Υπήρχε ο Ηρακλής πριν την ελληνική μυθολογία; Μια ματιά στον άνθρωπο πίσω από τον μύθο.
Όταν σκεφτόμαστε τον Ηρακλή, φανταζόμαστε έναν ημίθεο με υπεράνθρωπη δύναμη, που πολεμά μυθικά θηρία και ολοκληρώνει ακατόρθωτους άθλους. Τι θα γινόταν όμως αν πριν παγιωθούν οι μύθοι υπήρχε μια πραγματική ιστορική προσωπικότητα; Θα μπορούσε ο Ηρακλής να ήταν ένας πολεμιστής με σάρκα και οστά, που αργότερα θεοποιήθηκε και υφάνθηκε στο μεγάλο μωσαϊκό της ελληνικής μυθολογίας;
Αρχαίοι Έλληνες: 5 αλήθειες για τις οποίες δεν είμαστε (καθόλου) περήφανοι
Η λεπτή γραμμή μεταξύ ιστορίας και μύθου.
Στην αρχαιότητα η διάκριση μεταξύ ιστορίας και μυθολογίας ήταν πολύ λιγότερο αυστηρή από ό,τι σήμερα. Θεοί, ήρωες και θνητοί συχνά υπήρχαν σε αλληλεπικαλυπτόμενες αφηγήσεις με τις μυθικές μορφές να θεωρούνται μερικές φορές ως πραγματικοί πρόγονοι των κυρίαρχων δυναστειών.
Ενώ οι θεοί όπως ο Δίας και Ποσειδώνας ανήκαν σταθερά στη σφαίρα του μύθου, ήρωες όπως ο Αχιλλέας, ο Οδυσσέας και ο Ηρακλής είχαν συχνά διαφορετική βαρύτητα, όπου υποδήλωνε ότι μπορεί να βασίζονταν σε πραγματικά ιστορικά πρόσωπα των οποίων οι ιστορίες αργότερα μυθοποιήθηκαν.
Ο Ηρακλής ως πολεμιστής και αρχηγός εκστρατειών.
Αν αφαιρέσουμε τα μυθολογικά χαρακτηριστικά από τους 12 άθλους, τη θεική καταγωγή, την άνοδο στον Όλυμπο, αυτό που μας μένει είναι η ιστορία ενός πολεμιστή που ξεπερνά τη ζωή. Πολλά από τα κατορθώματα του Ηρακλή ευθυγραμμίζονται με τα πράγματα που θα μπορούσε να έχει κάνει ένας ισχυρός ηγέτης ή πολέμαρχος της μυκηναϊκής εποχής (1600-1100π.Χ.)
Η πολιτική χρήση του Ηρακλή.
Ένα από τα ισχυρότερα επιχειρήματα για την ιστορική ύπαρξη του Ηρακλή είναι το πόσο συχνά αναφερόταν σε πολιτικό πλαίσιο. Πολλοί Έλληνες ηγεμόνες έλκουν την καταγωγή τους από αυτόν, ιδίως οι Σπαρτιάτες βασιλείς και η μακεδονική βασιλική οικογένεια. Ο Φίλλιπος Β’ της Μακεδονίας, ο πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου θεωρήθηκε άμεσος απόγονος του Ηρακλή.
Αν ο Ηρακλής είχε μόνο μυθολογική υπόσταση γιατί να μην αναχθεί η καταγωγή του απευθείας στον Δία; Η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στην ιδέα ότι ο Ηρακλής θεωρούνταν ως μια πραγματική ιστορική πραγματικότητα, μία που έζησε πολέμησε και κυβέρνησε πριν αναχθεί σε ημίθεο.
Ακόμη και μέσα στη μυθολογία, η θεοποίηση του Ηρακλή δεν ήταν δεδομένη. Σε αντίθεση με άλλες μορφές που απλώς γεννήθηκαν θεοί, ο Ηρακλής έπρεπε να κερδίσει τη θέση του στον Όλυμπο. Αυτό υποδηλώνει ότι ακόμη και στην αρχαιότητα, οι άνθρωποι αναγνώριζαν ότι ήταν, τουλάχιστον αρχικά, θνητός. Ο ίδιος ο Όμηρος το επιβεβαιώνει αυτό στην Οδύσσεια όταν ο Οδυσσέας επισκέπτεται τον Κάτω Κόσμο, συναντά τη σκιά του Ηρακλή, απόδειξη ότι κάποτε ήταν άνθρωπος.
Ο ιστορικός Ηρακλής.
Αν και μπορεί να μη βρούμε ποτέ οριστική απόδειξη ότι ο Ηρακλής ήταν πραγματικό πρόσωπο, οι έμμεσες ενδείξεις είναι πειστικές. Ταιριάζει με το αρχέτυπο ενός Μυκηναίου πολεμιστή-βασιλιά, και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η κληρονομιά του από ηγεμόνες, ιστορικούς, ακόμη και φιλοσόφους, υποδηλώνει ότι ήταν κάτι περισσότερο από ένας φανταστικός χαρακτήρας.
Ίσως ο Ηρακλής ήταν κάποτε ένας μεγάλος πολεμιστής, διάσημος για τη δύναμη και τις κατακτήσεις του, του οποίου η μνήμη άντεξε αρκετά ώστε να γίνει μύθος. Ίσως, όπως και ο Αλέξανδρος, να ήταν τόσο εξαιρετικός που οι μεταγενέστερες γενιές δεν μπορούσαν παρά να πιστέψουν ότι ήταν κάτι περισσότερο από άνθρωπος.
Ένα πράγμα είναι βέβαιο: είτε άνθρωπος είτε μύθος, ο μύθος του εξακολουθεί να διαμορφώνει την αντίληψή μας για τον ηρωισμό μέχρι σήμερα.
Διαβάστε περισσότερα για την Αρχαία Ελλάδα:
- 8 λόγοι για τους οποίους δε θα επιβίωνες στην Αρχαία Ελλάδα
- 5 επιστήμονες της Αρχαίας Ελλάδας που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας
- Θα σας θεωρούσαν όμορφη- ο στην Αρχαία Ελλάδα; 15 facts για να λυθούν οι απορίες μας
- Αρχαία Ελλάδα:10 φιλοσοφικές σχολές που γέννησαν τη Δυτική φιλοσοφία
- Τι έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες για την παιδεία; 14 ρήσεις που θα σε εμπνεύσουν
- Ποια ημερομηνία επέστρεψε ο Οδυσσέας στην Ιθάκη; Οι επιστήμονες λύνουν το μυστήριο !