Φανταστείτε τον Μάρσελ Προυστ να κάθεται σ’ ένα τραπέζι καφετέριας με το μολύβι στο χέρι και να απαντά σε ερωτήσεις που κάνουν έναν ψυχολόγο να τρίβει τα χέρια του.
Αυτή η αυτοεξερεύνηση, η οποία κινείται μεταξύ αφοπλιστικά ειλικρινούς και εξαίσιας υπεκφυγής, μοιάζει σαν ο Προυστ να μας προσκαλεί όχι απλώς να τον γνωρίσουμε αλλά να γίνουμε ο ίδιος έστω και για μια στιγμή. Καθώς περιπλανιέστε σε αυτές τις απαντήσεις, σημειώστε πως η κοσμοθεωρία του Προυστ υπερβαίνει τα στερεότυπα.
Οι ερωτήσεις προέρχονται από το διάσημο λογοτεχνικό έργο «Το ερωτηματολόγιο του Προυστ» της Αντουανέτας Φωρ. Το λεγόμενο «Ερωτηματολόγιο Προυστ» έχει γίνει θρυλικό, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Μαρσέλ Προυστ δεν κάθισε μια μέρα για να φτιάξει σκόπιμα αυτή την αποκαλυπτική συνέντευξη. Οι ερωτήσεις προήλθαν από ένα δημοφιλές βικτοριανό παιχνίδι σαλονιού, ένα είδος ερωτηματολογίου προσωπικότητας που είχε σκοπό να διασκεδάσει και ίσως να προκαλέσει βαθύτερες συζητήσεις.
Ο Προυστ αντιμετώπισε αυτό το παιχνίδι ως έφηβος και αργότερα ως νεαρός ενήλικας, απαντώντας στις ερωτήσεις δύο φορές στη ζωή του. Οι απαντήσεις του, ιδίως αυτές των μεταγενέστερων χρόνων του, αντανακλούν την εσωστρεφή, ποιητική του φύση και τη λογοτεχνική του ευφυΐα. Ενώ το περιεχόμενο αποτυπώνει την ουσία του, πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτή η «συνέντευξη» ήταν λιγότερο μια τυπική αυτοεξέταση και περισσότερο μια παιγνιώδης άσκηση αυτοέκφρασης.
Στην ουσία, ναι, οι απαντήσεις είναι αυθεντικά «Προυστιανές», αλλά η μορφή και η πρόθεση πίσω από τις ερωτήσεις δε δημιουργήθηκαν από τον ίδιο. Αντιθέτως, μετέτρεψε μια περιστασιακή κοινωνική ενασχόληση σε κάτι πολύ πιο βαθύ μετατρέποντας το εφήμερο σε πορτρέτο της ψυχής του.
Ας ρίξουμε μια ματιά στις ερωτήσεις του…
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
– Ποιο είναι το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας;
Η ανάγκη να με αγαπούν. Πιο συγκεκριμένα, η ανάγκη να με χαϊδεύουν και να με κακομαθαίνουν, πολύ περισσότερο από την ανάγκη να με θαυμάζουν
– Ποια αρετή προτιμάτε σ’ έναν άντρα;
Το να είναι γοητευτικός σαν γυναίκα
– Ποια αρετή προτιμάτε σε μια γυναίκα;
Το να έχει αντρικές αρετές, και να είναι ειλικρινής στις φιλίες της.
– Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας;
Να είναι τρυφεροί μαζί μου.
– Το βασικό σας ελάττωμα;
Το ότι δεν ξέρω πώς να θέλω κάτι πολύ, δεν είμαι ικανός να το θελήσω.
– Η βασική σας απασχόληση;
Η αγάπη.
– Τι είναι για σας ευτυχία;
Φοβάμαι πως αυτό που σκέφτομαι δεν είναι τόσο μεγάλο, αλλά ταυτόχρονα δεν τολμώ να το ξεστομίσω, φοβάμαι πως αν το πω θα το καταστρέψω.
