο πρώτος σταθμός του Delmer ήταν επιτυχημένος, με ορισμένες πηγές στην Ευρώπη να ισχυρίζονται ακόμη και ότι ήταν ο σταθμός με τους περισσότερους ακροατές στη Γερμανία, δεν χρειάστηκε πολύ στους Ναζί να καταλάβουν ότι πίσω του βρίσκονταν οι Βρετανοί. Άρχισαν να τον καταγγέλλουν δημόσια, χρησιμοποιώντας τον ως παράδειγμα του πόσο δόλια ήταν η βρετανική προπαγάνδα. Πράγματι, αυτό είναι ένα (από τα πολλά) αρνητικά μαθήματα από το έργο του Delmer. Τότε, όπως και τώρα, η δημιουργία μέσων ενημέρωσης «μαριονέτας» – μέσων που προσποιούνται ότι είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα – μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουμε τι απασχολεί τους ανθρώπους, ακόμα και σε κλειστές κοινωνίες. Μπορούμε να μελετήσουμε έρευνες ανοιχτού κώδικα για διαφθορά στις δημόσιες προμήθειες, να κάνουμε ανάλυση συναισθημάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή να χρησιμοποιήσουμε ασφαλείς εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων που μας επιτρέπουν να μιλάμε απευθείας με ανθρώπους ακόμα και στις πιο επικίνδυνες περιοχές. Το κλειδί είναι πάντα να κατανοούμε τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων και να τους είμαστε χρήσιμοι.
Ο Delmer δεν μιλούσε ποτέ με ύφος ανωτερότητας ούτε κήρυττε – αντιθέτως, καταλάβαινε τα παράπονα των στρατιωτών και τους έκανε να νιώσουν μέρος μιας κοινότητας που φρόντιζε καλύτερα τα συμφέροντά τους από τους Ναζί.
You are currently viewing a placeholder content from Youtube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
Όμως, εξίσου σημαντική με το περιεχόμενο της εκπομπής ήταν και η ίδια η εμπειρία της ακρόασης. Ήταν ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα που προσποιούνταν ότι είναι ναζιστικό, το οποίο καταλάβαινε ότι οι ακροατές του ήξεραν ότι δεν ήταν, και οι οποίοι συντονίζονταν επειδή χρειάζονταν την συναισθηματική και σωματική ασφάλεια του να προσποιούνται ότι πίστευαν πως ίσως τελικά να ήταν ναζιστικό. Αν η αρχή της προπαγάνδας του Γκέμπελς ήταν να σας μαγνητίσει, να σας διαλύσει μέσα στο θορυβώδες, θυμωμένο πλήθος, τότε εδώ υπήρχαν μέσα ενημέρωσης που απαιτούσαν από εσάς να κάνετε μια σειρά από αυτόνομες, συνειδητές ενέργειες για να συμμετάσχετε.
Άλλα μέσα ενημέρωσης του Delmer, όπως τα φυλλάδιά του για να βοηθήσουν τους στρατιώτες να προσποιηθούν μια ασθένεια και να λιποτακτήσουν από το μέτωπο, ήταν επίσης σχεδιασμένα για να αναλάβουν οι άνθρωποι τον έλεγχο και να γίνουν πιο δραστήριοι. Ενθάρρυνε τους ανθρώπους να επινοήσουν ρόλους για τον εαυτό τους αντί να παίζουν αυτούς που τους επέβαλε η ναζιστική προπαγάνδα.
Ο τρόπος σκέψης και δράσης των ανθρώπων μπορεί να είναι εξίσου σημαντικός με το τι σκέφτονται όταν υπονομεύεται η πιο κακοήθης προπαγάνδα. Οι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στις θεωρίες συνωμοσίας, για παράδειγμα, όταν νιώθουν ότι δεν έχουν κανένα περιθώριο ελιγμού ή επιρροή στη ζωή τους και βασίζονται σε συνωμοσίες για να εξηγήσουν τον κόσμο. Πολλοί έλκονται από τους «ισχυρούς άνδρες» όταν νιώθουν ότι δεν μπορούν να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους. Το πραγματικό αντίδοτο σε αυτό δεν είναι να τους βομβαρδίζουμε με γεγονότα. Είναι να βοηθήσουμε να διορθωθεί η υποκείμενη έλλειψη ελέγχου.
“The New Look”: Η αλήθεια για την Κοκό Σανέλ και τους Ναζί (ΤΡΕΪΛΕΡ)
Με πληροφορίες από The Guardian
