Το Βιβλίο του γέλιου και της λήθης είναι «ένα μυθιστόρημα με τη μορφή παραλλαγών» που εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η τυραννία επηρεάζει τόσο τις ατομικές όσο και τις συλλογικές, εθνικές και προσωπικές μνήμες.
Η δράση του διαδραματίζεται στη μεταπολεμική Τσεχοσλοβακία μετά τις σταλινικές εκκαθαρίσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μίλαν Κούντερα (1929) ακολουθεί τις αλληλένδετες ζωές μερικών ατόμων που προσπαθούν να διαγράψουν ή να ξεπεράσουν οδυνηρές αναμνήσεις. Μεγάλο μέρος του βιβλίου βασίζεται στην προσωπική εμπειρία του Κούντερα με τον ολοκληρωτισμό.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Τσεχοσλοβακία το 1968, ο Κούντερα απαγορεύτηκε να δημοσιεύσει στη χώρα του, έχασε τη θέση του ως καθηγητής στην Ακαδημία Μουσικής και Δραματικών Τεχνών και τα βιβλία του αποσύρθηκαν από τα ράφια των δημόσιων βιβλιοθηκών.
Η αναζήτηση της αυθεντικότητας, την οποία ο ίδιος ορίζει ως μια εκτεθειμένη, απομυθοποιημένη, αλλά φιλοσοφική παραβολή της ύπαρξης ενός Τσέχου διανοούμενου σε μια συγκεκριμένη ιστορική εποχή, αποτελεί το διαρκές του μέλημα, και κάθε ένα από τα μυθιστορήματά του, καθώς και η συλλογή διηγημάτων του, Laughable Loves προσφέρει μια διαφορετική προσέγγιση σε αυτό.
Ο Κούντερα, που συνδέεται με τα ονόματα των Γιαροσλάβ Χάσεκ, Κάρελ Τσάπεκ και Βλάντισλαβ Βάνκουρα, φαίνεται να είναι ένας άξιος οπαδός των τριών κύριων σχολών της τσεχικής πεζογραφίας στο πλαίσιο της σύγχρονης τσεχικής λογοτεχνίας. Η ικανότητα του Κούντερα να ξεπεράσει όλα τα έργα αυτών των συγγραφέων, μετατρέποντας τα καλύτερα έργα τους σε δικό του πρωτότυπο στυλ, είναι απόδειξη της μεγαλοφυΐας του.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)
15 αποφθέγματα του Κούντερα.
1.Η δόξα προσθέτει σε όλα όσα μας συμβαίνουν μια εκατονταπλάσια ηχώ.
2.Ο αληθινός έρωτας είναι ανίκανος ν΄ απιστήσει.
3.Υπάρχουν δυο μέθοδοι για να καλλιεργήσει κανείς τη μοναδικότητα του εγώ: η προσθετική μέθοδος και η αφαιρετική μέθοδος.
4.Είναι αφελής αυταπάτη να πιστεύουμε ότι η εικόνα μας είναι μία απλή εμφάνιση, πίσω από την οποία θα κρυβόταν η πραγματική ουσία του εγώ μας, ανεξάρτητη από τα μάτια του κόσμου.
5.Τέτοιο είναι το παράδοξο του οποίου πέφτουν θύματα όλοι εκείνοι που καταφεύγουν στην προσθετική μέθοδο προκειμένου να καλλιεργήσουν το εγώ τους: προσπαθούν να κάνουν προσθέσεις για να δημιουργήσουν ένα εγώ μοναδικό και αμίμητο, αλλά καθώς ταυτόχρονα γίνονται οι προπαγανδιστές αυτών των πρόσθετων χαρακτηριστικών, κάνουν τα πάντα ώστε να τους μοιάσει η πλειοψηφία των ανθρώπων. Και τότε η (με τόση επιμέλεια κατακτημένη) μοναδικότητα του εγώ τους, εξαφανίζεται αμέσως.
6.Όσο περισσότερο ο άνθρωπος αδιαφορεί για την πολιτική, για τα ενδιαφέροντα του άλλου, τόσο πειθαναγκάζεται από το πρόσωπό του. Είναι ο ατομικισμός του καιρού μας… Είναι φανερό ότι το άτομο δεν ανήκει πια στον εαυτό του, ότι είναι εντελώς ιδιοκτησία των άλλων.
7.Το σημαντικό είναι να με σκέφτεσαι.
8.Αυτό που παρακινεί τους ανθρώπους να σηκώνουν τη γροθιά, ν’ αρπάζουν ένα τουφέκι, να υπερασπίζονται μαζί δίκαιες ή άδικες υποθέσεις, δεν είναι η λογική αλλά η ψυχή που έχει πάθει υπερτροφία. Αυτή είναι το καύσιμο χωρίς το οποίο ο κινητήρας της Ιστορίας δεν θα μπορούσε να πάρει εμπρός και ελλείψει του οποίου η Ευρώπη θα είχε μείνει ξαπλωμένη στο χορτάρι, να κοιτάζει τεμπέλικα τα σύννεφα που τρέχουν στον ουρανό.
9.Αυτό που είναι αβάσταχτο στη ζωή, δεν είναι το να είσαι αλλά το να είσαι το εγώ σου.
10.Ο πόλεμος και η κουλτούρα είναι οι δύο πόλοι της Ευρώπης, ο ουρανός της και η κόλασή της, η δόξα της και η ντροπή της, αλλά δεν μπορεί κανείς να τους χωρίσει. Όταν θα έχουμε ξεμπερδέψει με τον ένα, θα έχουμε ξεμπερδέψει και με την άλλη, μαζί θα χαθούν.
11.Από τη στιγμή που δεν ενδιαφερόμαστε πια για το πως μας βλέπει ο άλλος, δεν τον αγαπάμε πια.
12.Το ερωτικό συναίσθημα μας παραπλανά όλους με μια αυταπάτη γνώσης.
13.Ο έρωτας είναι μια φτερούγα που χτυπάει μέσα στο στήθος μου σαν να είναι σε κλουβί και που παρακινεί να κάνω πράγματα που εσένα σου φαίνονται παράλογα.
14.«ΘΑ μου κάνεις, ΘΑ οργανώσουμε… Ο μέλλων αυτός μεταμορφώνει την ονειροπόληση σε υπόσχεση διαρκείας. Έτσι και ξενερώσουν οι εραστές δεν έχει πια αξία…
15.Η μοναξιά: γλυκιά απουσία βλεμμάτων
Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας:
- Όσκαρ Ουάιλντ: «Ο δεσμός κάθε συντροφικότητας, είτε στο γάμο είτε στη φιλία, είναι …»
- «Η μητέρα που προσπαθεί να ελέγξει κάθε πτυχή της ζωής της κόρης της παίρνει…» – Το βιβλίο που μίλησε σε χιλιάδες γυναίκες
- Σταμάτα να φοβάσαι τα γηρατειά – O Σοπενχάουερ θα σου αλλάξει γνώμη
- Winnicott: «Αν οι μητέρες καλούνται να κάνουν αυτό ή εκείνο χάνουν την …»
- Το «Κρυφό Σχολειό» είναι μύθος και αυτά είναι τα 10 πραγματικά σχολεία που «έσωσαν» τα γράμματα
- Ο Καρλ Γιούνγκ είχε προειδοποιήσει πως θα ‘ρθει μια εποχή που οι γονείς θα μεγαλώνουν παιδιά για να
