Υπάρχουν στιγμές που ο χρόνος δεν κυλά και συντρίβεται, όπου το σώμα δεν υπάρχει και σχεδόν παγιδεύεται.
Ο Ζαν Πολ Σατρ στην πιο προσωπική και υπαρξιακά φορτισμένη σκηνή της «Ναυτίας» μάς τοποθετεί δίπλα του, στο ίδιο τραπέζι, να νιώσουμε τον ρυθμό που ραγίζει τον χρόνο, τη φωνή της τραγουδίστριας να σχίζει τον ιστό της πραγματικότητας.
Η μουσική εδώ γίνεται αντίσταση απέναντι στο μαρτύριο του νοήματος, κάθε νότα πεθαίνει για να γεννηθεί η επόμενη.
Κάθε παύση δε λογίζεται ως σιωπή αλλά σαν μια μαρτυρία της στιγμής. Η ναυτία του ήρωα αυτό το άμορφο, βαρύ αίσθημα αηδίας απέναντι στην ύπαρξη φαίνεται να κοπάζει για λίγο κάτω από τα διονυσιακά αποτυπώματα μιας μελωδίας.
(Διαβάστε το λογοτεχνικό απόσπασμα του παρακάτω)
10 ανατριχιαστικά αποφθέγματα του Ζαν Πωλ Σαρτρ: «Δεν κρίνουμε τους ανθρώπους που …»
«Σε λίγο θα έρθει το ρεφρέν: αυτό μου αρέσει κυρίως και ο απότομος τρόπος που ξεπροβάλλει, σαν απόκρημνος βράχος δίπλα στη θάλασσα. Για την ώρα ακούγεται η τζαζ. Δεν υπάρχει μελωδία, μόνο νότες, μια μυριάδα μικρών δονήσεων. Δε γνωρίζουν παύση, μια άκαμπτη τάξη τις γεννά και τις καταστρέφει δίχως να τους αφήνει ποτέ την ελευθερία να ξαναρχίσουν, να υπάρχουν για κείνες τις ίδιες. Τρέχουν, βιάζονται, περνώντας μου δίνουν ένα απότομο χτύπημα και εξαφανίζονται. Πολύ θα ήθελα να τις συγκρατήσω, όμως ξέρω ότι αν κατάφερνα να γραπώσω κάποια, ανάμεσα στα δάχτυλά μου θα απέμενε μονάχα ένας παιγνιώδης και ξέπνοος ήχος. Πρέπει να αποδεχτώ το θάνατό τους· αυτόν το θάνατο οφείλω ακόμη και να τον θελήσω: εντύπωση πιο πικρή και πιο δυνατή σπάνια έχω γνωρίσει.
Αρχίζω να προθερμαίνομαι, να αισθάνομαι ευτυχισμένος. Δεν είναι ακόμη κάτι εξαιρετικό, είναι μια μικρή ευτυχία της Ναυτίας: εκτείνεται στο βάθος της γλοιώδους λακκούβας, στο βάθος του χρόνου μας… Υπάρχει και μια άλλη ευτυχία· απ’ έξω υπάρχει αυτή η ατσάλινη λωρίδα, η σύντομη διάρκεια της μουσικής που διασχίζει το χρόνο μας, απ’ άκρη σ’ άκρη, τον αρνείται και τον ξεσκίζει με αυτές τις ξηρές μικρές ακίδες της· υπάρχει και ένας άλλος χρόνος… Η μουσική τρυπά αυτά τα ακαθόριστα σχήματα και τα διαπερνά. Μερικά δευτερόλεπτα ακόμη και η Νέγρα θα τραγουδήσει. Φαίνεται αναπόφευκτο, τόσο έντονη είναι η αναγκαιότητα αυτής της μουσικής: τίποτα δεν μπορεί να την διακόψει, τίποτα που να προέρχεται από αυτόν το χρόνο όπου ο κόσμος έχει καταρρεύσει· θα σταματήσει μόνη της, τη στιγμή που θα πρέπει.
Γι’ αυτό μου αρέσει αυτή η ωραία φωνή, όχι τόσο για την έντασή της, ούτε για τη θλίψη της, αλλά γιατί είναι το γεγονός που τόσες νότες έχουν προετοιμάσει, από τόσο μακριά, πεθαίνοντας για να γεννηθεί εκείνη… Πόσο παράξενη, πόσο συγκινητική είναι αυτή η εύθραυστη διάρκεια. Τίποτα δεν μπορεί να τη διακόψει και τα πάντα μπορούν να τη συντρίψουν. Το τελευταίο ακόρντο εξανεμίστηκε. Στη σύντομη σιωπή που ακολουθεί, αισθάνομαι έντονα ότι αυτό ήταν, ότι συνέβη κάτι. Σιωπή. Some of these days You’ll miss me honey!
Μόλις εξαφανίστηκε η Ναυτία, αυτό συνέβη. Όταν υψώθηκε η φωνή στη σιωπή αισθάνθηκα το σώμα μου να σκληραίνει και τη Nαυτία να χάνεται…Την ίδια στιγμή η διάρκεια της μουσικής διαστελλόταν, φούσκωνε σαν ανεμοστρόβιλος. Γέμισε την αίθουσα με τη μεταλλική της διαφάνεια, συνθλίβοντας στους τοίχους τον άθλιο χρόνο μας. Βρίσκομαι μέσα στη μουσική».
Διαβάστε κι άλλα άρθρα που αγαπήσαν οι αναγνώστες μας:
- Δε χρειάζονται τέλειοι γονείς, χρειάζονται … – Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ και το έλλειμμα συναισθηματικής παρουσίας
- Νίκος Καζαντζάκης: Θα ‘ρθει η στιγμή που ο φόβος θα…
- Όταν μιλούν άσχημα για σένα, ο Πλάτωνας σου δίνει αυτή την απάντηση
- Το πιο σημαντικό βιβλίο του Φρόυντ σε 19 φράσεις: «Οι άνδρες δεν είναι ευγενικά πλάσματα που θέλουν να…»
- Τι σημαίνει η λέξη «τζιβαέρι»; – Η πιο τρυφερή λέξη που δε λέμε πια
- Κάφκα: «Αν βρεις κάποιον που σε κάνει να χαμογελάς μην…»
- Έρμαν Έσσε: «Τα γηρατειά υποτιμούνται μόνο όταν θέλουν να …»
