Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Ηλιάνα, η ηρωίδα της παράστασης, η Αθηνά, ήταν μια αγωνίστρια που πάλεψε για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, με τίμημα την ίδια της τη ζωή. Τα βρίσκει κανείς αυτά τα ιδανικά σήμερα ή έχουν παραγκωνιστεί κατά κάποιο τρόπο;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Νομίζω πως είναι η εποχή που δημιουργεί τους ήρωες, δεν θεωρώ ότι είναι δηλαδή θέμα ιδιοσυγκρασίας ή προσωπικότητας κάποια πράγματα. Οι συνθήκες που βίωσε η Αθηνά ήταν αρκετά διαφορετικές από αυτές που ζούμε σήμερα. Υπήρχε ένας πόλεμος, η χώρα βρισκόταν υπό κατοχικές δυνάμεις, ο λαός σε επαναστατική κατάσταση. Οπότε νομίζω ότι δεν μπορούμε να συγκρίνουμε το ήθος και το πνεύμα των ανθρώπων εκείνης της εποχής με αυτό των σημερινών. Όμως πιστεύω ότι επειδή σαν χώρα ζούμε ολοένα και πιο ακραίες καταστάσεις θα δοθεί σε βάθος χρόνου η ευκαιρία στους ανθρώπους να αναπτύξουν την αγωνιστικότητα τους.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Θα έλεγες ότι ο σημερινός Έλληνας αδιαφορεί για την ιστορία του ή απλώς δεν είναι καλά πληροφορημένος; Βλέπουμε για παράδειγμα ότι η πλειοψηφία των νέων δεν γνωρίζει πολλά για την περίοδο του Εμφύλιου πολέμου ή την περίοδο της Δικτατορίας.
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Είναι σαφές ότι τα παιδιά δεν διδάσκονται στα σχολεία για αυτά τα γεγονότα, παρόλο που βρίσκονται μέσα στην σχολική ύλη ορισμένες πληροφορίες για την εποχή και τα πεπραγμένα. Επομένως, τα νέα παιδιά δεν έχουν την δυνατότητα να πληροφορηθούν μέσα από τη βασική τους εκπαίδευση. Η γνώση τους εξαρτάται από το αν οι γονείς ή το κοντινό περιβάλλον τους, έχουν την συνείδηση να τους μεταφέρουν την ιστορική μνήμη. Αλλά, όπως καταλαβαίνουμε, αυτό δεν είναι κάτι το σύνηθες, με αποτέλεσμα να απομακρυνόμαστε ολοένα και περισσότερο από την ιστορία μας.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό; Είναι μια γενικότερη τάση στην κοινωνία μας να αποσιωπώνται πράγματα που μας φέρνουν σε δύσκολη θέση;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Σίγουρα, ζητήματα όπως αυτά του Εμφυλίου ή της αντίστασης στην κατοχή είναι ακόμη ταμπού για την ελληνική κοινωνία. Και ειδικά σε αυτή τη μεταμοντέρνα εποχή που διανύουμε, στην οποία δεν ισχύει καμία παράδοση και είμαστε εντελώς αποκομμένοι από τις ρίζες μας, νομίζω ότι δεν συμφέρει κανέναν να είναι συνδεδεμένος με τις ιστορικές μνήμες.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Η φιγούρα της Αθηνάς λοιπόν είναι μεταξύ άλλων και ένα σύμβολο αφύπνισης για το κοινό;
Ηλιάνα Μαυρομάτη: Εμείς όταν ξεκίνησε όλο αυτό το εγχείρημα δεν είχαμε ακριβώς την πρόθεση να αφυπνίσουμε αλλά περισσότερο να συνδέσουμε τους θεατές με τις αναμνήσεις του και από κει και πέρα πιθανώς να κινητοποιηθεί και η συνείδηση.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Η ανταπόκριση του κόσμου είναι μεγάλη καθώς διανύετε πλέον την δεύτερη χρονιά επιτυχημένων παραστάσεων. Τι θα έλεγες ότι είναι αυτό που αγγίζει τον θεατή;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Νομίζω ότι η θεματική της παράστασης είναι αυτή που προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον των θεατών. Νιώθω ότι το κοινό συνδέεται την ώρα της παράστασης με αυτή την επαναστατική και αισιόδοξη ενέργεια που φέρει η ιστορία της Αθηνάς. Και αυτό φέρνει και κάποιου είδους συγκίνηση. Έντονη συγκίνηση.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Μεταξύ των διαφόρων σημείων παρουσίασης της παράστασης ανά την Ελλάδα ήταν και το Σκοπευτήριο της Καισαριανής, ο ιστορικός χώρος εκτέλεσης της ηρωίδας. Πώς βίωσες αυτήν την εμπειρία; Τι συναισθήματα σου δημιουργήθηκαν;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Ήταν από τις ωραιότερες εμπειρίες της ζωής μου, τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Σε εκείνο τον χώρο συντελέστηκε μια υπερβατική εμπειρία, για όλους όσους παρευρέθηκαν, είτε πάνω στη σκηνή είτε κάτω από αυτή, ως θεατές, γιατί ήταν απόλυτα φορτισμένη η ατμόσφαιρα από την μνήμη των εκατοντάδων αδικοχαμένων αγωνιστών που εκτελέστηκαν εκεί. Στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, το κείμενο της Θαλασσιάς Αντωνοπούλου και η παράσταση που στήσαμε, νομίζω ότι βρήκαν τον φυσικό τους χώρο. Για μένα ήταν κάτι πάρα πολύ βαθύ και μυστηριακό ταυτόχρονα. Μου προκάλεσε συναισθήματα ταύτισης με την ίδια την ηρωίδα αλλά και πολλή συγκίνηση. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ!
