Γιατί ο φιλόσοφος της κατάφασης κατηγόρησε τον πατέρα της λογικής πως «διέφθειρε τη ζωή»;
Ο Φρίντριχ Νίτσε δεν είχε ποτέ πρόβλημα να πάει κόντρα στο ρεύμα, ακόμη και εάν αυτό το ρεύμα λεγόταν Σωκράτης. Αντίθετα, όσο περισσότερο οι άλλοι λάτρευαν τόσο περισσότερο δυσφορούσε. Για τον Νίτσε, ο Σωκράτης δεν ήταν ο «πατέρας της φιλοσοφίας» αλλά ο προπομπός μιας παρακμιακής ηθικής που πρόβαλε τη λογική ως απόλυτο κριτή της ζωής. Στα μάτια του Νίτσε ήταν προδοσία απέναντι στο ίδιο το θαύμα της ‘ύπαρξης.
Η Σωκράτης ως μια «ασθένεια» της Δύσης.
Ο Νίτσε, ειδικά στη «Γέννηση της Τραγωδίας» και αργότερα στο Λυκοφώς των Ειδώλων, παρουσιάζει τον Σωκράτη σχεδόν σαν σύμπτωμα τίνος; Της παρακμής του ενστίκτου.
Ο Σωκράτης με τη μανία του να αιτιολογεί τα πάντα, να ψάχνει για ορισμούς και να αποδομεί το καθετί με λογικά επιχειρήματα ήταν για τον Νίτσε ένας άνθρωπος που δεν άντεχε το χάος, το παράλογο, την τραγικότητα του βίου. Ένας νους που ζούσε εις βάρος του σώματος, που φοβόταν τη ζωή γιατί δεν μπορούσε να την ελέγξει. Αυτοκτόνησε τις ιδέες του, τους έκανε τη χάρη (στο σύστημα).
Η ζωή, αν πρόκειται να τη δικαιολογήσουμε με τη λογική, είναι ήδη χαμένη. Αυτό μοιάζει να μας λέει ο Νίτσε πίσω από κάθε επίθεσή του στον Σωκράτη. Τον κατηγορεί ότι αντικατέστησε το ένστικτο με τη διανόηση, δηλαδή το υγιές με το φοβισμένο.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Τhe Ηobbit: Τι σχέση έχει η ταραχώδης επίσκεψη των νάνων στον Μπίλμπο με τον Νίτσε;
Γιατί αγαπούσε τους προσωκρατικούς;
Αντίθετα στους Προσωκρατικούς, ιδίως στον Ηράκλειτο, ο Νίτσε βρήκε συγγένεια ψυχής. Ο Ηράκλειτος δεν προσπάθησε να «σώσει» τον κόσμο μέσω της ηθικής ή της λογικής. Απλώς έβλεπε τον κόσμο όπως είναι, σε διαρκή ροή, αντίφαση και φωτιά.
Ο Ηράκλειτος, ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος, ο Παρμενίδης, ο Εμπεδοκλής όλοι τους ήταν για τον Νίτσε ποιητές της σκέψης. Δεν ενδιαφερόταν να ηθικολογήσουν αλλά να περιγράψουν την κοσμική εμπειρία χωρίς να τη φυλακίσουν σε κατηγορίες. Σ’ αυτούς είδε το τραγικό πνεύμα των Ελλήνων που αργότερα χάθηκε μέσα στους διαλόγους του Πλάτωνα και στις ρητορικές των σωκρατικών.
Από τον Διόνυσο και ακόμη πιο πίσω.
Ο Νίτσε πίστευε ότι η αρχαία τραγωδία άνθισε υπήρχε ισορροπία ανάμεσα στο Διονυσιακό και το Απολλώνιο στοιχείο, ανάμεσα στο πάθος και την αρμονία, στο χάος και τη μορφή. Ο Σωκράτης κατέστρεψε αυτή την ισορροπία επιβάλλοντας τη μονοκρατορία του λογικού.
Ο Νίτσε δε θέλησε να κατεδαφίσει τον Σωκράτη ήθελε να τον ξαναδούμε με κριτική ματιά.
Αυτό που μας καταθέτει τελικά ο Νίτσε δεν είναι να μη σεβόμαστε τον Σωκράτη, αλλά να προσέχουμε τα λάθη των θεωριών που προτάσσουν οι αυθεντίες μέσα στους αιώνες. Η σκέψη δεν πρέπει να έχει μαντριά και η κριτική απέναντι στις ιδέες είναι μια πραγματική μορφή σοφίας.
Σωκράτης: «Το μυστικό της ευτυχίας, βλέπετε, δεν βρίσκεται …» 20 αποφθέγματα ενός σπουδαίου
Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας:
- Δε χρειάζονται τέλειοι γονείς, χρειάζονται … – Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ και το έλλειμμα συναισθηματικής παρουσίας
- Νίκος Καζαντζάκης: Θα ‘ρθει η στιγμή που ο φόβος θα…
- Όταν μιλούν άσχημα για σένα, ο Πλάτωνας σου δίνει αυτή την απάντηση
- Το πιο σημαντικό βιβλίο του Φρόυντ σε 19 φράσεις: «Οι άνδρες δεν είναι ευγενικά πλάσματα που θέλουν να…»
- Τι σημαίνει η λέξη «τζιβαέρι»; – Η πιο τρυφερή λέξη που δε λέμε πια
- Κάφκα: «Αν βρεις κάποιον που σε κάνει να χαμογελάς μην…»
- Έρμαν Έσσε: «Τα γηρατειά υποτιμούνται μόνο όταν θέλουν να …»
