Ο Γκάμπορ Μάτε δεν αναλύει το άγχος σαν σύμπτωμα, ούτε το αντιμετωπίζει ως κάτι που πρέπει απλώς να ρυθμιστεί. Αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για μια κραυγή για προσοχή, μια φωνή από το σώμα, όταν η ψυχή έχει σιωπήσει.
Γεννημένος μέσα στον φόβο, στην Ουγγαρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κουβάλησε ο ίδιος το άγχος στο δικό του σώμα. Δε γενικολογεί και μας δείχνει πως το άγχος είναι τραύμα.
Έχει εμπειρία στην οικογενειακή ιατρική και ειδικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της παιδικής ηλικίας, τα τραύματα και τις πιθανές δια βίου επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία, συμπεριλαμβανομένων των αυτοάνοσων ασθενειών, του καρκίνου, της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD) και των εξαρτήσεων.
Στα βιβλία του, όπως When the Body Says No και The Myth of Normal, ο Μάτε εστιάζει σε τρεις παράγοντες που, όπως λέει, σχεδόν όλοι έχουμε βιώσει και που, αργά ή γρήγορα, φυτεύουν το σπόρο του άγχους μέσα μας. Βέβαια, οι σκέψεις του για τη ψυχολογία του ανθρώπου ευρύτερα αξίζουν εξίσου προσοχής και βαθιάς μελέτης.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)
13 αφυπνιστικά αποφθέγματα του Γκάμπορ Μάτε.
1.«Η προσπάθεια να ξεφύγουμε από τον πόνο είναι αυτό που δημιουργεί περισσότερο πόνο.»
2.«Δεν έχουν όλες οι εξαρτήσεις τις ρίζες τους στην κακοποίηση ή το τραύμα, αλλά πιστεύω ότι όλες μπορούν να αναχθούν σε οδυνηρές εμπειρίες. Ο πόνος βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των εξαρτητικών συμπεριφορών. Είναι παρών στον τζογαδόρο, στον εθισμένο στο Διαδίκτυο, στον καταναλωτικό μανιακό και στον εργασιομανή. Η πληγή μπορεί να μην είναι τόσο βαθιά και ο πόνος όχι τόσο αφόρητος, και μπορεί ακόμη και να είναι εντελώς κρυμμένη, αλλά είναι εκεί. Όπως θα δούμε, οι επιπτώσεις του πρώιμου στρες ή των δυσμενών εμπειριών διαμορφώνουν άμεσα τόσο την ψυχολογία όσο και τη νευροβιολογία της εξάρτησης στον εγκέφαλο».
3.«Όταν κρίνω αυστηρά κάποιον άλλο, είναι επειδή αισθάνομαι ή βλέπω να αντανακλάται σε αυτόν κάποια πτυχή του εαυτού μου που δεν θέλω να αναγνωρίσω».
4.«Δεν έχουν όλες οι ιστορίες αίσιο τέλος, … αλλά οι ανακαλύψεις της επιστήμης, τα διδάγματα της καρδιάς και οι αποκαλύψεις της ψυχής μας διαβεβαιώνουν ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι ποτέ αδιόρθωτος. Η δυνατότητα ανανέωσης υπάρχει όσο υπάρχει ζωή. Το πώς να υποστηρίξουμε αυτή τη δυνατότητα στους άλλους και στον εαυτό μας είναι το τελικό ερώτημα».
5.«Η διαφορά μεταξύ πάθους και εθισμού είναι η διαφορά μεταξύ μιας θεϊκής σπίθας και μιας φλόγας που καίει».
6.«Ένας θεραπευτής μου είπε κάποτε: «Αν βρεθείς μπροστά στην επιλογή μεταξύ του να νιώσεις ενοχή και του να νιώσεις μνησικακία, διάλεξε πάντα την ενοχή». Είναι μια σοφία που έχω μεταδώσει σε πολλούς άλλους από τότε. Αν η άρνηση σε φορτώνει με ενοχή, ενώ η συναίνεση αφήνει μνησικακία στο πέρασμά της, διάλεξε την ενοχή. Η μνησικακία είναι αυτοκτονία της ψυχής. Η αρνητική σκέψη μας επιτρέπει να κοιτάζουμε ατάραχα για λογαριασμό μας αυτό που δεν λειτουργεί».
