Τσακ Πόλανικ: «Αυτό που κάνει τη γη να μοιάζει με κόλαση είναι η…»

Ο Τσακ Πόλανικ γεννήθηκε το 1962 στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον, μεγάλωσε σε μια οικογένεια που διαλύθηκε νωρίς και έζησε την ενηλικίωσή του μέσα σε τροχόσπιτα, αγροκτήματα και περιστασιακές δουλειές, όλα αυτά τροφοδότησαν τη διαρκή του εμμονή με την περιθωριακή Αμερική.

Όταν εξέδωσε το «Fight Club» το 1996, η Γενιά Χ ένιωσε ότι κάποιος έβαλε φωνή στην κρυφή της αηδία για τον καταναλωτισμό. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 έως και σήμερα τα βιβλία του («Survivor», «Choke», «Haunted», «Damned») απλώνουν ένα φίλτρο που απογυμνώνει το αμερικανικό παραμύθι περί αέναης προόδου κι ευτυχίας.

Στην καρδιά αυτής της λογοτεχνικής στάσης βρίσκεται μια πικρή διαπίστωση: το πρόβλημα δεν είναι ο κόσμος, αλλά οι προσδοκίες που καλλιεργούμε γι’ αυτόν. Στο μυθιστόρημα «Damned» (2011) ένα κορίτσι εγκλωβισμένο στην κόλαση μονολογεί, η υπερβολική υπόσχεση ευτυχίας που πουλάνε οι γονείς, τα ΜΜΕ, η βιομηχανία αυτοβελτίωσης και τελευταία, τα κοινωνικά δίκτυα, δημιουργεί αναγκαστικά το αίσθημα ότι ζούμε σε διαρκές φιάσκο; Oσο αφοριστική κι αν είναι η άποψή της, συνοψίζει ιδανικά το σύμπαν του Πόλανικ.

Ο συγγραφέας μοιάζει να συνδυάζει έναν κυνικό στωικισμό με post-punk ειρωνεία. Αν περιμένεις να βιώσεις γήινο παράδεισο, η πιο μικρή αστοχία όπως η αναμονή στην ουρά, ένας αποτυχημένος έρωτας, ένα άδικο σύστημα, φουσκώνει στο μυαλό σου και μοιάζει με υπαρξιακή καταστροφή. Αν όμως απογυμνώσεις τον εαυτό σου από την ιδέα ότι «σου χρωστάνε», τότε η ίδια η ατέλεια μπορεί να γίνει πεδίο περιέργειας, ακόμη και χαράς. Στο «Damned» η ηρωίδα, εγκλωβισμένη σε μια θεολογική σάτιρα, μαθαίνει να αποδέχεται το τοπίο της κόλασης, ανακαλύπτοντας μέσα του στιγμές τρυφερής ανθρώπινης αλληλεγγύης ουσιαστικά μαθαίνει ότι η ευτυχία δεν προϋποθέτει αλλαγή τοπίου αλλά αλλαγή οπτικής.

Ο Πόλανικ επικρίνει τελικά μια κουλτούρα που πουλάει «ευτυχία» σε συσκευασία δόσεων: επαγγελματική επιτυχία, ολόλευκα δόντια, σώμα χωρίς λίπος, τεχνολογικά θαύματα με παράθυρο εγγυήσεων. Μόλις αυτό το πακέτο γίνει δυσπρόσιτο ή ραγίσει (και πάντα ραγίζει) οι πιστοί του μετατρέπουν το παρόν σε «κόλαση». Για τον συγγραφέα, η λύση είναι μια βίαιη, σχεδόν εικονοκλαστική επιστροφή στην πραγματικότητα: αποδοχή των τραυμάτων, επαφή με το φθαρτό σώμα, χιούμορ που ξεγυμνώνει τον φόβο. Εκεί, ακριβώς μέσα στην ατέλεια, μπορεί να φυτρώσει η μόνη αληθινή ελευθερία.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)

10 μαθήματα που πήραμε από το Fight Club – Ποια η σύνδεση με τον Φρόυντ;

16 αποφθέγματα του Τσακ Πόλανικ.

1.Αυτό που κάνει τη γη να μοιάζει με κόλαση είναι η προσδοκία μας ότι θα έπρεπε να μοιάζει με παράδεισο.
2.Όλοι πεθαίνουμε. Ο σκοπός δεν είναι να ζήσουμε για πάντα. Ο σκοπός είναι να δημιουργήσουμε κάτι που θα ζήσει για πάντα.
3.Μόνο αφού έχουμε χάσει τα πάντα, είμαστε ικανοί να κάνουμε τα πάντα.
4.Τίποτε από εμένα δεν είναι πρωτότυπο. Είμαι το αποτέλεσμα της συνδυασμένης προσπάθειας όλων όσων γνώρισα.
5.Το μόνο που κάνει ο Θεός είναι να μας παρακολουθεί και να μας σκοτώνει όταν βαρεθούμε. Δεν πρέπει ποτέ, με τίποτα, να βαριόμαστε.
6.Η υστερία έχει νόημα μόνο αν υπάρχει ακροατήριο.
7.Ίσως να μην πάμε στην κόλαση γι’ αυτά που κάνουμε. Ίσως να πάμε στην κόλαση γι’ αυτά που δεν κάνουμε.
8.Οι γονείς είναι σαν τον Θεό: Θέλεις να ξέρεις ότι υπάρχουν κάπου και θέλεις να έχουν καλή γνώμη για σένα, αλλά τους καλείς μόνο όταν χρειάζεσαι κάτι.
9.Και αυτό που συμβαίνει, απλά συμβαίνει.
10.Όταν οι άνθρωποι νομίζουν ότι πεθαίνεις σε ακούνε πραγματικά, αντί να… περιμένουν την σειρά τους για να μιλήσουν.
11.Πότε ακριβώς το μέλλον μετατράπηκε από υπόσχεση σε απειλή;
12.Ο μεγάλος μας πόλεμος είναι ένας πνευματικός πόλεμος. Η μεγάλη μας κατάθλιψη είναι οι ζωές μας.
13.Σε στοιχειώνει πάντα η ιδέα ότι σπαταλάς τη ζωή σου.
14.Μέχρι να βρεις κάτι για το οποίο αξίζει να παλέψεις, συμβιβάζεσαι με κάτι για το οποίο αξίζει να πολεμήσεις.
15.Όταν φτάσεις στο τέλος της ζωής σου, πίστεψέ με, δεν θα κοιτάξεις πίσω και θα απολαύσεις τις στιγμές που πέρασες μόνος.
16.Αυτός που αγαπάς και αυτός που σε αγαπά δεν είναι ποτέ, ποτέ το ίδιο πρόσωπο.