Το 1900, σε ηλικία είκοσι εννέα ετών, η Μοντεσσόρι έγινε συνδιευθύντρια της Ορθοφρενικής Σχολής της Ρώμης, του πρώτου εκπαιδευτικού ιδρύματος της χώρας για εκπαιδευτικούς με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Οι εκπαιδευόμενοι εργάζονταν με μαθητές που είχαν επιλεγεί από άσυλα ή δημόσια σχολεία και δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Για δύο χρόνια, η Μοντεσσόρι δίδασκε μαθητές και δασκάλους για πάνω από έντεκα ώρες την ημέρα και στη συνέχεια δούλευε μέχρι αργά το βράδυ διαβάζοντας, γράφοντας και σχεδιάζοντας τα δικά της «δώρα», εμπνευσμένα από τον Φρόμπελ.
H αγάπη και το πάθος της όμως για τα παιδιά εξελίχθηκε μετά από παρατήρηση ετών σε μια μέθοδο, η οποία αποτέλεσε έμπνευση για το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα.
Βέβαια, ακόμη τα δημόσια σχολεία σε πολλές χώρες (με ελάχιστες εξαιρέσεις) αρνούνται να εντάξουν τη μέθοδο στη δημόσια παιδεία, οδηγώντας της μέθοδο σε προνόμιο λίγων. Δε γνωρίζουμε εάν ποτέ η μέθοδος ενταχθεί στο ελληνικό δημόσιο σχολείο, σίγουρα όμως οι δάσκαλοι μπορούν να μάθουν πολλά μελετώντας τα χνάρια της Μοντεσσόρι.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά της παρακάτω)
19 αποφθέγματα της Μαρίας Μοντεσσόρι που διδάσκουν γονείς και δασκάλους.
1.Το μεγαλύτερο σημάδι επιτυχίας για έναν δάσκαλο... είναι να μπορεί να πει: «Τα παιδιά τώρα δουλεύουν σαν να μην υπάρχω».
2.Το έργο του δασκάλου δεν είναι μικρό και εύκολο! Πρέπει να προετοιμάσει ένα τεράστιο όγκο γνώσεων για να ικανοποιήσει την πνευματική πείνα του παιδιού. Δεν είναι σαν τους συνηθισμένους δασκάλους, που περιορίζονται από ένα πρόγραμμα σπουδών. Οι ανάγκες του παιδιού είναι σαφώς πιο δύσκολες να ικανοποιηθούν.
3.Ο δάσκαλος πρέπει να αποκτήσει όχι μόνο την ικανότητα, αλλά και την επιθυμία να παρατηρεί τα φυσικά φαινόμενα. Ο δάσκαλος πρέπει να κατανοήσει και να νιώσει τη θέση του ως παρατηρητή: η δραστηριότητα πρέπει να βρίσκεται στο φαινόμενο.
4. Ανακαλύψαμε ότι η εκπαίδευση δεν είναι κάτι που κάνει ο δάσκαλος, αλλά μια φυσική διαδικασία που αναπτύσσεται αυθόρμητα στον άνθρωπο. Δεν αποκτάται με το να ακούει κανείς λόγια, αλλά χάρη στις εμπειρίες στις οποίες το παιδί ενεργεί στο περιβάλλον του. Το καθήκον του δασκάλου δεν είναι να μιλάει, αλλά να προετοιμάζει και να οργανώνει μια σειρά κινήτρων για πολιτιστική δραστηριότητα σε ένα ειδικό περιβάλλον φτιαγμένο για το παιδί.
5.Το πρώτο καθήκον του δασκάλου είναι να προσέχει το περιβάλλον, και αυτό έχει προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων. Η επιρροή του είναι έμμεση, αλλά αν δεν γίνει σωστά, δεν θα υπάρξουν αποτελεσματικά και μόνιμα αποτελέσματα οποιουδήποτε είδους, σωματικά, διανοητικά ή πνευματικά.
6.Ας υποθέσουμε ότι είπα ότι υπάρχει ένας πλανήτης χωρίς σχολεία ή δασκάλους, όπου η μελέτη είναι άγνωστη, και όμως οι κάτοικοι – που δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να ζουν και να περπατούν – έμαθαν τα πάντα, να φέρουν στο μυαλό τους όλη τη γνώση. Δεν θα σκεφτόσασταν ότι φαντασιώνομαι; Λοιπόν, αυτό που φαίνεται τόσο φανταστικό, ώστε να είναι απλώς προϊόν μιας πλούσιας φαντασίας, είναι πραγματικότητα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει το παιδί.
7.Ένας έπαινος, μια βοήθεια ή ακόμα και ένα βλέμμα μπορεί να είναι αρκετά για να τον διακόψουν ή να καταστρέψουν τη δραστηριότητά του. Φαίνεται παράξενο, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και αν το παιδί απλώς αντιληφθεί ότι το παρακολουθούν. Άλλωστε, και εμείς μερικές φορές νιώθουμε ανίκανοι να συνεχίσουμε τη δουλειά μας αν κάποιος έρθει να δει τι κάνουμε. Η μεγάλη αρχή που φέρνει επιτυχία στον δάσκαλο είναι η εξής: μόλις αρχίσει η συγκέντρωση, συμπεριφέρεστε σαν το παιδί να μην υπάρχει. Φυσικά, μπορείτε να δείτε τι κάνει με μια γρήγορη ματιά, αλλά χωρίς να το αντιληφθεί.
8.Δεν αρκεί ο δάσκαλος να αγαπά το παιδί. Πρέπει πρώτα να αγαπά και να κατανοεί το σύμπαν. Πρέπει να προετοιμαστεί και να εργαστεί πραγματικά για αυτό.
9.Σε κάθε παιδί υπάρχει ένας επιμελής δάσκαλος τόσο επιδέξιος που επιτυγχάνει τα ίδια αποτελέσματα σε όλα τα παιδιά σε όλα τα μέρη του κόσμου. Η μόνη γλώσσα που οι άνθρωποι μιλούν τέλεια είναι αυτή που μαθαίνουν στην παιδική ηλικία, όταν κανείς δεν τους διδάσκει τίποτα.
10.Η πραγματική προετοιμασία για την εκπαίδευση είναι η μελέτη του εαυτού μας. Η εκπαίδευση του δασκάλου… είναι κάτι πολύ περισσότερο από την εκμάθηση ιδεών. Περιλαμβάνει την εκπαίδευση του χαρακτήρα, είναι μια προετοιμασία του πνεύματος.
11.Το να διεγείρει τη ζωή, αφήνοντάς την ελεύθερη να αναπτυχθεί, να ξεδιπλωθεί, εδώ βρίσκεται το πρώτο καθήκον του δασκάλου.
12.Είναι απαραίτητο ο δάσκαλος να καθοδηγεί το παιδί χωρίς να του κάνει πολύ αισθητή την παρουσία του, ώστε να είναι πάντα έτοιμος να προσφέρει την επιθυμητή βοήθεια, αλλά να μην αποτελεί ποτέ εμπόδιο μεταξύ του παιδιού και της εμπειρίας του.
13.Οι οδηγίες του δασκάλου συνίστανται απλώς σε μια υπόδειξη, ένα άγγιγμα, αρκετό για να δώσει το έναυσμα στο παιδί. Τα υπόλοιπα εξελίσσονται από μόνα τους.
14.Ο κύριος παράγοντας είναι το ίδιο το αντικείμενο και όχι η οδηγία που δίνει ο δάσκαλος. Είναι το παιδί που χρησιμοποιεί τα αντικείμενα, είναι το παιδί που είναι ενεργό, όχι ο δάσκαλος.
15.Το πρώτο πράγμα που απαιτείται από έναν δάσκαλο είναι να έχει τη σωστή διάθεση για το έργο του.
16.Ένας δάσκαλος, λοιπόν, που πιστεύει ότι μπορεί να προετοιμαστεί για την αποστολή του μόνο με τη μελέτη, κάνει λάθος. Το πρώτο πράγμα που απαιτείται από έναν δάσκαλο είναι να έχει τη σωστή διάθεση για το έργο του.
17.Το έργο της εκπαίδευσης μοιράζεται μεταξύ του δασκάλου και του περιβάλλοντος.
18.Η δασκάλα, όταν αρχίζει να εργάζεται στα σχολεία μας, πρέπει να έχει μια πίστη ότι το παιδί θα αποκαλύψει τον εαυτό του μέσα από την εργασία.
19.Εμείς οι δάσκαλοι μπορούμε μόνο να βοηθήσουμε το έργο που γίνεται, όπως οι υπηρέτες περιμένουν τον αφέντη τους. Γινόμαστε τότε μάρτυρες της ανάπτυξης της ανθρώπινης ψυχής, της εμφάνισης του Νέου Ανθρώπου που δεν θα είναι πλέον θύμα των γεγονότων, αλλά, χάρη στη διαύγεια της όρασής του, θα είναι σε θέση να κατευθύνει και να διαμορφώσει το μέλλον της ανθρωπότητας.
Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας:
- Πόση φτώχεια αντέχει ένας λαός πριν ξεσπάσει; Ο Στάινμπεκ είχε ήδη απαντήσει
- Η φράση του Τόλκιν που (εάν τη διαβάσεις) θα σε συνοδεύει για μια ολόκληρη ζωή
- Θεοδωρόπουλος: «Κάθε έθνος έχει τον δικό του Ναρκισσισμό. Εμείς οι Έλληνες τι έχουμε;»
- 30 σπουδαίες συμβουλές του Πλάτωνα: «Αφήστε τους γονείς να κληροδοτήσουν στα παιδιά τους…»
- Η διαδρομή της αυτοεκτίμησης από τον Μπουκάι: «Για να μάθω να εκτιμώ τον εαυτό μου δε φτάνει μόνο να…»
- Όσκαρ Ουάιλντ: «Ο δεσμός κάθε συντροφικότητας, είτε στο γάμο είτε στη φιλία, είναι …»
- «Η μητέρα που προσπαθεί να ελέγξει κάθε πτυχή της ζωής της κόρης της παίρνει…» – Το βιβλίο που μίλησε σε χιλιάδες γυναίκες
- Σταμάτα να φοβάσαι τα γηρατειά – O Σοπενχάουερ θα σου αλλάξει γνώμη
- Winnicott: «Αν οι μητέρες καλούνται να κάνουν αυτό ή εκείνο χάνουν την …»
- Το «Κρυφό Σχολειό» είναι μύθος και αυτά είναι τα 10 πραγματικά σχολεία που «έσωσαν» τα γράμματα
- Ο Καρλ Γιούνγκ είχε προειδοποιήσει πως θα ‘ρθει μια εποχή που οι γονείς θα μεγαλώνουν παιδιά για να …
