Μπορούν οι άνδρες και οι γυναίκες να είναι απλά φίλοι; Τι λένε πραγματικά η επιστήμη και η φιλοσοφία;

Είναι πραγματικά δυνατή η φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών ή είναι απλώς μια όμορφα διαφημισμένη ψευδαίσθηση; Είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει φιλοσόφους, ψυχολόγους και όσους έχουν μείνει ξύπνιοι στις 3 το πρωί αναρωτώμενοι γιατί ο «πλατωνικός» τους φίλος τους έστειλε μήνυμα με το «είσαι ξύπνιος;».

Ας είμαστε ειλικρινείς: η ένταση εδώ δεν είναι μόνο συναισθηματική. Είναι διανοητική. Η φιλία ένας από τους πιο ευγενείς δεσμούς του ανθρώπου συναντά την επιθυμία, τη βιολογία και την ακαταστασία της ανθρώπινης φύσης. Τι συμβαίνει λοιπόν όταν αναμιγνύουμε αυτά τα στοιχεία σε φιλίες μεταξύ των δύο φύλων (και συγκεκριμένα σε ετεροφυλόφιλες φιλίες); Μπορεί μια φιλία να επιβιώσει χωρίς να γίνει το πεδίο για κάτι περισσότερο ή για κάτι άλλο;

Η επιστήμη: Ο εγκέφαλος προγραμματισμένος για συγκρούσεις;
Το 2012, μια μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Wisconsin-Eau Claire έκανε πρωτοσέλιδο. Ζήτησαν από 88 ζευγάρια φίλων διαφορετικού φύλου να απαντήσουν ξεχωριστά σε ερωτήσεις σχετικά με τα συναισθήματά τους ο ένας για τον άλλον. Τα αποτελέσματα;

Οι άντρες ήταν πολύ πιο πιθανό να νιώθουν σεξουαλική έλξη για τις φίλες τους.
Επίσης, είχαν την τάση να πιστεύουν ότι αυτά τα συναισθήματα ήταν αμοιβαία, ακόμα και όταν δεν ήταν.
Οι γυναίκες, από την άλλη πλευρά, ήταν πιο πιθανό να βλέπουν τους άνδρες φίλους τους ως «απλά φίλους» και να υποτιμούν την έλξη που ένιωθαν οι άνδρες για αυτές.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)

Τι μας λέει ο Νίτσε για τη φιλία μεταξύ άνδρα και γυναίκας;

Σύμφωνα με την εξελικτική ψυχολογία, οι άνδρες μπορεί να έχουν εξελιχθεί ώστε να υπερβάλλουν το σεξουαλικό ενδιαφέρον για να αυξήσουν τις ευκαιρίες ζευγαρώματος. Οι γυναίκες, αντίθετα, μπορεί να υποτιμούν το σεξουαλικό ενδιαφέρον για να αποφύγουν την ανεπιθύμητη προσοχή ή για να προστατεύσουν τους κοινωνικούς δεσμούς.
Αλλά περιμένετε είναι αυτό όλο; Μόνο βιολογία; Όχι ακριβώς.

Ο Πλάτωνας και ο Φρόυντ μπαίνουν σε ένα καφέ.
Ας πάμε πίσω. Ο Πλάτωνας, στο έργο του «Συμπόσιο», ζωγραφίζει μια εικόνα του έρωτα που ξεκινά από το σώμα αλλά μπορεί να ανυψωθεί σε καθαρά πνευματική σύνδεση. Κατά την άποψή του, είναι δυνατόν δύο ψυχές να ενωθούν από θαυμασμό και αρετή όχι από λαγνεία. Οπότε ναι, ο Πλάτωνας θα υποστήριζε ότι η φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών μπορεί να υπάρχει, υπό την προϋπόθεση ότι και οι δύο επιδιώκουν κάτι υψηλότερο από την επιθυμία. Αλλά τότε μπαίνει στη σκηνή ο Φρόυντ και τα καταστρέφει όλα.

Για τον Φρόυντ, το ασυνείδητο είναι ένα χάος καταπιεσμένων επιθυμιών. Οι φιλίες δεν είναι ποτέ εντελώς πλατωνικές, θα έλεγε, επειδή η σεξουαλική ενέργεια δεν εξαφανίζεται υποβαθμίζεται. Ποιος έχει δίκιο;

Να αποδεχόμαστε την αμφισημία.

Εδώ είναι το βαθύτερο ερώτημα: η έλξη ακυρώνει τη φιλία; Κάποιοι λένε ναι ότι η επιθυμία, ακόμα και αν δεν εκφράζεται, διαταράσσει τη συμμετρία ενός πλατωνικού δεσμού. Άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν είμαστε υπολογιστές μπορούμε να νιώθουμε κάτι και να επιλέξουμε να μην ενεργήσουμε βάσει αυτού. Ίσως η πραγματική φιλία δεν ξεκινά όταν δεν υπάρχει επιθυμία, αλλά όταν υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός παρά αυτήν.

Η φιλόσοφος Simone de Beauvoir προσφέρει μια ριζοσπαστική άποψη: η αληθινή φιλία (ή αγάπη) ξεκινά όταν δύο άνθρωποι συναντιούνται όχι ως αντικείμενα, αλλά ως υποκείμενα ελεύθερα, αυτόνομα και μη καθορισμένα από ρόλους. Αυτού του είδους οι σχέσεις δεν καταρρέουν όταν μπαίνει η έλξη. Γίνονται πιο ειλικρινείς.

Λοιπόν, μπορούν οι άντρες και οι γυναίκες να είναι «απλά φίλοι»; Ίσως η καλύτερη ερώτηση είναι:
Μπορούμε να χειριστούμε την πολυπλοκότητα του να είμαστε πλήρως ανθρώπινοι με κάποιον με τον οποίο δεν κοιμόμαστε και να μην χρειαζόμαστε να είναι κάτι περισσότερο;
Ας συνεχίσουν να διαφωνούν ο Πλάτωνας και ο Φρόιντ. Εμείς οι υπόλοιποι έχουμε καφέ να πιούμε, μηνύματα να αγνοήσουμε και φιλίες να ορίσουμε με τους δικούς μας όρους.

Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας: