Πόσο συχνά έχει την ευκαιρία ένας έφηβος να κρατήσει στα χέρια του ένα μυθιστόρημα που μοιάζει ταυτόχρονα με καθρέφτη και με προφητεία; Στο «Ο θαυμαστός καινούριος κόσμος» (Brave New World) του Άλντους Χάξλεϋ, κάθε σελίδα γλιστρά ανάμεσα στα δάχτυλα και αφήνει πίσω της τη γλυκιά αίσθηση ενός παραμυθιού, πριν ξαναγυρίσει για να ρωτήσει «είμαι στ’ αλήθεια ελεύθερος ή απλώς νομίζω πως είμαι»;
Πρώτα απ’ όλα, ο έφηβος συναντά έναν κόσμο όπου η ευτυχία έχει γίνει επιταγή, τα χάπια soma σκορπίζονται σαν καραμέλες και οι ανθρώπινες σχέσεις ρυθμίζονται από κανόνες παραγωγής. Τι συμβαίνει όταν η ευτυχία δεν είναι δικαίωμα αλλά υποχρέωση; Η εφηβεία, ζώνη διαρκούς αμφισβήτησης, βρίσκει εδώ το απόλυτο πεδίο αντιπαράθεσης.
Ο Χάξλεϋ υποχρεώνει τον αναγνώστη να συγκρίνει τη λαχτάρα του για ανεξαρτησία , όπου η σύγκρουση εξατμίζεται πριν καν ανάψει. Κι αν η ειρήνη αγοράζεται με το νόμισμα της συνείδησης, αξίζει το αντίτιμο;
Ύστερα εμφανίζεται το φάντασμα της τεχνολογικής προόδου. Ο έφηβος που μεγαλώνει με αλγόριθμους να διαλέγουν τη μουσική και τα νέα του, ανακαλύπτει πως τα ερωτήματα του 1932 κουδουνίζουν επικίνδυνα οικεία το 2025: πόσο από αυτό που επιθυμώ είναι στ’ αλήθεια δικό μου και πόσο έχει εμφυτευτεί αθόρυβα; Η αντίφαση ανάμεσα στον θαυμασμό για την τεχνολογία και τον τρόμο ότι εκείνη μπορεί να μας προγραμματίζει, πυροδοτεί μια εσωτερική μάχη κι αυτή η μάχη είναι το φυσικό έδαφος της εφηβείας.
Και τέλος, υπάρχει ο Τζων ο Άγριος, η φωνή που ψιθυρίζει μέσα στον θόρυβο της ομοιομορφίας ότι η ζωή μας είναι ασυμμάζευτη, γεμάτη πόνο, ηδονή, ποίηση, σάρκα, θάνατο. Ποιος έφηβος δεν νιώθει, έστω στιγμιαία, απόβλητος σ’ έναν κόσμο που απαιτεί συμμόρφωση;
Ο Τζων στήνει έναν καθρέφτη, όπου ο κάθε νεαρός αναγνώστης βλέπει τη δική του αγωνία να ταιριάξει επικίνδυνα. Όμως ο Χάξλεϋ δεν του προσφέρει λύσεις του χαρίζει μονάχα μια ελεγεία για το δικαίωμα στον πόνο, λες και ψιθυρίζει: διάλεξε εσύ τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, κανείς άλλος δεν μπορεί.
Έτσι, μ’ ένα και μόνο μυθιστόρημα, ο έφηβος ταξιδεύει ανάμεσα σε τρεις εκδοχές της ίδιας αγωνίας: υποχρεωτική ευτυχία, αποπνικτική τεχνολογία, ύστατη κραυγή για αυθεντικότητα. Μπορεί να βγει από αυτό το ταξίδι ατάραχος; Μάλλον όχι. Αλλά ίσως ακριβώς εκεί κρύβεται η αξία του: στο ερέθισμα που αφήνει να γαργαλά το μυαλό πολύ μετά την τελευταία σελίδα, υποχρεώνοντάς τον να αποφασίσει αν θέλει να ζήσει στο θρόισμα της άγριας ελευθερίας ή στη σιωπή μιας τελειωμένης ειρηνικής λύσης.
6 σκληρές αλήθειες του Όργουελ που δε θα ήθελες να είναι αληθινές…
Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας:
- «Κάνουμε παιδιά για να….» – Οι φιλόσοφοι απαντούν με αφοπλιστική ειλικρίνεια
- Γιωσαφάτ: «Καλή μητέρα είναι αυτή που έχει …» – Μια φράση που σηκώνει συζήτηση
- Έρμαν Έσσε: «Για να βρεις τον εαυτό σου, χρειάζονται 3 πράξεις…»
- Πόση φτώχεια αντέχει ένας λαός πριν ξεσπάσει; Ο Στάινμπεκ είχε ήδη απαντήσει
- Η φράση του Τόλκιν που (εάν τη διαβάσεις) θα σε συνοδεύει για μια ολόκληρη ζωή
- Θεοδωρόπουλος: «Κάθε έθνος έχει τον δικό του Ναρκισσισμό. Εμείς οι Έλληνες τι έχουμε;»
- 30 σπουδαίες συμβουλές του Πλάτωνα: «Αφήστε τους γονείς να κληροδοτήσουν στα παιδιά τους…»
- Η διαδρομή της αυτοεκτίμησης από τον Μπουκάι: «Για να μάθω να εκτιμώ τον εαυτό μου δε φτάνει μόνο να…»
- Όσκαρ Ουάιλντ: «Ο δεσμός κάθε συντροφικότητας, είτε στο γάμο είτε στη φιλία, είναι …»
- «Η μητέρα που προσπαθεί να ελέγξει κάθε πτυχή της ζωής της κόρης της παίρνει…» – Το βιβλίο που μίλησε σε χιλιάδες γυναίκες
- Σταμάτα να φοβάσαι τα γηρατειά – O Σοπενχάουερ θα σου αλλάξει γνώμη
- Winnicott: «Αν οι μητέρες καλούνται να κάνουν αυτό ή εκείνο χάνουν την …»
- Το «Κρυφό Σχολειό» είναι μύθος και αυτά είναι τα 10 πραγματικά σχολεία που «έσωσαν» τα γράμματα
- Ο Καρλ Γιούνγκ είχε προειδοποιήσει πως θα ‘ρθει μια εποχή που οι γονείς θα μεγαλώνουν παιδιά για να …