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Η μουσική; πως ενσωματώνεται και τι ρόλο παίζει στην παράσταση;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Η μουσική και η παρουσία του Ισίδωρου Πάτερου, ο οποίος έχει συνθέσει την μουσική, τραγουδάει και παίζει ζωντανά στη σκηνή, είναι δομικό στοιχείο της παράστασης. Με έναν περίεργο τρόπο αυτό το εγχείρημα δομήθηκε ταυτόχρονα από όλες τις καλλιτεχνικές πλευρές, δηλαδή το κείμενο, η μουσική, η ερμηνεία, η σκηνοθεσία, η κινησιολογία της παράστασης λειτούργησαν αλυσιδωτά στο να επιτευχθεί το τελικό αποτέλεσμα. Οπότε έχοντας ουσιαστικά έναν συνεχή διάλογο με τον Ισίδωρο επί σκηνής, η μουσική και το τραγούδι του ξεφεύγει από το υποστηρικτικό πλαίσιο και αποτελεί έναν ιδιαίτερο ρόλο.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία. Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στο στήσιμο της παράστασης.
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Έχει βέβαια αρκετά στοιχεία μυθοπλασίας το έργο, δεν είναι σαν ντοκιμαντέρ, σαν κανονική βιογραφική παράσταση. Δεν προσπαθήσαμε δηλαδή να καταγράψουμε επακριβώς την προσωπική ζωή της Αθηνάς Χατζηεσμέρ. Κινηθήκαμε περισσότερο προς την αγωνιστική της δράση και σε συνδυασμό με κάποια στοιχεία από τη ζωή της, όπως για παράδειγμα το ότι ήταν παιδί προσφύγων, ξεκινήσαμε να γράφουμε ένα νέο θεατρικό έργο. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν κυρίως στο να γραφτεί ένα καινούργιο κείμενο από την αρχή και πάνω σε αυτό να βασιστεί μια παράσταση. Αλλά θεωρώ πως η Θαλασσιά Αντωνοπούλου που ανέλαβε αυτό το έργο έχει κάνει μια εξαιρετική δουλειά.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Δεν υπήρξαν δηλαδή ενδεχομένως ενστάσεις από το στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον της ηρωίδας;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Όχι σε καμία περίπτωση. Ήταν πολύ βοηθητικός ο κόσμος στον οποίο απευθυνθήκαμε για να μας διαφωτίσει στην έρευνα που κάναμε σχετικά με τις ιστορικές συνθήκες αλλά και την ίδια την Αθηνά, αν και δυστυχώς δεν έχει σωθεί δικό της προσωπικό υλικό.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Ηλιάνα, τι ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι μεγάλωσες σε μια καλλιτεχνική οικογένεια, με δύο γονείς ηθοποιούς, στην απόφαση σου να ακολουθήσεις την υποκριτική; Είχες άλλα σχέδια στην αρχή και μετά άλλαξαν;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι δεν έχω επηρεαστεί από το γεγονός ότι είναι και οι δύο μου γονείς ηθοποιοί. Μεγάλωσα βλέποντας τους να δημιουργούν, να χαίρονται με τη δουλειά τους, με τη ζωή τους και η αίσθηση που ανέπτυξα ήταν ότι αγαπάνε πάρα πολύ αυτό που κάνουν, πράγμα που σίγουρα άσκησε επιρροή πάνω μου στο να αποφασίσω να ασχοληθώ με την τέχνη. Από κει και πέρα ως παιδί πέρασα από πάρα πολλά στάδια, μέχρι που πήγα στην Αγγλία να σπουδάσω θεωρητική Φυσική. Αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να ασχοληθώ με το θέατρο και έκτοτε αφιέρωσα όλη μου την ψυχή και την ενέργεια σε αυτό.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart): Μετάνιωσες ποτέ για αυτήν σου την επιλογή;
Ηλιάνα Μαυρομάτη: Όχι, δεν θα έλεγα ότι το μετάνιωσα ποτέ. Αναγνωρίζω ότι είναι μια δύσκολη δουλειά, πολύ επισφαλής στην καθημερινότητα της. Παρ’ όλα αυτά η ένταση της δημιουργίας και η χαρά που παίρνει κανείς από την επικοινωνία με τον κόσμο είναι τόσο σημαντικά που με κάνουν να λέω «όχι, δεν έχω μετανιώσει».