7.Στον πυρήνα κάθε εθισμού βρίσκεται ένα κενό που βασίζεται στον απόλυτο φόβο. Ο εθισμένος φοβάται και απεχθάνεται την παρούσα στιγμή. Προσπαθεί πυρετωδώς να φτάσει στην επόμενη στιγμή, τη στιγμή που ο εγκέφαλός του, γεμάτος με το ναρκωτικό της επιλογής του, θα νιώσει για λίγο απελευθερωμένος από το βάρος του παρελθόντος και τον φόβο για το μέλλον — τα δύο στοιχεία που κάνουν το παρόν ανυπόφορο. Πολλοί από εμάς μοιάζουμε με τους τοξικομανείς στις ανεπιτυχείς προσπάθειές μας να γεμίσουμε το πνευματικό μαύρο κενό, το κενό στο κέντρο, όπου έχουμε χάσει την επαφή με την ψυχή μας, το πνεύμα μας — με εκείνες τις πηγές νοήματος και αξίας που δεν είναι τυχαίες ή φευγαλέες. Η καταναλωτική, η κτητική, η δραστήρια και η εγωκεντρική κουλτούρα μας δεν κάνει παρά να βαθαίνει το κενό, αφήνοντάς μας πιο άδειους από πριν».
8.«Η ερευνητική βιβλιογραφία έχει εντοπίσει τρεις παράγοντες που οδηγούν καθολικά στο άγχος: η αβεβαιότητα, η έλλειψη πληροφοριών και η απώλεια ελέγχου».
9.«Όλες οι διαγνώσεις με τις οποίες ασχολείστε – κατάθλιψη, άγχος, ADHD, διπολική διαταραχή, μετατραυματικό στρες, ακόμη και ψύχωση – έχουν τις ρίζες τους σε τραυματικές εμπειρίες. Είναι εκδηλώσεις τραύματος. Επομένως, οι διαγνώσεις δεν εξηγούν τίποτα. Το πρόβλημα στον ιατρικό κόσμο είναι ότι διαγιγνώσκουμε κάποιον και πιστεύουμε ότι αυτό είναι η εξήγηση. Αυτός συμπεριφέρεται έτσι επειδή είναι ψυχωτικός. Αυτή συμπεριφέρεται έτσι επειδή έχει ADHD. Κανείς δεν έχει ADHD, κανείς δεν έχει ψύχωση – αυτά είναι διαδικασίες μέσα στο άτομο. Δεν είναι κάτι που έχεις. Είναι μια διαδικασία που εκφράζει την εμπειρία της ζωής σου. Έχει νόημα σε κάθε περίπτωση.»
10.«Καμία κοινωνία δεν μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό της χωρίς να κοιτάξει τη σκοτεινή της πλευρά.»
11.«Το τραύμα δεν είναι αυτό που σου συμβαίνει, αλλά αυτό που συμβαίνει μέσα σου»
12.«Πολλά από αυτά που ονομάζουμε προσωπικότητα δεν είναι ένα σταθερό σύνολο χαρακτηριστικών, αλλά μόνο μηχανισμοί αντιμετώπισης που απέκτησε ένα άτομο στην παιδική του ηλικία».
13.«Δεν είναι ο κόσμος, δεν είναι αυτό που βρίσκεται έξω από εμάς, αλλά αυτό που κρατάμε μέσα μας που μας παγιδεύει. Μπορεί να μην είμαστε υπεύθυνοι για τον κόσμο που δημιούργησε το μυαλό μας, αλλά μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη για το μυαλό με το οποίο δημιουργούμε τον κόσμο μας».
Διαβάστε περισσότερους λογοτεχνικούς θησαυρούς παρακάτω:
- Ο Καβάφης είχε προειδοποιήσει: «Θα ‘ρθει ο καιρός που…»
- Τι χάνουμε κάθε φορά που ερωτευόμαστε, σύμφωνα με τον Γιανναρά;
- Σκέφτεσαι υπερβολικά; Ο Ντοστογιέφσκι μάς λέει πως η υπερανάλυση οδηγεί…
- Μάγια Αγγέλου: «Ξεκινήστε να μιλάτε στους ανθρώπους αντί να…»
- Γιάννης Ρίτσος: «Κοριτσάκι μου, θέλω νὰ…» – Ένας πατέρας γράφει για το παιδί του
- «Μη δίνεις στα παιδιά σου τα καλύτερα πράγματα, δώσε τους …» – Τι έλεγαν παιδοψυχολόγοι και στοχαστές;
- Ο Πλάτων είχε προβλέψει την εποχή μας: «Καταλήγεις να σε κυβερνούν…»
- Όλα όσα νιώθεις τη Μεγάλη Εβδομάδα, τα έχει ήδη γράψει η Δημουλά
- 15 αποφθέγματα για να ξαναβρείς τον εαυτό σου όταν όλοι σε έχουν χάσει
- Οι αλήθειες του Γιωσαφάτ: «Σήμερα τα παιδιά είναι στερημένα, επειδή οι μητέρες τους…»
- Το βιβλίο που άλλαξε τη ζωή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (αξίζει να το διαβάσεις)
- Άλαν Πόε: «Όλα τα βάσανα προέρχονται από τη…»
