Το να ρίχνεις τα πάντα στην παιδική ηλικία είναι βολικό. Ο Φρόυντ όμως ήταν πιο αυστηρός απ’ όσο νομίζεις.
Το έχουμε ακούσει δεκάδες φορές «Ε, τι να κάνω έτσι με μεγάλωσαν» Μια φράση που μοιάζει με ζεστό κουβερτάκι πάνω απ’ τις πληγές μας και ναι καμιά φορά είναι όντως αληθινή. Η παιδική ηλικία αφήνει σημάδια σιωπές ελλείψεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία.
Αλλά υπάρχει κι ένα αλλά. Και αυτό το αλλά το έβαλε πρώτος και με αυστηρότητα ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Σίγκμουντ Φρόυντ.
Γιατί ο Φρόυντ μίλησε για το τραύμα, για τις σχέσεις με τους γινείς, για τα παιδικά βιώματα που καθορίζουν τη μετέπειτα ζωή. όμως δε μας είπε ποτέ να σταματήσουμε εκεί. Δε μας περιόρισε, υπάρχει κι άλλος δρόμος.
Μας έσπρωξε να γνωρίσουμε, να σκάψουμε, να αντισταθούμε και μας είπε πως όπου ήταν το εκείνο πρέπει να γίνει το Εγώ. Με απλά λόγια δεν έχει σημασία τι έγινε αλλά τι κάνεις εσύ γι’ αυτό που έγινε.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)
Ο Φρόυντ πίστευε ότι όσο κι αν επηρεαζόμαστε από το ασυνείδητο και τις παιδικές εμπειρίες, υπάρχει ένα σημείο ευθύνης. Ένα όριο στο «δεν έφταιγα» και στο «τώρα οφείλω να αναλάβω την ευθύνη».
Γιατί η ψυχανάλυση δεν είναι ούτε ψυχικό ξελάσπωμα, ούτε αναδρομή μελοδραματική αλλά είναι ένα μονοπάτι αυτογνωσίας. Αν δεν ξανακοιτάξεις τη παιδική σου ηλικία με ειλικρίνεια κινδυνεύεις να την κουβαλάς σαν ταυτότητα και όχι απλά σαν εμπειρία που χρήζει θεραπείας. Αν μείνεις μόνο σε αυτά τα βιώματα φυλακίζεσαι σε μια παλιά αφήγηση της ζωής σου.
Αν κάτι σε ακούμπησε εδώ, μην ξεχάσεις: δεν είσαι ό,τι σου έτυχε είσαι αυτό που επιλέγεις να κάνεις με αυτό που σου έτυχε.
Ας διαβάσουμε κι άλλες σκέψεις του Φρόυντ για τα παιδιά:
1.Το παιδί μεγαλώνει γνωρίζοντας τα κοινωνικά του καθήκοντα μέσω ενός συστήματος αγάπης-ανταμοιβών και τιμωριών, και με αυτόν τον τρόπο μαθαίνει ότι η ασφάλειά του στη ζωή εξαρτάται από το αν οι γονείς του (και, στη συνέχεια, οι άλλοι άνθρωποι) το αγαπούν και αν μπορεί να πιστέψει στην αγάπη του για αυτούς.
2.Τι θλιβερή αντίθεση υπάρχει μεταξύ της λαμπρής νοημοσύνης του παιδιού και της αδύναμης νοημοσύνης του μέσου ενήλικα.
3.Δεν μπορώ να σκεφτώ καμία ανάγκη στην παιδική ηλικία τόσο ισχυρή όσο η ανάγκη για την προστασία του πατέρα.
4.Το άγχος στα παιδιά δεν είναι αρχικά τίποτα άλλο από μια έκφραση του γεγονότος ότι αισθάνονται την απώλεια του προσώπου που αγαπούν.
5.Λίγα πράγματα δίνουν στα παιδιά μεγαλύτερη χαρά από το να κατεβαίνει ένας ενήλικας στο επίπεδό τους, να αποκηρύσσει την καταπιεστική υπεροχή του και να παίζει μαζί τους ως ίσος.