– Τι είναι για σας δυστυχία;
Θα ήμουν δυστυχισμένος αν δεν είχα γνωρίσει τη μητέρα και τη γιαγιά μου.
– Αν δεν ήσασταν ο εαυτός σας, ποιος θα θέλατε να ήσασταν;
Θα ήθελα να ήμουν αυτό που ονειρεύονται για μένα οι άνθρωποι που θαυμάζω.
– Ποιος θα ήταν για σας ο ιδανικός τόπος για να ζήσετε;
Μία χώρα όπου όσα μου αρέσουν θα υλοποιούνταν με έναν μαγικό τρόπο, και όπου η τρυφερότητα πάντα θα έβρισκε ανταπόδοση.
– Το αγαπημένο σας χρώμα;
Η ομορφιά δεν βρίσκεται στα χρώματα, αλλά στην αρμονία τους.
– Το αγαπημένο σας λουλούδι;
Όποιο αγαπάει ο άνθρωπος με τον οποίο είμαι ερωτευμένος, και μετά, όλα τα υπόλοιπα..
– Το αγαπημένο σας πουλί;
Το χελιδόνι…
– Οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Αυτό τον καιρό, ο Ανατόλ Φρανς και ο Πιερ Λοτί.
– Οι αγαπημένοι σας ποιητές
Ο Μποντλέρ και ο Αλφρέντ ντε Βινί.
– Οι αγαπημένοι σας ήρωες από την λογοτεχνία;
Ο Άμλετ.
– Οι αγαπημένες σας ηρωίδες από την λογοτεχνία;
Η Βερενίκη.
– Οι αγαπημένοι σας συνθέτες;
Μπετόβεν, Βάγκνερ, Σούμαν.
– Οι αγαπημένοι σας ζωγράφοι;
Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ρέμπραντ.
– Οι ήρωες σας από την πραγματική ζωή;
Ο κύριος Νταρλού και ο κύριος Μπουτρού.
– Ποιες ιστορικές προσωπικότητες αντιπαθείτε περισσότερο;
Δεν είμαι αρκετά μορφωμένος για να απαντήσω.
– Οι αγαπημένες σας ηρωίδες από την παγκόσμια ιστορία;
Η Κλεοπάτρα.
– Το αγαπημένο σας όνομα;
Έχω ένα κάθε φορά…
– Τι μισείτε περισσότερο;
Ότι μου κάνει κακό.
– Ποιο στρατιωτικό γεγονός θαυμάζετε περισσότερο;
Την στρατιωτική μου θητεία!
– Με ποιο φυσικό ταλέντο θα θέλατε να είστε προικισμένος;
Δύναμη της θέλησης και γοητεία.
– Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;
Βελτιωμένος – και αγαπημένος.
– Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτό τον καιρό;
Βαρεμάρα που αναγκάστηκα να σκεφτώ τόσο πολύ γύρω από τον εαυτό μου για να απαντήσω σε όλες αυτές τις ερωτήσεις.
– Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
Σε εκείνα που καταλαβαίνω.
– Το αγαπημένο σας “motto”;
Αν το πω, φοβάμαι ότι θα μου φέρει ατυχία…
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
- Λιαντίνης: «Θα ‘ρθει μια εποχή που κάποιες γενεές θα πληρώσουν ακριβά αυτά….»
- Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
- Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Κική Δημουλά: «Καλὰ τα βγάζει πέρα η μοναξιὰ φτωχικὰ αλλὰ…»
- 22 αποφθέγματα του Ιονέσκο: «Ας ζήσουμε τη ζωούλα μας. Είναι καθήκον μας να…»
- Λέων Τολστόι: «Υπάρχει µόνο µία στιγµή που είναι η πιο σπουδαία το…»
- 3 εμπνεύσεις που οφείλει ο Σαίξπηρ στην κλασική λογοτεχνία
- Ο Κούντερα είπε κάποτε: «Το ερωτικό συναίσθημα μάς παραπλανά όλους με μια…»
- Σοπενχάουερ: «Τη βαθιά ψυχική γαλήνη τη βρίσκει κανείς στη…»