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Πιστεύεις ότι ο ηθοποιός, ο καλλιτέχνης γενικότερα, πρέπει να έχει ενεργό ρόλο στην κοινωνία ή είναι ένα επάγγελμα σαν όλα τα άλλα;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Η τέχνη έχει ένα στοιχείο λειτουργήματος. Οπότε υπό αυτήν την έννοια όταν κάποιος εκτίθεται μπροστά στο κοινό φέρει μια παραπάνω ευθύνη από τον οποιονδήποτε ιδιώτη. Σίγουρα η συνείδηση του καλλιτέχνη είναι καθοριστικής σημασίας για το τι εκπέμπει και κοινωνεί προς τα έξω. Υπάρχει μεγάλη ευθύνη ως προς αυτό που κάνει ο ηθοποιός και στον τρόπο που το υποστηρίζει.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Υπάρχουν ρόλοι που ονειρεύεσαι να παίξεις μελλοντικά;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Άπειροι! Γενικότερα ονειρεύομαι να μπορώ να βρεθώ σε όμορφες συνθήκες, να είμαι δημιουργική σε οτιδήποτε αναλάβω να κάνω. Αλλά γενικά δεν μπορώ να σου κατονομάσω γιατί υπάρχουν πάρα πολλά έργα και πάρα πολλοί ρόλοι που θα ήθελα να καταφέρω να παίξω.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Υπό ποιες συνθήκες θα επέστρεφες στην τηλεόραση;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Το ζήτημα είναι να μου δοθεί η ευκαιρία αντίστοιχα και σε μια τηλεοπτική δουλεία να νιώθω δημιουργική, αυτό είναι το κυρίαρχο για μένα. Εξάλλου, τα πράγματα σήμερα στην τηλεόραση είναι δύσκολα και οι παραγωγές είναι όχι μόνο λίγες αλλά και σε στενά οικονομικά πλαίσια. Οπότε δεν δίνεται γενικά η ευκαιρία να προκύψουν ουσιαστικές, δημιουργικές δουλειές.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Όλες αυτές οι συμπαραγωγές με την Κύπρο τι γεύση σου αφήνουν;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Κοιτά, τα σήριαλ αυτά επειδή συνήθως είναι καθημερινά δεν έχουν την πολυτέλεια της πρόβας, της καλλιτεχνικής ας πούμε διάστασης της δουλειάς. Γίνονται όλα γρήγορα προκειμένου να παραχθεί το προϊόν. Υπό αυτήν την έννοια, δε θα μπορούσα μέσα σε κάτι τέτοιο να φανταστώ τον εαυτό μου δημιουργικό. Ποτέ μην λες ποτέ, βέβαια. Αλλά στη φάση που είμαι αυτή τη στιγμή με το θέατρο να με απορροφά τόσο πολύ, δύσκολα θα έμπαινα σε μια παρόμοια διαδικασία. Είδα φέτος για παράδειγμα στην τηλεόραση την δουλειά του Παπαδουλάκη, που είχε σκηνοθετήσει και «Το Νησί», και ήταν όντως μια πραγματικής ποιότητας δουλειά. Ήταν προσεγμένη σειρά, φαινόταν ότι οι ηθοποιοί έχουν προλάβει να δουλέψουν, το κείμενο ήταν πολύ όμορφο, η κινηματογράφηση εξίσου καλή. Ήταν μια δουλειά που κανείς θα ένιωθε περήφανος που συμμετείχε. Οπότε ναι στην τηλεόραση συμβαίνουν και ωραία, ξεχωριστά πράγματα. Απλώς, δεν είναι συχνό το φαινόμενο.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Τέλος, πως θα φανταζόσουν τον εαυτό σου σε 10 χρόνια από τώρα;
Ηλιάνα Μαυρομάτη – Δύσκολη ερώτηση! Θα έλεγα ότι θα ήθελα να είμαι πιο ήρεμη και πιο ισορροπημένη απ’ ότι είμαι σήμερα, να απολαμβάνω περισσότερο τη ζωή, να έχω ανθρώπους γύρω μου που να τους αγαπώ και να με αγαπούν αλλά και να είμαι δημιουργική μέσα από το θέατρο που τόσο αγαπάω.