6.Θα ήταν ένας από τους μεγαλύτερους θριάμβους της ανθρωπότητας, μια από τις πιο απτές απελευθερώσεις από τους περιορισμούς της φύσης στους οποίους υπόκειται η ανθρωπότητα, αν καταφέρναμε να ανυψώσουμε την υπεύθυνη πράξη της αναπαραγωγής των παιδιών στο επίπεδο μιας σκόπιμης και εσκεμμένης δραστηριότητας και να την απελευθερώσουμε από την εμπλοκή της με την απαραίτητη ικανοποίηση μιας φυσικής ανάγκης
7.Το παιδί δεν αναζητά την προσοχή, αλλά την αγάπη.
8.Αν υπάρχουν διαμάχες μεταξύ των γονιών ή αν ο γάμος τους είναι δυστυχισμένος, θα δημιουργηθεί το έδαφος στα παιδιά τους για την πιο σοβαρή προδιάθεση για διαταραχή της σεξουαλικής ανάπτυξης ή για νευρωτική ασθένεια.
9.Από τη φύση τους, τα παιδιά φαίνεται να έχουν ελάχιστη πραγματική αγωνία. Τρέχουν στην άκρη του νερού, σκαρφαλώνουν στα παράθυρα, παίζουν με αιχμηρά αντικείμενα και με τη φωτιά, με λίγα λόγια, κάνουν όλα όσα είναι βέβαιο ότι θα τους προκαλέσουν βλάβη και θα ανησυχήσουν τους υπεύθυνους για αυτά, κάτι που είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της εκπαίδευσης, καθώς δεν τους επιτρέπεται να κάνουν οι ίδιοι τις διδακτικές εμπειρίες.
10.Τα παιδιά είναι εντελώς εγωκεντρικά, αισθάνονται έντονα τις ανάγκες τους και αγωνίζονται αδίστακτα για να τις ικανοποιήσουν.
11.Μπορούμε να πούμε ότι κάθε παιδί που παίζει συμπεριφέρεται σαν δημιουργικός συγγραφέας, στο ότι δημιουργεί έναν δικό του κόσμο ή, μάλλον, αναδιατάσσει τα πράγματα του κόσμου του με έναν νέο τρόπο που του αρέσει;
Διαβάστε περισσότερους λογοτεχνικούς θησαυρούς παρακάτω:
- Ο Καβάφης είχε προειδοποιήσει: «Θα ‘ρθει ο καιρός που…»
- Τι χάνουμε κάθε φορά που ερωτευόμαστε, σύμφωνα με τον Γιανναρά;
- Σκέφτεσαι υπερβολικά; Ο Ντοστογιέφσκι μάς λέει πως η υπερανάλυση οδηγεί…
- Μάγια Αγγέλου: «Ξεκινήστε να μιλάτε στους ανθρώπους αντί να…»
- Γιάννης Ρίτσος: «Κοριτσάκι μου, θέλω νὰ…» – Ένας πατέρας γράφει για το παιδί του
- «Μη δίνεις στα παιδιά σου τα καλύτερα πράγματα, δώσε τους …» – Τι έλεγαν παιδοψυχολόγοι και στοχαστές;
- Ο Πλάτων είχε προβλέψει την εποχή μας: «Καταλήγεις να σε κυβερνούν…»
- Όλα όσα νιώθεις τη Μεγάλη Εβδομάδα, τα έχει ήδη γράψει η Δημουλά
- 15 αποφθέγματα για να ξαναβρείς τον εαυτό σου όταν όλοι σε έχουν χάσει
- Οι αλήθειες του Γιωσαφάτ: «Σήμερα τα παιδιά είναι στερημένα, επειδή οι μητέρες τους…»
- Το βιβλίο που άλλαξε τη ζωή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (αξίζει να το διαβάσεις)
- Άλαν Πόε: «Όλα τα βάσανα προέρχονται από τη…»
